Po upływie trzech miesięcy pobytu Ukraińców w Polsce, zgodnie z art. 17 ust. 1a ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, podlegają oni obowiązkowi szczepień. Ponieważ pierwsi wojenni uchodźcy przybyli do Polski 24 lutego, obecnie część obywateli Ukrainy temu obowiązkowi podlega, a niektórzy jeszcze nie. Ile tych osób jest? Nie wiadomo.

Czytaj więcej: Szczepienia przeciwko chorobom zakaźnym uchodźców z Ukrainy >>>

Niepełne dane

Ministerstwo Zdrowia zapytane o to, w jaki sposób nadzoruje wypełnienie obowiązku szczepień przez obywateli Ukrainy, poinformowało, że  noworodki z Ukrainy (UA) urodzone w Polsce są szczepione według obowiązujących procedur dla dzieci polskich. Według danych przekazanych przez resort  liczba szczepień wykonanych wśród noworodków UA urodzonych przez kobiety narodowości ukraińskiej w Polsce (2 127 noworodków, dla których założono 2 125 kart uodpornienia) w okresie od 24 lutego do 15 maja 2022 r. wynosi:

  • przeciw WZW typu B - 2 016 co stanowi 94,8 proc.
  • przeciw gruźlicy - 1 985 co stanowi 93,3 proc. 

Czytaj także: Grożą nam krztusiec i odra, a konkretów w sprawie szczepień Ukraińców brak>>
 

Co z pozostałymi dziećmi? W odpowiedzi resortu nie ma informacji na ten temat. Przypomnijmy natomiast, że Ministerstwo Zdrowia za priorytetowe szczepienia dla dzieci uznało:

  • szczepienie przeciw odrze szczepionką MMR (przeciw odrze, śwince i różyczce) w grupie najmłodszych dzieci w drugim roku życia,
  • szczepienia przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi i poliomyelitis zgodnie z wiekiem,
  • przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B zgodnie z wiekiem,
  • szczepienie przeciw COVID-19 zgodnie z narodowym Programem Szczepień przeciw COVID-19.
  • szczepienia poekspozycyjne, które są wymagane w zapewnieniu zdrowia i życia pacjenta (tężec, wścieklizna) powinny być wykonane niezwłocznie zgodnie z decyzją lekarza.

 

Ukraińcy poza systemem kontroli

Tomasz Zieliński, wiceprezes Porozumienia Zielonogórskiego, lekarz rodzinny w Wysokim w woj. Lubelskim przypomina, że na początku kryzysu uchodźczego postulował, aby na przykład przy okazji rejestracji numeru PESEL każda osoba została przepytana czy np. ma chorobę przewlekłą czy jest zaszczepiona. Nie zrobiono tego jednak i w konsekwencji nie ma danych, jakie grupy osób i z jakimi obciążeniami wjechały do Polski. Nie ma też żadnych informacji dotyczących zaszczepienia populacji Ukraińców, którzy wjechali do naszego kraju. Tym samym nie wiadomo, ile osób powinno się zaszczepić i kiedy.

Sprawdź też: Dokumentowanie przeprowadzania obowiązkowych szczepień ochronnych >

Lekarze mówią, że coraz więcej polskich rodziców unika szczepienia dzieci. Jednak w ich przypadku wciąż możliwe jest chociażby przypominanie a nawet upominanie ich, by obowiązku dopełnili i przyprowadzili je do przychodni.

 – Sanepidy informowanie o szczepieniach próbują zrzucać problem na pracowników POZ. Niekiedy takie próby jak dzwonienie czy wysyłanie listów z potwierdzeniem odbioru są podejmowane, chociaż absolutnie nie jest to naszą rolą – mówi Joanna Zabielska-Cieciuch, lekarz rodzinny w „Przychodni Rodzinnej” w Białymstoku. Jak zaznacza, przychodnia POZ prowadzi ewidencję zapisanych do niej dzieci. – Raz na kwartał mamy obowiązek sprawozdawania wykonania szczepień, który trafia do sanepidu – podkreśla.  Sanepid w przypadku polskich dzieci wie, którym rodzicom wysyła powiadomienia o obowiązku zaszczepienia dziecka.

