Obliczanie dochodów samorządu terytorialnego w 2026 r

Nowelizacja wprowadza zmiany w ustawie z 1 października 2024 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Według rządu ma umożliwić wykorzystanie zaktualizowanych danych podatkowych z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych do obliczenia dochodów jednostek samorządu terytorialnego.

Nowelizacja zakłada, że dochody JST z tytułu udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) czy CIT na rok 2026 będą naliczane zgodnie z obowiązującą ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, tj. na podstawie danych podatkowych za rok 2024.

Subwencja i potrzeby finansowe – nowe zasady

Z kolei naliczenie subwencji ogólnej dla JST na rok 2026 opiera się na ustaleniu przyrostów (potrzeb finansowych oraz kwoty kalkulacyjnej) zachodzących między rokiem 2026 a rokiem 2025. Zgodnie z założeniem Rady Ministrów na rok 2026 potrzeby finansowe JST będą naliczane według ustawy, zaś aktualizacja, dotyczyć będzie wyłącznie roku 2025, będącego podstawą ustalenia przyrostu.

Projektodawcy wskazali, że wykorzystanie wygenerowanych przez systemy informatyczne, zaktualizowanych danych o dochodach podatników CIT umożliwi ustalenie dochodów subwencyjnych JST na rok2 026 w oparciu o aktualne dane. Potrzeba uchwalenia niniejszej nowelizacji wynika również z potrzeby przedłużenia na rok 2026 parametrów służących ustaleniu przeliczeniowej liczby mieszkańców, będącej istotnym elementem przy naliczeniu potrzeb wyrównawczych i korekt z tytułu zamożności. Przyjęte rozwiązanie, będące kontynuacją metody obliczeniowej zastosowanej w 2025 r., zostało uzgodnione ze stroną samorządową Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

W opinii Rady Ministrów ustawa wprowadza jedynie rozwiązania o charakterze technicznym, nie ingerując w metodologię ustalania dochodów JST.

Szczegółowe zasady dotyczące obliczeń

W myśl dodawanych przepisów do obliczenia dochodów JST na rok 2026 z tytułu udziału w PIT, CIT i subwencji ogólnej przyjmuje się:

1) kwoty dochodów za 2025 r. z tytułu udziału w CIT i PIT, subwencji ogólnej oraz środków z rezerwy na uzupełnienie dochodów, obliczone w sposób określony w ustawie o dochodach JST, przy czym:

a) do obliczenia dochodu jednostki samorządu terytorialnego z tytułu udziału w CIT przyjmuje się kwotę dochodów podatników podatku dochodowego od osób prawnych, ustaloną na podstawie danych według stanu na dzień 30 czerwca 2025 r.,
b) do obliczenia kwoty rocznego dochodu jednostki samorządu terytorialnego z tytułu udziału we wpływach z CIT za lata 2024 i 2025 przyjmuje się kwotę należnego podatku dochodowego od osób prawnych i wskaźnik udziału należnego podatku dochodowego od osób prawnych od podatników posiadających siedzibę na obszarze danej jednostki samorządu terytorialnego w ogólnej kwocie należnego podatku, ustalone, w przypadku lat 2021 i 2022, na podstawie danych według stanu na dzień 30 czerwca 2025 r.,
c) do obliczenia kwoty kalkulacyjnej za rok 2025 przyjmuje się dochody jednostki samorządu terytorialnego z tytułu udziału w CIT obliczone z uwzględnieniem danych, o których mowa w lit. a i b,
d) w zakresie potrzeb oświatowych za rok 2025 przyjmuje się dla poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego kwoty przekazane przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych do dnia 31 maja 2025 r.,
e) do obliczenia potrzeb wyrównawczych i uzupełniających oraz korekty z tytułu zamożności za rok 2025 przyjmuje się dane, o których mowa w lit. a i b, oraz potrzeby oświatowe, o których mowa w lit. d.

2) wskaźnik ustalony jako iloraz dochodów jednostki samorządu terytorialnego z tytułu udziału w PIT i CIT na rok 2026 i dochodów tej jednostki z tych tytułów za rok 2025, obliczonych z uwzględnieniem danych, o których mowa w pkt 1 lit. a.

W celu obliczenia na rok 2026 przeliczeniowej liczby mieszkańców jednostki samorządu terytorialnego do ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego wprowadzono przepis epizodyczny określający (w formie tabeli) poszczególne obszary wydatkowe i wartości ich wag, determinanty wpływające na potrzeby wydatkowe w danym obszarze wydatkowym oraz wysokość współczynników regresji dla poszczególnych determinant.

Ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Nowość