Rada powiatu podjęła uchwałę w sprawie ustalenia rozkładu godzin pracy aptek ogólnodostępnych. Spółka prowadząca działalność gospodarczą na tym polu, wniosła skargę na ten akt. Zarzuciła między innymi nierówny stopnień obciążenia aptek. Podnosiła, że w powiecie działają 24 placówki, a dyżury miało pełnić tylko 12 z nich. Ponadto spółka zarzuciła, że uchwała została podjęta wbrew jej opinii, która była negatywna. Taki charakter miała też opinia okręgowej izby aptekarskiej. Spółka wskazała, że nie zostało to uwzględnione przez samorząd, który nie ustosunkował się do tego w uzasadnieniu spornej uchwały.
Starosta wniósł o oddalenie skargi. Podkreślił, że rada powiatu wzięła pod uwagę rzeczywiste potrzeby ludności. Natomiast argumentacja spółki sprowadzała się w istocie do trudności kadrowych i finansowych, jak również ingerencji w zasadę swobody działalności gospodarczej. Jednakże rada powiatu nie mogła brać pod uwagę hipotetycznych trudności, jakie może mieć spółka w zrealizowaniu ustawowego obowiązku pełnienia dyżurów.
Obciążenie było równomiernie rozłożone
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie wskazał, że legalność przepisów zaskarżonej uchwały, w szczególności tych związanych z zapewnieniem dostępności świadczeń w porze nocnej, w niedzielę, święta i inne dni wolne od pracy, nie budzi jego wątpliwości. Obowiązek ten wynika bowiem wprost z ustawy, więc zastrzeżenia dotyczące uzasadnienia uchwały nie są wystarczające do zakwestionowania jej legalności. Sąd nie zgodził się też z zarzutem nierównomiernego obciążenia obowiązkiem dyżurów. Każda z aptek znajdujących się mieście miała mieć w ciągu roku ma 28 lub 29 dyżurów, równomiernie rozłożonych na przestrzeni całego roku po 2 lub 3 w miesiącu. Ponadto WSA podkreślił, że wyznaczone miasto jest położone geograficznie w środku powiatu i stanowi największe skupisko ludności zamieszkującej powiat. Oczywiste jest wiec to, że właśnie apteki z tego miasta zostały obciążone obowiązkiem dyżurów w porze nocnej, niedziele, święta i inne dni wolne od pracy.
Czytaj także: Samorząd aptekarski chce bronić farmaceutów przed naruszaniem prawa >>>
Obecność szpitala bez znaczenia dla dyżuru apteki
Natomiast co do zarzutu nieuwzględnienia negatywnej opinii okręgowej izby aptekarskiej, WSA uznał, że przedstawione w niej argumenty nie mogły rzutować na postanowienia uchwały. Wskazywano tam bowiem, że na terenie miasta działa szpital, gdzie pacjenci mogą uzyskać pomoc w czasie, gdy apteki są nieczynne. Sąd podkreślił bowiem, że apteki są placówkami ochrony zdrowia publicznego, w których świadczone są specyficzne usługi, więc zapewnienie dostępności tych świadczeń nie powinno być uzależnione od możliwości uzyskania pomocy w placówkach służby zdrowia. Ponadto izba zarzuciła brak przedstawienia zasad ponoszenia kosztów finansowych związanych z pełnieniem dyżurów. Tymczasem art. 94 ustawy Prawo farmaceutyczne (uPf) nie zawiera upoważnienia do regulowania tych kwestii w zaskarżonej uchwale. Oznacza to, że umieszczenie takich przepisów byłoby pozbawione podstaw prawnych.
Nie można się zwolnić z obowiązku
WSA podkreślił, że realizacja świadczeń w porze nocnej i w dni wolne od pracy wchodzi w zakres ustawowych zadań aptek ogólnodostępnych. Zobowiązanie więc do ich wykonania nie narusza istoty swobody prowadzenia działalności gospodarczej. Natomiast do kierownika apteki należy takie zorganizowanie pracy, aby placówka mogła realizować ten obowiązek. Dostęp do produktów leczniczych i innych preparatów powinien być bowiem nieprzerwany, aby umożliwić pacjentom ich zakup, w szczególności tych, których zażycie jest konieczne w celu zapobieżenia zagrożenia zdrowia lub życia. Sąd odwołał się także do wyroku WSA w Bydgoszczy z 3 lipca 2018 r., sygn. akt II SA/Bd 238/18, w którym wskazano, że „każdy podmiot decydujący się na prowadzenie regulowanej działalności aptekarskiej, powinien mieć świadomość, że taką działalność należy prowadzić również zgodnie z przepisami prawa miejscowego”. Natomiast jednym z nałożonych obowiązków może być pełnienie dyżurów w porze nocnej lub w dni wolne od pracy. Nie można się z niego zwolnić poprzez szczególne warunki pracy konkretnej apteki, np. liczbę zatrudnionych osób lub osiągane zyski lub straty pracy w takich porach. Mając powyższe na uwadze, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie oddalił wniesioną przez spółkę skargę.
Wyrok WSA w Olsztynie z 28 lipca 2020 r., sygn. akt II SA/Ol 375/20
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
