W połowie ubiegłego roku Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przypomniało kierownikom jednostek pomocy społecznej o obowiązku zgłaszania niebezpieczeństw – gróźb, napaści, przemocy wobec pracowników do organów ścigania i do resortu. Służy do tego Centralna Aplikacja Statystyczna (CAS). Również gminy powinny zwracać na takie zdarzenia uwagę.

Sprawdź w LEX: Jakie studia uprawniają do wykonywania zawodu pracownika socjalnego? >

Obowiązek zgłaszania incydentów niebezpiecznych dla pracowników pomocy społecznej

Obowiązek został wprowadzony po tragicznych wydarzeniach w Makowie, do których doszło 5 lat temu, gdzie w wyniku podpalenia przez petenta śmierć poniosły dwie pracownice ośrodka pomocy społecznej. Służyć ma bieżącemu analizowaniu zjawiska przemocy wobec pracowników oraz dostosowywaniu reakcji instytucji do stwierdzonego ryzyka i zagrożeń. 

Sprawdź w LEX: Czy nowo zatrudniony pracownik socjalny winien okazać się zaświadczeniem o niekaralności? >

Jak przytacza Polska Federacja Związkowa Pracowników Socjalnych i Pomocy Społecznej, na początku wprowadzonego obowiązku w 2015 roku liczba zgłaszanych zdarzeń wynosiła ok. 100 przypadków rocznie. Nie oddawało to rzeczywistej skali zjawiska, ale pozwalało na właściwą reakcję. W ostatnich dwóch latach nastąpiło jednak drastyczne obniżenie zgłaszalności przemocy wobec pracowników. W 2018 roku było to 50 zgłoszeń, a w 2019 roku – już tylko 22.

Czytaj też: Pracownicy socjalni chcą być bezpieczni, postulują zmiany w prawie>

Raport NIK mówi podobnie

Niedawny raport NIK dotyczący „Organizacji i warunków pracy pracowników socjalnych w gminach” potwierdza, że w swojej pracy pracownicy socjalni byli narażeni na kontakt z agresją fizyczną - prawie 50 proc. ankietowanych, ale głównie werbalną – 86 proc., a prawie 98 proc. pracowników socjalnych (…) oświadczyło, że było świadkiem przemocy. Ponad 81 proc. zadeklarowało, że doświadczyło w związku ze swoją pracą przemocy osobiście.

Sprawdź w LEX: Czy pracownik socjalny zatrudniony w OPS może wykonywać dodatkową pracę w innym podmiocie? >

Oprócz pojawiających się w przestrzeni publicznej informacji o napaści na pracowników socjalnych przy pomocy siekiery, noża, w raporcie znalazły się informacje o zdarzeniach z użyciem kosy, czy uszkodzenie samochodu, którym pracownik socjalny przyjechał na wywiad.

Czy bezpieczeństwo pracowników jest ważne dla pracodawców?

Federacja zauważa, że dane ministerstwa świadczą o tym, że kwestia bezpieczeństwa nie jest priorytetem dla przełożonych i władz samorządowych. Jak podkreśla, w województwach: łódzkim, małopolskim, pomorskim, kujawsko-pomorskim czy opolskim - w ciągu dwóch lat nie odnotowano ani jednego zgłoszenia o przemocy wobec pracownika.

Sprawdź w LEX: Czy pracownik socjalny realizujący procedurę "Niebieska Karta" podczas wizyty u rodziny, może rozmawiać z małoletnimi dziećmi na temat przemocy w rodzinie, bez obecności rodziców lub opiekunów prawnych? >

Z danych federacji wynika, że procedury bezpieczeństwa koncentrują się na wprowadzanym wymogu kontroli emocji przez pracownika socjalnego, który swoim zachowaniem może sprowokować klienta. W procedurach tych pomijany jest zupełnie wątek traumy po zdarzeniu, brak jest nadal dostępu do superwizji, czy wsparcia psychologicznego dla doświadczającego przemocy pracownika. Niestety, często sam pracownik socjalny odpowiedzialny jest za zgłoszenie zdarzenia przemocy organom ścigania.

Zobacz więcej TUTAJ na stronie federacji>>