Najpierw rząd, a potem posłowie PiS do ustawy o dodatku węglowym dodali zmiany w prawie bankowym, ustawie o nadzorze nad rynkiem finansowym oraz o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym. Chodzi o dodatkowe instytucje dla procedury resolution, czyli przymusowej restrukturyzacji banków. W Polsce była ona wykorzystana już dwa razy: w przypadku Podkarpackiego Banku Spółdzielczego w Sanoku oraz Idea Banku.

Nowe przepisy mają obowiązywać następnego dnia po ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw. Paulina Hennig-Kloska, posłanka Polski 2050, nazwała wrzutkę bankową planem Zdzisława 2.0. - W tej ustawie rząd chce wzmocnić pozycję Bankowego Funduszu Gwarancyjnego wrzutką nocną do ustawy węglowej. Wygląda to na większe zmiany właścicielskie zmiany na rynku bankowym - mówiła poseł  w Sejmie. Potem w trakcie prac w komisji posłowie PiS dodali kolejną wrzutkę. Zgodnie z nią minister finansów będzie mógł odkupić od banku znajdującego się w przymusowej restrukturyzacji obligacje skarbowe w cenie równej wartości nominalnej powiększonej o narosłe odsetki. Banki posiadają blisko połowę papierów.  W ocenie Biura Legislacyjnego Sejmu artykuły dotyczące prawa finansowego nie mają związku z zakresem przedmiotowym ustawy. W czwartek 4 sierpnia tak uznał Senat, który wykreślił je z ustawy. Ustawa ponownie wróciła do Sejmu. Sejm w piątek nie zgodził się na wykreślenie z ustawy o dodatku węglowym przepisów odnoszących się do Prawa bankowego, procedur przejmowania banków i Bankowego Funduszu Gwarancyjnego. Co mówią kontrowersyjne przepisy?

Czytaj również: Sejm pracuje nad dodatkiem węglowym - po porażce z dopłatami będzie nowa ustawa >>

Czytaj w LEX: Instytucja pomostowa jako narzędzie przymusowej restrukturyzacji prowadzonej przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny - definicja i tworzenie >>

 

Nowa zasada dla przymusowej restrukturyzacji banków

Zgodnie z unijnymi i polskimi przepisami banki w złej sytuacji finansowej, zagrożonej upadłością są poddawane przymusowej restrukturyzacji, czyli tzw. resolution. Jej zasady reguluje dyrektywa  2014/59/UE  ustanawiająca ramy na potrzeby prowadzenia działań naprawczych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w odniesieniu do instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych (dyrektywa BRR, z ang. Bank Recovery and Resolution Directive) oraz ustawa o BFG.

Czytaj też: Przejęcie przedsiębiorstwa jako środek przymusowej restrukturyzacji a przejęcie banku >>>

- Jednym z podstawowych elementów tego mechanizmu jest możliwość utworzenia przez BFG instytucji pomostowej - podmiotu, którego jedynym akcjonariuszem lub podmiotem dominującym jest BFG - w celu przeniesienia na nią praw udziałowych banku w restrukturyzacji - tłumaczy radca prawny Łukasz Obzejta.  Instytucja pomostowa jest bowiem podmiotem powoływanym do życia, aby przejąć część działalności banku w restrukturyzacji. I ta instytucja została zastosowana dla PBS w Sanoku.

Czytaj też: Instytucja pomostowa jako narzędzie przymusowej restrukturyzacji banków prowadzonej przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny – działalność i likwidacja >>>

 

 

Ponadto przymusowa restrukturyzacja  mogłaby być też przeprowadzona przez przejęcie przedsiębiorstwa. Tak było w przypadku Idea Banku, który został przejęty przez Bank Pekao SA. Okazuje się jednak, że obowiązujące przepisy dotyczące przejęcia nie są doskonałe, bo umożliwiają wsparcie finansowe tylko w sytuacji wszczęcia przymusowej restrukturyzacji. Piotr Patkowski, wiceminister finansów, wyjaśnił w Sejmie, że na ten problem zwracały uwagę: Komisja Nadzoru Finansowego oraz Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Dlatego ustawa o dodatku węglowym wprowadzała zmiany ważne dla sektora finansowego. Za ich sprawą BFG miał wesprzeć finansowo bank, który ma być przejmowany w celu uniknięcia upadłości. O wsparcie mógł wnioskować BFG albo podmiot zainteresowany przejęciem banku wobec którego może zostać wszczęta przymusowa restrukturyzacja.

