30 kwietnia 2018 r. zacznie obowiązywać większość przepisów Konstytucji biznesu. Nie jest to jednak jedna ustawa, ale pięć: prawo przedsiębiorców oraz ustawy: o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców, o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy, o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a także przepisy je wprowadzające.
Kto założy firmę po 29 kwietnia, skorzysta z ulgi na start>>

 


Zdaniem Arkadiusza Pączki, eksperta Pracodawców RP w całym pakiecie najistotniejsze jest prawo przedsiębiorców, które na nowo ureguluje zasady współpracy administracji i biznesu. Poniżej omawiamy siedem najważniejszych nowych zasad. Zdaniem Mariusza Haładyja, wiceministra przedsiębiorczości, tworzą one swego rodzaju legitymację czy "pełnomocnictwo" do podejmowania działań opartych na zaufaniu do przedsiębiorców i partnerstwie.

 1. Co nie jest prawem zabronione, jest dozwolone (art. 8 p.p.)

Zgodnie z art. 8 Prawa przedsiębiorców* przedsiębiorca może podejmować wszelkie działania, z wyjątkiem tych, których zakazują przepisy prawa. Może być obowiązany do określonego zachowania tylko na podstawie przepisów prawa.

 - Oznacza ona, że na przedsiębiorcę nie można też nakładać żadnych inne obowiązków poza tymi, które wyraźnie wynikają z przepisów. Organy obsługujące przedsiębiorców nie będą więc podejmować swoich działań dowolnie i według swego uznania naruszając omawianą zasadę – tłumaczy Sławomir Liżewski, prawnik w komentarzu w "Konstytucja biznesu: ustawa – Prawo przedsiębiorców".

2. Domniemanie uczciwości przedsiębiorcy (art. 10 p.p.)

Zgodnie  art. 10 pkt. 1 p.p organ kieruje się w swoich działaniach zasadą zaufania do przedsiębiorcy, zakładając, że działa on zgodnie z prawem, uczciwie oraz z poszanowaniem dobrych obyczajów.  Urzędnik więc nie powinien wymagać od przedsiębiorcy, aby sam dowiódł swej uczciwości.

3.  Zasady pogłębiania zaufania, proporcjonalności, bezstronności i równego traktowania  (art. 12 p.p.)

Organ prowadzi postępowanie w sposób budzący zaufanie przedsiębiorców do władzy publicznej, kierując się zasadami proporcjonalności, bezstronności i równego traktowania.

3.  Rozstrzyganie wątpliwości faktycznych na korzyść przedsiębiorcy (art. 10 p.p.)

Jeżeli przedmiotem postępowania przed organem jest nałożenie na przedsiębiorcę obowiązku bądź ograniczenie lub odebranie uprawnienia, a w tym zakresie pozostają niedające się usunąć wątpliwości co do stanu faktycznego, organ rozstrzyga je na korzyść przedsiębiorcy. Z tym, że urząd nie rozstrzygnie wątpliwości na korzyść firmy w trzech sytuacjach:
 -  jeżeli w postępowaniu uczestniczą podmioty o spornych interesach lub jego wynik ma bezpośredni wpływ na interesy osób trzecich;
 -  jeżeli odrębne przepisy wymagają wykazania określonych faktów;
 - jeżeli wymaga tego ważny interes publiczny, w tym istotne interesy państwa.

 
Konstytucja biznesu. Komentarz

Marek Wierzbowski

Sprawdź  



4. Zasada przyjaznej interpretacji przepisów (art. 11 p.p.)

Jeżeli przedmiotem postępowania przed organem jest nałożenie na przedsiębiorcę obowiązku bądź ograniczenie lub odebranie uprawnienia, a w sprawie pozostają wątpliwości co do treści normy prawnej, rozstrzygane są one na korzyść przedsiębiorcy. Zasady tej jednak nie stosuje się, jeśli wymaga tego ważny interes publiczny, w tym istotne interesy państwa, a w szczególności jego bezpieczeństwa, obronności lub porządku publicznego.

