Ustawa z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, zakłada, że środki Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, a także Funduszu Solidarnościowego, będą mogły być przeznaczone na pomoc dla obywateli Ukrainy z niepełnosprawnością, którzy legalnie będą przebywać w Polsce po 24 lutego br.
Program PFRON dla uchodźców gotowy, ale niezatwierdzony
- Fundusz taki program już opracował. Na jego realizację zabezpieczona jest kwota 130 mln. zł – informuje nas Małgorzata Gaj, rzeczniczka prasowa PFRON. Dodaje, że nie wiadomo, czy na najbliższym posiedzeniu Rady Nadzorczej PFRON, w piątek 18 marca, program zostanie zatwierdzony. - Z chwilą zatwierdzenia i uruchomienia programu ze wsparcia będą mogły skorzystać zarówno indywidualne osoby z niepełnosprawnością, a także samorządy terytorialne oraz organizacje pozarządowe prowadzące działania pomocowe na rzecz niepełnosprawnych obywateli Ukrainy – mówi Małgorzata Gaj.
Sprawa jest coraz bardziej nagląca, bo coraz więcej obywateli Ukrainy z niepełnosprawnościami, w tym niesamodzielnych, przyjeżdża do Polski.
Pomoc prawna dla Ukrainy w ochronie zdrowia - ważne komunikaty i publikacje >
Do Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej w Dąbrowie Górniczej przyjechała 20-osobowa grupa uczniów niewidomych i słabowidzących, absolwentów oraz nauczycieli Charkowskiego Specjalnego Szkoleniowo-Wychowawczego Kompleksu im. W. G. Korolenki. Na razie Stowarzyszenie Razem do Celu, prowadzące ośrodek, zbiera środki na sfinansowanie ich pobytu. 100 niepełnosprawnych uchodźców, dzieci i dorosłych, znalazło schronienie w bazie noclegowej przygotowanej przez samorząd województwa zachodniopomorskiego.
- Ewakuowani podopieczni ośrodka z Charkowa, jako uczniowie dąbrowskiego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej, będą objęci subwencją oświatową, w tym będą mieli dodatkowe zajęcia z języka polskiego i zajęcia wyrównawcze. Będąc wychowankami naszej szkoły, mają zagwarantowane miejsce w internacie, a prowadzona przez miasto poradnia psychologiczno-pedagogiczna bada dzieci w celu wydania orzeczeń o potrzebie kształcenie specjalnego. Dodatkowe żywienie oraz niezbędne rzeczy codziennego użytku przekazuje Stowarzyszenie Razem do Celu oraz Centrum Aktywności Obywatelskiej wspólne z wolontariuszami – mówi Bartosz Matylewicz, rzecznik prasowy Urzędu Miejskiego w Dąbrowie Górniczej.
Czytaj także: PFRON i Fundusz Solidarnościowy także dla obywateli Ukrainy z niepełnosprawnością>>
System wsparcia dla niepełnosprawnych uchodźców – kiedy będzie?
Olgierd Geblewicz, marszałek województwa zachodniopomorskiego zaapelował do premiera Mateusza Morawieckiego o wypracowanie metod systemowego wsparcia uchodźców z niepełnosprawnościami w porozumieniu z Komisją Europejską. Uzasadnił, że sprawa dotyczy osób całkowicie zależnych, najbardziej poszkodowanych wojną, bezbronnych, nierozumiejących sytuacji politycznej.
- Nie sposób ich rozdzielać, zmieniać system pracy, skoro wszyscy liczymy, że za kilka miesięcy będą mogli powrócić do swojej ojczyzny. Skala wyzwań w opiece nad dużą grupą osób z niepełnosprawnościami umysłowymi jest ogromna. Pierwszy problem, jak utrzymać takie osoby, skoro stawki jednostkowe na uchodźców (zmniejszone zostały do 40 zł za osobę na dobę) nie odzwierciedlają poziomu kosztów, jakie są niezbędne do zabezpieczenia podstawowych potrzeb - zakwaterowania i wyżywienia. Nie uwzględniają one w najmniejszym stopniu kosztów opieki, pielęgnacji, rehabilitacji, leków czy specjalnego żywienia i zabezpieczenia medycznego. Przykładowy średni koszt pobytu dziecka w Regionalnej Placówce Opiekuńczo-Terapeutycznej to 9000 zł miesięcznie i koszt ten pokrywany jest przez powiat, z którego dziecko pochodzi – argumentuje w piśmie marszałek.
Wielu chorych onkologicznie, dializowanych, chorych przewlekle trafia wprost do polskich szpitali. Szpital Wojewódzki w Szczecinie uruchomił punkt konsultacyjny dla uchodźców z chorobami przewlekłymi. Od 8 marca mogą oni zgłosić się tam bez skierowania. Dyżurują lekarze znający język ukraiński.
Także Lubelskie Hospicjum dla Dzieci im. Małego Księcia od początku wojny na Ukrainie przyjmuje najciężej chore dzieci. I także zbiera na to środki w zbiórkach publicznych. Do ośrodka harcerskiego w Smerzynie koło Łabiszyna w kujawsko-pomorskim trafiła ponad 60-osobowa grupa osób z niepełnosprawnościami. 5 marca zmarł jeden z niepełnosprawnych mężczyzn z tej grupy, prokuratura wszczęła śledztwo.
