Wójt wydał decyzję w przedmiocie lokalizacji inwestycji celu publicznego. Następnie Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało wydaną decyzję w mocy. Organ odwoławczy uznał bowiem odwołanie wniesione przez dwie strony za niezasadne. Autorzy odwołania nie zgodzili się z wydaną decyzją i wnieśli następnie skargę do sądu administracyjnego.
Uwzględniona skarga
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku stwierdził nieważność zaskarżonej decyzji, choć z innych przyczyn niż podniesione w skardze. WSA uznał, że w sprawie miało miejsce rażące naruszenie prawa. Stwierdzenie nieważności decyzji było związane z ustaleniem, że kilka dni przed wydaniem przez SKO decyzji, zmarła jedna ze stron postępowania - współwłaściciel nieruchomości objętej inwestycją.
Czytaj: SA: Dowód z repertorium notariusza niepotrzebny dla weryfikacji ważności testamentu>>
Śmierć strony
Takie ustalenie sądu wynikało z adnotacji uczynionej na kopercie przesyłki skierowanej do tej strony. Doręczyciel odnotował na liście „adresat zmarł”. W oparciu o odpis aktu zgonu nadesłany przez właściwy Urząd Stanu Cywilnego, sąd ustalił, że strona zmarła w dniu 20 marca 2018 r. Tymczasem SKO wydał decyzję odwoławczą w sprawie osiem dni później.
Obowiązki organu
WSA przypomniał, że organ administracji ma obowiązek ustalić krąg stron prowadzonego postępowania. Osoba fizyczna może być stroną postępowania, pod warunkiem że ma ona zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków. Zdolność ta powstaje z chwilą narodzin, a kończy się z chwilą śmierci. Zatem, gdy uczestnik postępowania umiera, to jednocześnie traci status strony postępowania. Osoba zmarła nie ma bowiem ani zdolności prawnej ani nie może być podmiotem praw i obowiązków.
Utrwalony pogląd
W orzecznictwie przyjmuje się, że w stosunku do osoby zmarłej nie można wszcząć, ani prowadzić postępowania, jak również nie mogą być do niej kierowane wydawane w sprawie rozstrzygnięcia - podkreślił WSA. Takie zapatrywanie wyraził w szczególności Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 27 listopada 2012 r. w sprawie I SA/Wa 2076/11 (LEX nr 1336809 ) oraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w wyroku z dnia 5 grudnia 2012 r. w sprawie II SA/Ke 572/12 (LEX nr 1234958).
Kierowanie pism
W świetle art. 109 § 1 k.p.a. decyzję doręcza się stronom na piśmie lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Natomiast na podstawie art. 110 § 1 k.p.a. organ administracji publicznej, który wydał decyzję, jest nią związany od chwili jej doręczenia lub ogłoszenia, o ile kodeks nie stanowi inaczej. Z przepisów tych wynika, że organ ma prawo doręczać decyzje jedynie stronom. Jednocześnie organ ma na każdym etapie postępowania weryfikować krąg stron postępowania.
Naruszona praworządność
Z orzecznictwa wynika też, że kierowanie decyzji do osoby zmarłej stanowi rażące naruszenie prawa w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a. i uzasadnia ono stwierdzenie nieważności decyzji. Tak wydana bowiem decyzja nie może zostać zaakceptowana z punktu widzenia praworządności. Na tę kwestię wskazał m.in. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 14 listopada 2001 r. w sprawie I SA 2462/99 (LEX nr 82653) - podał WSA.
Mankament nie do naprawienia
Tego rodzaju wadliwość decyzji nie może zostać skonwalidowana. Powyższa kwestia wynika zarówno z literatury, jak i z orzecznictwa. Wskazał na nią w szczególności Naczelny Sąd Administracyjny z dnia 18 lutego 2016 r. w sprawie I OSK 1150/14 (LEX nr 2114245). Pogląd taki prezentuje również M. Jaśkowska (w:) Jaśkowska M., Wróbel A., Komentarz aktualizowany do Kodeksu postępowania administracyjnego, LEX/el. 2016.
Obojętna kwestia
Decyzja SKO dotknięta była rażącym naruszeniem prawa, bez względu na to, czy organ odwoławczy posiadał wiedzę o tym, że jedna ze stron postępowania zmarła. Wiedza organu o tej okoliczności nie ma żadnego wpływu na konieczność stwierdzenia nieważności decyzji - podkreślił WSA.
Wyrok WSA w Gdańsku z dnia 13.11.2018 r., II SA/Gd 314/18, LEX nr 2582110.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.