Zgodnie z wymaganiami art. 31 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 185, poz. 1243) - dalej u.o., wytwórca odpadów, który prowadzi odzysk, unieszkodliwianie, zbieranie lub transport odpadów, jest zwolniony z obowiązku uzyskania zezwolenia na prowadzenie tej działalności, jeżeli posiada pozwolenie na wytwarzanie odpadów lub decyzję zatwierdzającą program gospodarki odpadami niebezpiecznymi, a we wniosku o wydanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów lub decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi uwzględni również wymagania przewidziane dla wniosku o wydanie zezwolenia na odzyskiwanie, unieszkodliwianie, zbieranie lub transport odpadów. W przypadku decyzji łącznej, zezwalającej na wytwarzanie odpadów i ich zbieranie, wymagania dla wniosku określone zostały w art. 18 u.o. oraz 184 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.) - dalej p.o.ś., lub w art. 19 i art. 20 u.o. i art. 28 ust. 4 u.o. Zakres dokumentów i informacji jakie wnioskodawca obowiązany jest przedłożyć organowi, został zatem dość precyzyjnie określony w obowiązujących przepisach. Warto jednak podkreślić, że w myśl art. 18 ust. 3, art. 22 oraz 29 u.o., w toku postępowania administracyjnego, na podstawie przedłożonych dokumentów i zebranych materiałów, organ powinien dokonać oceny czy planowany sposób postępowania z odpadami powyższe wymagania będzie spełniał. W sytuacji, gdy zdaniem organu administracji publicznej będzie to niezbędne dla rozstrzygnięcia sprawy lub dla wykonywania czynności urzędowych, organ może wezwać osoby do udziału w podejmowanych czynnościach i do składania wyjaśnień lub zeznań na mocy art. 50 § 1 k.p.a. Ustalenie stanu faktycznego należy do obowiązków organów prowadzących postępowanie i w ramach tych obowiązków organy mogą zażądać od strony przedstawienia posiadanych przez nią dokumentów (wyrok WSA w Warszawie z dnia 14 listopada 2006 r., III SA/Wa 1929/06). W wyroku WSA w Gliwicach z dnia 20 stycznia 2009 r., IV SA/Gl 573/08, sąd wskazał, że rolą organu administracji jest dążyć do uzyskania najszerszych, możliwych informacji pozwalających na zgodne z prawem rozstrzygnięcie wniosku strony. Jednocześnie WSA w Warszawie w wyroku z dnia 7 lipca 2010 r., V SA/Wa 115/10, wskazał, że k.p.a. nakłada na organy administracji obowiązek zachowania aktywnej postawy podczas całego postępowania wyjaśniającego. Stąd obowiązek organu zebrania dowodów na potwierdzenie określonych faktów z wykorzystaniem dostępnych źródeł dowodowych, a także dopuszczenia wszystkich środków dowodowych zgłaszanych przez stronę lub innych uczestników postępowania, o ile mają one istotne znaczenie dla sprawy. Organ administracyjny jest obowiązany z urzędu przeprowadzić dowody służące ustaleniu stanu faktycznego sprawy. Warto również zaznaczyć, że art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447, z późn. zm.), dość jednoznacznie i wprost określa, iż właściwy organ nie może żądać jakichkolwiek dokumentów, których konieczność przedstawienia lub złożenia nie wynika wprost z przepisu prawa. W orzecznictwie prezentowany jest pogląd, że to organ administracji publicznej jako podmiot kierujący postępowaniem, a nie strona postępowania, obowiązany jest, zgodnie z art. 77 k.p.a., w sposób wyczerpujący zebrać, a następnie rozpatrzyć cały materiał dowodowy (wyrok WSA w Opolu z dnia 9 listopada 2010 r., II SA/Op 446/10). Obowiązek przeprowadzenia całego postępowania, co do wszystkich istotnych okoliczności spoczywa na organie i nie może być przerzucony na stronę (wyrok WSA w Gliwicach z dnia 11 września 2009 r., III SA/Gl 468/09). Mając na uwadze powyższe, w mojej ocenie, organ właściwy do wydania decyzji ma w pewnych okolicznościach prawo żądać od strony przedstawienia dodatkowych wyjaśnień, pod warunkiem jednak, że rzeczywiście jest to niezbędne dla rozstrzygnięcia sprawy, jednak tego rodzaju rozstrzygnięcie za każdym razem powinno być dokonywane indywidualnie i nie powinno obejmować obowiązku przedkładania dokumentów, których konieczność przedstawienia lub złożenia nie wynika wprost z przepisu prawa.

Anna Nieć