Rubnikowicz-Kopyść Katarzyna: Szczepienia cudzoziemców narodowości ukraińskiej przeciw Covid-19 >
Przed samorządami ogromne wyzwania w obszarze wsparcia i finansowania pobytu uchodźców z niepełnosprawnościami. Na publikację programu PFRON czeka m.in. Związek Powiatów Polskich.
PFRON uruchomił infolinię dla służb granicznych i punktów recepcyjnych
28 lutego Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych we współpracy z Polskim Stowarzyszeniem na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną Koło w Gdańsku uruchomił telefon wsparcia, dedykowany dla służb granicznych oraz personelu punktów recepcyjnych przyjmujących uchodźców z Ukrainy. Z infolinii mogą także korzystać osoby indywidualne poszukujące informacji, na przykład w zakresie profesjonalnego transportu, pomocy asystenckiej, środków higienicznych czy zakwaterowania. Telefon jest usługą wyłącznie informacyjną, która jest oferowana bezpłatnie. Wskazywane za jego pośrednictwem rozwiązania i kontakty nie są przedmiotem objętym finansowaniem przez PFRON. Numer telefonu: 503 703 974.
Obsługa prawna obcokrajowców - najważniejsze akty prawne:
- ROZPORZĄDZENIE w sprawie wiz dla cudzoziemców >
- ROZPORZĄDZENIE w sprawie udzielania pomocy cudzoziemcom >
- ROZPORZĄDZENIE w sprawie dokumentów wydawanych cudzoziemcom >
- USTAWA o cudzoziemcach >
- USTAWA o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa >
- Gromadzimy dane o miejscach pobytowych i możliwości transportu dla niepełnosprawnych obywateli Ukrainy. Zbieranie danych prowadzone jest w trybie ciągłym, a bazy dotyczące przejazdów i pobytów aktualizowane są każdego dnia. Bazując na stałej współpracy z szeregiem instytucji i organizacji pozarządowych Fundusz pomaga w umiejscowieniu ich w odpowiednio dostosowanych placówkach. Dotychczas udało się już umieścić ponad 500 osób – informuje nas Małgorzata Gaj.
Dodaje, że Fundusz współpracuje bezpośrednio z punktem recepcyjnym dla dzieci ewakuowanych z domów dziecka, który powstał z inicjatywy MRiPS i Prezydenta w Stalowej Woli. - To miejsce, do którego docierają wszystkie grupy ewakuowane. Tam udzielana jest dzieciom podstawowa pomoc, uzupełniana jest dokumentacja, stamtąd dzieci ruszają do miejsc pobytu w całej Polsce. PFRON z sukcesem pomaga w relokacji dzieci z niepełnosprawnością - dodaje.
Zapytaliśmy Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, czy obywatele Ukrainy, którzy będą chcieli skorzystać ze środków PFRON lub Funduszu Solidarnościowego, będą musieli posiadać orzeczenie o niepełnosprawności. Dotąd nie otrzymaliśmy odpowiedzi.
Zobacz także: Ukraińcy, jak inni cudzoziemcy, mogą w Polsce starać się o orzeczenie o niepełnosprawności>>
Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności - WZÓR DOKUMENTU >
Potrzebne dostępne punkty recepcyjne i asysta
Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do minister rodziny i polityki społecznej Marleny Maląg z prośbą o udzielenie szczególnego wsparcia niepełnosprawnym uchodźcom z Ukrainy. Rzecznik zabiega także o poparcie wysiłków na szczeblu europejskim w uruchomieniu korytarza humanitarnego, by mogli oni bezpiecznie opuścić Ukrainę. - Z informacji uzyskanych w wyniku kontroli prowadzonych na granicy polsko-ukraińskiej przez pracowników mojego Biura oraz z doniesień medialnych można wnioskować, że wiele kwestii istotnych z punktu widzenia osób z niepełnosprawnościami pozostaje nierozwiązanych. Kluczowe informacje dotyczące bezpieczeństwa i ewakuacji są często niedostępne, a same przejścia graniczne i punkty recepcyjne również rzadko są dostępne, co sprawia, że osoby z niepełnosprawnościami mogą zostać pozostawione bez pomocy – alarmuje prof. Marcin Wiącek.
W jego opinii konieczne jest zapewnienie asysty osobom niepełnosprawnym w oczekiwaniu na odprawę przy granicy, ale też w momencie jej przekraczania oraz potem. Uważa, że bardzo przydatna byłaby infolinia w języku ukraińskim dla samych osób niepełnosprawnych i ich opiekunów.
Orzekanie o niepełnosprawności oraz jej stopniu - PROCEDURA >
Europejskie Forum Osób Niepełnosprawnych (EDF) wystosowało list otwarty do szefów instytucji europejskich, szefów państw Europy, Rosji i Ukrainy oraz NATO. Pisze w nim, że w każdej sytuacji kryzysowej lub konfliktowej osoby niepełnosprawne stoją w obliczu nieproporcjonalnego ryzyka porzucenia, przemocy, śmierci oraz braku dostępu do bezpieczeństwa, pomocy i wsparcia w powrocie do zdrowia. Niepełnosprawne kobiety są bardziej narażone na przemoc seksualną, a niepełnosprawne dzieci są bardziej narażone na wykorzystywanie i zaniedbanie. Kluczowe informacje dotyczące bezpieczeństwa i ewakuacji są często niedostępne, a same centra ewakuacyjne są również rzadko dostępne, co oznacza, że osoby niepełnosprawne zbyt często pozostają w tyle.
Szacuje się, że na Ukrainie jest 2,7 mln osób z niepełnosprawnościami.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.