5.    Zasada związania wykładnią i utrwaloną praktyką interpretacyjna (art. 33 p.p.).

Interpretacja indywidualna nie są wiążąca dla przedsiębiorcy, z tym że nie może być on obciążony sankcjami administracyjnymi, finansowymi lub karami w zakresie, w jakim zastosował się do nich. Ta sama zasada ma być stosowana do objaśnień prawnych i utrwalonej praktyki interpretacyjnej - nowych instytucji, które wprowadzi prawo przedsiębiorców. Z tym, że  zmiana wydanych objaśnień prawnych nie ma wpływu na sytuację przedsiębiorców, którzy wcześniej zastosowali się do objaśnień prawnych w brzmieniu przed ich zmianą.

Marek Pawlak, prawnik z kanelarii prawnej Grant Thornton wyjaśnia, że objaśnienia prawne są to  spisane prostym, zrozumiałym językiem wyjaśnienia przepisów regulujących podejmowanie, wykonywanie lub zakończenie działalności gospodarczej, dotyczące praktycznego ich stosowania, przy uwzględnieniu w szczególności orzecznictwa sądów, Trybunału Konstytucyjnego i Trybunału Sprawiedliwości UE.

Natomiast przez instytucję utrwalonej praktyki należy rozumieć wyjaśnienia co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów dotyczących danin publicznych lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, które dominują interpretacjach indywidualnych lub objaśnieniach  prawnych, wydawanych w samych stanach faktycznych oraz takim samym stanie prawnym – w trakcie danego okresu rozliczeniowego oraz w okresie 12 miesięcy przed jego rozpoczęciem.

Według Marka Pawlaka skorzystanie z  praktyce z zasady związania wykładnią czy utrwaloną praktyką będzie się wiązało z powstaniem dodatkowego obowiązku po stronie przedsiębiorcy. Dlaczego?
- Chcąc uchronić się przed sankcjami karnymi i administracyjnymi, będzie musiał każdorazowo prześledzić treść interpretacji i objaśnień, wydawanych w okresie ostatnich 12 miesięcy – wyjaśnia Pawlak.


7. Zasada pewności prawa (art. 14 p.p.)

Organ bez uzasadnionej przyczyny nie odstępuje od utrwalonej praktyki rozstrzygania spraw w takim samym stanie faktycznym i prawnym.

Warto pamiętać, że w Ordynacji podatkowej już od 1 stycznia 2016 r. funkcjonuje klauzula rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika (in dubio pro tributario”). I od tego dnia  do 31 lipca 2017 r. organy wydający interpretacje odniósł się do niej tylko 105 razy. Z tego jedynie w 3 przypadkach rozstrzygnął wątpliwości na korzyść podatnika.
- W pozostałych przypadkach organ ocenił, że w rozpatrywanych sprawach nie wystąpiły nieusuwalne wątpliwości dające podstawę do zastosowania art. 2a Ordynacji podatkowej – pisze  Paweł Gruza, wiceminister finansów,  w odpowiedzi na interpelację poselską nr 14 422. Tymczasem w 2016 r. fiskus wydał ponad 34 tys. interpretacji, a w 2017 r. – nieco ponad 25 tys. Oznacza to, że fiskus wątpliwości nie ma. Dopierosądy  rozstrzygają na korzyść podatnika niedające się usunąć wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego.

Generalnie eksperci jednak nie mają wątpliwości, że nowym zasadom i instytucjom przyświeca cel zapewnienie pewności i przejrzystości prawa. –  Prawo przedsiębiorców stanie się swego rodzaju polisą – uważa Arkadiusz Pączka. Nie jest jednak w stanie ocenić, jak jego przepisy i nowe zasady zafunkcjonują.  - To będzie zależało od każdego urzędnika, od kierownictwa urzędu i nacisku, jaki zostanie położony na ich wdrożenie - podkreśla.

Warto też pamiętać, że 1 lipca 2018 r. zaczną obowiązywać art. 52 ust. 2 i 9 oraz art. 57 ustawy o CEIDG i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy, które umożliwią wysyłania e-wniosku, np. o zaświadczenie o niezaleganiu ze składkami ZUS oraz dokonywania opłat urzędowych drogą elektroniczną.

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.