Apteka ogólnodostępna jest uprawniona, a nawet ma obowiązek realizacji recept wystawionych w innych krajach aniżeli kraje UE. Zakres danych jakie winny znaleźć się na takiej recepty opisuje rozporządzenia Ministra Zdrowia z 23 grudnia 2021 roku w sprawie recept. Dlatego Naczelna Izba Aptekarska prosi o nieodsyłanie takich recept i zapewnienie dostępu do leku dla osób przedstawiających taką receptę do realizacji. Ponadto Ministerstwo Zdrowia i Narodowy Fundusz Zdrowia uruchomił infolinię Teleplatformę Pierwszego Kontaktu w języku ukraińskim, ale póki co refundowane recepty są tylko dla tych, którzy mają zezwolenie na pobyt czasowy. Taka recepta nie przysługuje więc przybyłym po 24 lutego, bez zezwolenia na pobyt czasowy. 

Czytaj również:
Uchodźcy z Ukrainy będą przyjmowani nawet bez dokumentów >> 
Ukraińcy zwolnieni z kwarantanny i z prawem do szczepienia i bezpłatnych testów >>
Specustawa ma szybko uregulować status uchodźców z Ukrainy >>

Czy można wystawić refundowaną receptę Ukraińcowi

Zgodnie z art. 2 ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, w więc też refundowanych leków, mają prawo osoby posiadające miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które posiadają obywatelstwo polskie lub uzyskały w status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą, lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z nadaniem statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej. Na ten moment Ukraińcy zaś nie powinni starać się o status uchodźców, bo rząd szykuje dla nich szybką ścieżkę, choć mogą ubiegać się o ochronę uzupełniającą. Jeśli jednak nie mają takiego statusu, czy prawa do zezwolenia na pobyt czasowy, lekarz może im wypisać receptę pełnopłatną. - Gdy recepta jest wystawiona z niewłaściwym stopniem refundacji dla osoby nieuprawnionej, to jej realizacja niezgodnie z przepisami następuje w momencie wykupienia leku w aptece. Oczywiście szukamy rozwiązania, aby ci ludzie nie płacili 100 proc. Być może będzie to refundacja post factum poniesionych wydatków. Mamy świadomość tego problemu, ale pracujemy nad najlepszym możliwym rozwiązaniem – mówił Filip Nowak, prezes Narodowego Funduszu Zdrowia na posiedzeniu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu. Z tym, że Porozumienie Rezydentów przypomina, że wystawiając e-receptę dla osoby z Ukrainy należy pamiętać o wydrukowaniu jej w formie zawierającej kod paskowy, gdyż osoby bez numeru PESEL nie będą w stanie aktywować recepty za pomocą kodu czterocyfrowego. Naczelna Izba Aptekarska przygotowała zaś specjalny poradnik, jak wystawić i zrealizować receptę dla obywatela Ukrainy.

Co mówi prawo o receptach cudzoziemców

Do aptek przesłano też przypomnienie zasad realizacji recept z zagranicy, w tym z Ukrainy, oraz prośba o wystawianie w razie potrzeby recept farmaceutycznych. Art. 96 ust. 3 prawa farmaceutycznego uprawnia aptekarza do wystawienia recepty osobie, której życie lub zdrowie jest zagrożone. Dotyczy to m.in.  pacjentów z chorobą przewlekłą np. nadciśnieniem, którzy nie mogą zdobyć recepty u lekarza. Farmaceuta może wówczas przepisać pacjentowi receptę elektroniczną, a gdyby nie było to możliwie, to i papierową. Tyle, że taką receptę może wystawić tylko farmaceuta zatrudniony w ogólnodostępnej aptece i zrealizowana w tej aptece. Dlatego farmaceuci apelują o zmianę przepisów. 

Czytaj w LEX: Kiedy dopuszczalne jest wystawienie recepty farmaceutycznej?

Zgodnie zaś par 15 wspomnianego rozporządzenia recepta wystawiona w innym państwie niż państwo członkowskie Unii Europejskiej lub państwo członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strona umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, może być zrealizowana, jeżeli zawiera następujące dane:

  1. imię lub imiona i nazwisko pacjenta;
  2. adres pacjenta;
  3. nazwę powszechnie stosowaną (międzynarodową) albo nazwę handlową;
  4. postać;
  5. moc;
  6. ilość;
  7. datę wystawienia recepty;
  8. dane osoby wystawiającej receptę określone w art. 96a ust. 1 pkt 3 lit. a, b i d ustawy – Prawo farmaceutyczne w formie nadruku albo pieczęci oraz własnoręczny podpis osoby wystawiającej receptę; (mowa tu o numerze telefonu do osoby, która wystawiła receptę lub adres poczty elektronicznej tej osoby). Chodzi o  imię lub imiona i nazwisko osoby wystawiającej receptę, kwalifikacje zawodowe, identyfikator pracownika medycznego, adres poczty elektronicznej lub numer telefonu wraz z prefiksem międzynarodowym do bezpośredniego kontaktu z osobą wystawiającą receptę, podpis osoby wystawiającej albo osoby upoważnionej do wystawienia recepty.

Jakie problemy mogą być z receptami z Ukrainy? -Różne - odpowiada Marcin Repelewicz, prezes Dolnośląskiej Izby Aptekarskiej. -  Od czytelności recept- musimy mieć 200 proc. pewności, co do wydawanego leku, ,braków leków - nie wszystkie leki stosowane na Ukrainie są dostępne w Polsce, brak dokumentu tożsamości, braku samej recepty, itd. Ale nadrzędne jest, aby nie pozostawić pacjentów z Ukrainy bez pomocy - podkreśla. I w przypadku trudności prosi  o kontakt z okręgowymi izbami aptekarskimi.