Skargę kasacyjną od wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie złożył powód PZU Życie S.A. Sąd ten utrzymał w mocy łączną karę 50 mln 360 tys. zł nałożoną na zakład przez prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów za nadużywanie pozycji dominującej na rynku polskim od 2001 r.( ok. 33 mln zł) oraz około 17 mln zł od maja 2004 do 25 października 2007 r. za naruszenie unijnych przepisów.
Było to zastosowanie art. 4 pkt. 9 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów (już nie obowiązującej), gdzie za pozycję dominującą uznaje się objęcie wpływami przynajmniej 40 proc. rynku. PZU Życie panowała na rynku w 90 proc.
Rynek właściwy
Głównym zarzutem skargi był zarzut błędnego określenia rynku i niezasadne przypisanie spółce pozycji dominującej w zakresie ubezpieczeń grupowych na życie.
Sąd oprał się na art. 4 pkt. 9 ustawy z 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów, która stanowi, że przez rynek właściwy – rozumie się rynek towarów, które ze względu na ich przeznaczenie, cenę oraz właściwości, w tym jakość, są uznawane przez ich nabywców za substytuty oraz są oferowane na obszarze, na którym, ze względu na ich rodzaj i właściwości, istnienie barier dostępu do rynku, preferencje konsumentów, znaczące różnice cen i koszty transportu, panują zbliżone warunki konkurencji.
Kolejny zarzut skargi dotyczył nałożenia podwójnej kary za ten sam czyn, czyli naruszenie zasady ne bis in idem. Prezes UOKiK naruszył więc także zasadę proporcjonalności.
Decydujący wyrok TSUE
Jak wyjaśniał sędzia sprawozdawca Marcin Łochowski Sąd Najwyższy miał na względzie wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z 3 kwietnia 2019 r., wydany na skutek zadanego w niniejszej sprawie pytania prawnego.
Czytaj: TSUE: UOKiK mógł wymierzyć PZU Życie dwie kary finansowe
W wyroku tym stwierdzono, że wyrażoną w art. 50 ogłoszonej w dniu 7 grudnia 2000 r. w Nicei Karty praw podstawowych Unii Europejskiej zasadę ne bis in idem należy interpretować w ten sposób, że nie sprzeciwia się ona temu, aby krajowy organ ochrony konkurencji nałożył na przedsiębiorstwo, w ramach jednej i tej samej decyzji, dwie grzywny - jedną za naruszenie krajowego prawa konkurencji, a drugą - za naruszenie art. 82 WE.
Rozwiązywanie umów - utrudnione
Zdaniem Sądu Najwyższego utrudnianie rozwiązania zawieranych przez przedsiębiorcę umów ubezpieczenia uniemożliwiało konkurentom wejście na rynek tych ubezpieczeń, co czyniło zasadną decyzję w sprawie nałożenia kary.
Jednocześnie Sąd Najwyższy przypomniał, że w jego kognicji pozostaje jedynie kontrola poprawności argumentacji dotyczącej wysokości nałożonej kary, a nie ocena dyrektyw wymiaru kary.
Sygnatura akt I NSK 12/19, wyrok Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych z 24 października 2019 r.