- Wydaje się, że to dobre rozwiązanie wprowadzone w ramach unijnej procedury resolution - ocenia radca prawny Maciej Gawroński, partner w kancelarii Gawroński & Partners. - Jeśli bowiem jest chętny na przejęcie banku w złej sytuacji finansowej, ale nie chce aż tak zadłużonego, to BFG w celu przeciwdziałania upadłości, może zmniejszyć dziurę finansową i zachęcić tym samym do przejęcia. Wydaje się, że to przepis pod restrukturyzację Getin Banku - dodaje mec. Gawroński. Koniec końców może się okazać, że dofinansowanie banku skazanego na przymusową restrukturyzację może być tańszym rozwiązaniem niż jego przejęcie, co powinna wyliczyć Komisja Nadzoru Finansowego. Niestety nie można nawet oszacować o jakie kwoty chodzi, bo na ten temat nie ma ani słowa w Ocenie Skutków Regulacji. Ale to nie jedyna zmiana.

Czytaj w LEX: Inicjatywy regulacyjne Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego 2020 >>

 

Agnieszka Mikos-Sitek, Piotr Zapadka

Sprawdź  
POLECAMY

Szybka licencja na działalność bankową i maklerską

Nowelizacja doprecyzowywała też tryb wydawania przez Komisję Nadzoru Finansowego decyzji w przedmiocie zezwolenia na prowadzenie działalności przez podmiot nabywający przedsiębiorstwo banku będącego w uporządkowanej likwidacji. - Z jednej strony mówimy tu o podmiocie, który nie miał licencji bankowej i chce takową prowadzić po nabyciu przedsiębiorstwa bankowego lub wręcz o banku, który co prawda miał licencje bankowa lub maklerską, ale o zbyt wąskim zakresie dozwolonej działalności w stosunku do zakresu działalności banku, którego przedsiębiorstwo miałoby nabyć - tłumaczy radca prawny Wojciech Kapica, partner w kancelarii Lawarton.

Czytaj też: Wpływ przymusowej restrukturyzacji i postępowania upadłościowego na strukturę organizacyjno-prawną banku >>>

KNF ma rozpatrywać wniosek o udzielenie zezwolenia w terminach, które nie opóźnią procesu przejęcia w stopniu ograniczającym lub uniemożliwiającym osiągnięcie celów przymusowej restrukturyzacji. - Szczególny tryb uzyskiwania zezwolenia przewidziany w tych przepisach uzasadniony jest specyfiką procesu przymusowej restrukturyzacji oraz w szczególności ograniczonymi ramami czasowymi przeprowadzania procesu przymusowej restrukturyzacji, które uniemożliwiają stosowanie standardowego procesu wydawania zezwolenia na utworzenie banku oraz zezwolenia na prowadzenie działalności maklerskiej. Proces przymusowej restrukturyzacji zakłada istnienie podmiotu przejmującego, podczas gdy prawo bankowe przewiduje udzielanie zezwolenia na utworzenie banku jedynie dla podmiotów nowo powstałych - czytamy w uzasadnieniu.  

Druga wrzutka bankowa w ustawie o dodatku węglowym

Kolejna wrzutka to całkiem nowy mechanizm wsparcia podmiotów, które będą przejmować banki.  Wykreślony przez Senat art. 13 ustawy z 22 lipca o dodatku węglowym wprowadzał zmiany do ustawy z 12 lutego 2009 r. o udzielaniu przez Skarb Państwa wsparcia instytucjom finansowym. Jej celem jest finansowanie przedsięwzięć mających na celu utrzymanie płynności płatniczej, w tym w związku z rozwojem akcji kredytowej banku krajowego. Za sprawą nowelizacji instytucją finansową w rozumieniu ustawy miał być też podmiot w restrukturyzacji o którym mowa w ustawie o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, a zatem bank poddany przymusowej restrukturyzacji w tzw. procedurze resolution. Obecnie taka procedura została zastosowana wobec dwóch banków:  Podkarpackiego Banku Spółdzielczego w Sanoku oraz Idea Banku, a ma być zastosowana do Getin Banku. Co ważniejsze jednak przewidziano nową formę wparcia -  prawo odkupu skarbowych papierów wartościowych po cenie równej wartości nominalnej powiększonej o narosłe odsetki na dzień rozrachunku odkupu w drodze oferty kierowanej do podmiotu w restrukturyzacji. Już w Biura Analiz Sejmowych zwracało uwagę, że jego treść wykracza poza zakres przedmiotowy ustawy, niezgodnie z zasadami techniki prawodawczej.