Przychodnie nie prowadza natomiast ewidencji dzieci ukraińskich nawet jeśli te chodzą do miejscowych szkół czy przedszkoli.

 

Lekarz a prawa pacjenta. Poradnik prawny

Dariusz Hajdukiewicz, Tomasz Rek

Sprawdź  

Białe plamy w historii szczepień

Ustalenie, że szczepienie jest konieczne, jest możliwe w praktyce jedynie podczas wizyty dziecka u lekarza POZ.  Także to nie jest jednak prostym zadaniem. Rodzice informują bowiem niekiedy, że chociaż dziecko ma wypisane odbyte szczepienia w ukraińskiej książeczce zdrowia, to faktycznie nigdy nie było szczepione. - Jeśli rodzice deklarują chęć zaszczepienia dziecka, to analiza dokumentacji przypomina czasem śledztwo podczas którego lekarz próbuje ustalić, które ze szczepień dziecko mogło już odbyć - mówi Joanna Zabielska-Cieciuch. Na podstawie zebranych danych układa następnie kalendarz szczepień. Rodzice i dzieci ukraińskie nie są jednak związane z żadną konkretną przychodnią.

– Konieczna jest kompleksowa regulacja, która umożliwiłaby realnie szczepienie dzieci z Ukrainy, uwzględniająca chociażby ukraiński kalendarz szczepień a organom do tego uprawnionym dała możliwości kontroli, czy obowiązek jest realizowany – komentuje Monika Kwiatkowska, radca prawny.

 

 

Tomasz Zieliński uważa, że rozwiązaniem byłoby uzależnienie wypłacania świadczeń przysługujących obywatelom Ukrainy, którzy albo są zaszczepieni, albo znajdują się w cyklu szczepień.  – Takiej praktyki w Polsce jednak nie ma. Podniosłyby się  głosy, że Polaków nie zmuszamy do szczepień, to dlaczego zmuszamy Ukraińców – dodaje.  Rolę w informowaniu o szczepieniach mogłyby odegrać szkoły czy przedszkola. Jednak właśnie kończy się rok szkolny.

Marek Wójcik, sekretarz strony samorządowej Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego (KWRiST) zaznacza, że samorządowcom zależałoby, aby działał mechanizm, który przekonywałby rodziców do szczepień np. dodatkowe punkty decydujące o przyjęciu dziecka do żłobka czy do przedszkola, stosowany obecnie w niektórych placówkach w odniesieniu do polskich dzieci.  Podkreśla jednak jednocześnie, że wciąż jesteśmy w „delikatnej fazie”, w której uchodźcy z Ukrainy zapoznają się z niektórymi regułami czy obowiązkami, które Polacy traktują jako oczywiste.

 

Miękkie działania

Resort zdrowia zapowiada z kolei, że zaplanowana jest kampania informacyjna przeprowadzona przez UNICEF z udziałem Ministerstwa Zdrowia, która ma na celu zwiększenie zainteresowania i wyszczepialności wśród obywateli Ukrainy.

Według Ministerstwa Zdrowia:

  • Dzieci przebywające na terenie Polski w związku z wojną w Ukrainie powinny być szczepione w ramach aktualnego Programu Szczepień Ochronnych (PSO) z wykorzystaniem szczepionek udostępnianych przez stacje sanitarno-epidemiologiczne na dotychczasowych zasadach (szczepienia bezpłatne).
  • Szczepienia powinny być wykonywane w ramach Kalendarza szczepień (Program Szczepień Ochronnych – PSO na 2022 r.) w podmiotach wykonujących działalność leczniczą w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej.
  • Szczepienia powinny być realizowane wg Indywidualnego Kalendarza Szczepień (IKSz) ustalonego przez lekarza kwalifikującego do szczepienia.
  • W przypadku braku szczepień u dziecka z Ukrainy, rodzice lub opiekunowie powinni być zachęcani do poddania dziecka szczepieniom ochronnym zgodnie z PSO na 2022 r.

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.