Najwyższa Izba Kontroli sprawdziła, jak samorządy realizują „Program rozwoju gminnej i powiatowej infrastruktury drogowej na lata 2016 – 2019”. Okazuje się, że przez pierwsze trzy lata programu wykorzystały dostępne środki prawie w całości, a w czterech skontrolowanych województwach zbudowano i zmodernizowano blisko 1,5 tys. km dróg.

Czytaj też: NSA: Budowa obwodnicy niesłusznie zatrzymana przez uwarunkowania środowiska >

Jest lepiej, ale kolejne inwestycje są potrzebne

Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że sieć dróg publicznych zarządzanych przez gminy i powiaty na koniec 2016 r. obejmowała blisko 372 tys. km dróg, co stanowiło ponad 88 proc. łącznej długości dróg publicznych w Polsce. Ponad 60 proc. z nich miało ulepszone rodzaje nawierzchni, czyli m.in. bitumiczne, betonowe lub z kostki brukowej. Pozostałe posiadały nawierzchnie brukowcową i tłuczniową (6 proc.) oraz gruntową (34 proc.). Systematyczne przeznaczanie środków publicznych na rozwój lokalnej infrastruktury drogowej umożliwiło zmniejszenie odsetka dróg powiatowych oraz gminnych o nawierzchni nieulepszonej i gruntowej, w ogólnej długości sieci dróg z blisko 50 proc. w 2001 r. do 40 proc. na koniec 2016 r. Nadal jednak na lokalne drogi potrzebne są ogromne inwestycje. Świadczy o tym wysoki odsetek długości dróg gminnych o nawierzchni gruntowej – blisko 47 proc., oraz ponad 8 proc. udział tego rodzaju dróg powiatowych.

Sprawdź procedurę w LEX: Ustalenie wysokości odszkodowania z tytułu wywłaszczenia nieruchomości pod drogę publiczną >

 

„Program rozwoju gminnej i powiatowej infrastruktury drogowej na lata 2016-2019” jest kontynuacją realizowanych w poprzednich latach „Narodowych Programów Przebudowy Dróg Lokalnych” tzw., „schetynówek”. Obecny Program przewiduje udzielanie samorządom dotacji z budżetu państwa na dofinansowanie budowy, przebudowy oraz remontów dróg powiatowych i gminnych. W perspektywie czterech lat (2016-2019) zaplanowano na ten cel 3,5 mld zł (pierwotnie 4 mld zł). W dwóch pierwszych latach realizacji Programu ze środków budżetu państwa wydano 1,6 mld zł, co przy jednoczesnym zaangażowaniu środków samorządowych w wysokości  1,7 mld zł, umożliwiło realizację inwestycji na odcinkach blisko 3,5 tys. km dróg.

NIK zwraca jednak uwagę, że potrzeby inwestycyjne samorządów lokalnych szacowane są na ok. 100 mld zł, wobec czego nakłady przeznaczane na modernizację lokalnej infrastruktury drogowej wciąż są dalece niewystarczające.

Sprawdź w LEX: Który organ jest właściwy do wydania pozwolenia na budowę drogi, w ramach której przewiduje się też wykonanie tych elementów drogi stanowiących urządzenia wodne? >

Mało nieprawidłowości

Skontrolowane przez NIK samorządy w większości prawidłowo przygotowały oraz realizowały inwestycje drogowe. Wojewodowie zapewnili terminowe wdrożenie Programu, dzięki czemu wykorzystano niemal całą kwotę przeznaczoną na jego realizację (99 proc.). Większość złożonych w Programie wniosków została przez Komisje wojewódzkie oceniona prawidłowo. NIK zakwestionowała sześć spośród 48 ocen skontrolowanych projektów (13 proc.).

 

Gospodarka i obrót nieruchomościami. Wzory pism i umów z komentarzem ebook

Helena Kisilowska

Sprawdź  

Okazuje się jednak, że większość skontrolowanych zarządców dróg, czyli zarządów  dróg powiatowych i wójtów nie oceniała stanu technicznego gminnej oraz powiatowej sieci drogowej. Zarządcy ci nie posiadali m.in. planów rozwoju sieci drogowej (8 zarządców), rzetelnej ewidencji dróg (13 jednostek) oraz nie dysponowali dokumentacją świadczącą o przeprowadzeniu przeglądów stanu technicznego wszystkich zarządzanych odcinków dróg (8 zarządców).

Czytaj też: Niebezpieczne ładunki na drogach zagrażają Polakom – alarmuje NIK >

Natomiast wybrane do realizacji przez samorządy inwestycje drogowe były zgodne z celami Programu. Wnioski o dofinansowanie zawierały rzetelne informacje. Realizacja inwestycji poprawiała parametry techniczne dróg i wpływała na większe bezpieczeństwo uczestników ruchu drogowego. Inwestycje realizowano w oparciu o wymagane pozwolenia, a ich wykonawcy zostali prawidłowo wyłonieni. Nadzór nad realizacją prac inwestycyjnych w większości przypadków był prawidłowy.

Uwagi i wnioski

Najwyższa Izba Kontroli wskazuje, że:

  • organy gmin i powiatów powinny:
    • zwiększyć nadzór nad sporządzaniem planów rozwoju sieci drogowej, prowadzeniem aktualnej ewidencji dróg oraz przeprowadzaniem i właściwym dokumentowaniem przeglądów stanu technicznego dróg,
    • sprawować skuteczny nadzór inwestorski w toku bieżącej realizacji robót oraz na etapie ich odbioru końcowego.
  • Ministerstwo Infrastruktury powinno:
    • wprowadzić w odpowiednim rozporządzeniu zmianę polegającą na jednoznacznym określeniu wymogu opracowania, zatwierdzenia i stosowania projektów stałej organizacji ruchu dla wszystkich dróg publicznych.

Więcej przydatnych materiałów znajdziesz w LEX:

Czy organ może prowadzić postępowanie w stosunku do wykonanych robót wyłącznie dla jednego zjazdu i przebudowanej drogi na długości działki należącej do wnioskodawcy? >

Czy w pasie drogowym drogi wojewódzkiej mogą znajdować się inne drogi publiczne/drogi wewnętrzne? >

 

Nie masz dostępu do tych materiałów? Sprawdź, jak go uzyskać >

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.