O losach ustawy i zmianach, które wniesiono do projektu podczas prac w rządzie, dyskutowano podczas konferencji organizowanej przez Polską Izbę Branży Pogrzebowej, która odbywała się w dniach 3-4 grudnia w Warszawie. O projekcie mówił Wojciech Labuda, pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów ds. ochrony miejsc pamięci. Nowa ustawa o cmentarzach i chowaniu zmarłych ma zastąpić ustawę z 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz.U. z 2020 r. poz. 1947). Akt ten liczy sobie już ponad 60 lat, a w sporej części powiela przepisy z ustawy obowiązującej w dwudziestoleciu międzywojennym - nie przystaje więc do dzisiejszych realiów.
Czytaj:
Chować zmarłych każdy może, a rejestr tego nie naprawi>>
Koroner do zadań specjalnych - nie odciąży lekarzy, a zarobi więcej>>
Nowe zasady stwierdzania i ewidencjonowania zgonów
Pełnomocnik tłumaczył, że jednym z głównych celów nowelizacji jest uproszczenie procedury stwierdzania i ewidencjonowania zgonu, obieg papierowy ma zastąpić elektroniczna aplikacja, do której lekarz wpiszę informacje o zgonie, a ta trafi do wszelkich organów, które jej potrzebują, czyli przede wszystkim do Urzędu Stanu Cywilnego, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Głównego Urzędu Statystycznego.
Czytaj w LEX: Postępowanie ze zwłokami po zakończeniu ich oględzin >>>
Czytaj w LEX: Ponowne użycie grobu w kontekście opinii Głównego Inspektora Sanitarnego >>>
- Ustawa wprowadzi nowe definicje legalne, w tym definicję cmentarza, bo obowiązujące przepisy jej nie zawierają - wskazywał Wojciech Labuda.. - Sprawia to, że problematyczne staje się ustalenie prawa do grobu oraz kwestia likwidacji cmentarza, bo jeżeli nie wiadomo, czym jest cmentarz, to trudno sprecyzować na jakich zasadach go zlikwidować - wskazywał.
Ustawa wprowadzi też instytucję koronera, co wyeliminuje przypadki wielogodzinnego oczekiwania na lekarza, np. w sytuacji, gdy ktoś umrze w miejscu publicznym. Ureguluje również zasady międzynarodowego przewozu zwłok, dostosowując tę kwestię do przepisów obowiązujących w innych krajach.
- Zamierzamy także wprowadzić elektroniczne księgi cmentarne, w tym celu przygotowujemy wraz z resortem cyfryzacji aplikację, która pomoże zebrać dane z wszystkich cmentarzy. Będą publicznie dostępne tak, by każdy mógł wyszukać grób i sprawdzić m.in., kiedy musi wnieść opłatę, by go nie stracić - tłumaczył pełnomocnik. Podkreślił, że rząd chce, by elektroniczne księgi były standardem w 2026 r.
Czytaj w LEX: Akt donacji zwłok ludzkich (uwagi de lege lata i de lege ferenda) >>>
Czytaj w LEX: Rozwiązania polskie w sprawie pochówków >>>
Regulacja branży pogrzebowej i funkcjonowania krematoriów
Ustawa ma też wpisać usługi pogrzebowe na listę działalności regulowanej, bo obecnie jest to zwykła działalność gospodarcza. Minister Labuda pytany był przez uczestników konferencji, dlaczego wybrano tak łagodne podejście - bo, jak wskazywano - nie zmniejszy to szarej strefy w tej branży, skoro ustawa nie wprowadzi żadnych szczególnych wymogów, jak np. konieczności zatrudnienia pracowników na etacie lub posiadania samochodu pogrzebowego.
- Rozumiem ten postulat, ale uzasadnieniem dla nas są kwestie sanitarne i to jest też powód, który uzasadnia regulacje w jakiejkolwiek branży. Uważamy, że takie ograniczenia nie odpowiadają celowi - wskazywał prelegent. Dodał, że ewentualnie, jeżeli nie zlikwiduje to problemu ze standardem usług i szarą strefą, rząd rozważy zmianę przepisów. Na wpis do rejestru przedsiębiorcy będą mieli pół roku od dnia wejścia w życie przepisów (czyli jeżeli wszystko pójdzie zgodnie z planem, do końca 2023 r.). Ustawa uregulować ma także funkcjonowanie krematoriów, obowiązujące przepisy nie zawierają żadnych norm dotyczących emisji pyłów, rtęci i CO2 do atmosfery. Na dostosowanie się do wymogów przedsiębiorcy będą mieli czas do 2026 r.
Po uzgodnieniach własność nagrobka na zasadach ogólnych
Jak wskazywał Wojciech Labuda, po uzgodnieniach i konsultacjach zrezygnowano z pomysłu, by nagrobek przechodził na własność właściciela cmentarza. Obowiązywać będą zasady ogólne kodeksu cywilnego, z kolei właściciel i administrator cmentarza ma zyskać uprawnienia do interweniowania w sytuacji, gdy grób nie jest opłacany lub stanowi zagrożenie. Zmodyfikowano też przepis dotyczący prawa do grobu - zyskują je nie tylko osoby najbliższe , ale także te, które ponoszą koszty utrzymania grobu. Zmieniono też projektowany przepis dotyczący odległości zabudowań od kolumbarium - zmniejszono ją do 26 m.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
