To na samorządach, osobach prywatnych i organizacjach pozarządowych oparła się pomoc pierwszej fali uciekinierów z Ukrainy. To oni zorganizowali interwencyjne punkty noclegowe, zbiórki darów, punkty pierwszego kontaktu świadczące pomoc psychologiczną i językową, specjalne numery kontaktowe, pod którymi wolontariusze udzielają informacji w zakresie spraw socjalno-bytowych, wsparcia medycznego oraz pomocy prawnej.

Sprawdź: Czy obywatelom Ukrainy, posiadającym wyłącznie paszport z pieczątką przysługuje świadczenie z pomocy społecznej w formie zasiłku celowego? >

- W pewnym sensie Polska przeistoczyła się w jedną, wielką organizację pozarządową. I dzięki temu poradziliśmy sobie z pierwszą falą uchodźców. Bez współpracy samorządów, organizacji samorządowych i zwykłych obywateli, sytuacja byłaby bardzo trudna – podsumowuje Rafał Trzaskowski, prezydent Warszawy.

Czytaj także: Rządowy system pomoże relokować uchodźców z przygranicznych miast>>

Ustawa z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa >>

Nie tylko zbiórki, ale i bezpłatna komunikacja

Z informacji Ruchu Samorządowego TAK! Dla Polski, który skupia 400 samorządów wynika, że 94 proc. z nich prowadzi zbiórki darów, od mieszkańców i przedsiębiorców, tworzy miejsca noclegowe i koordynuje miejsca oferowane przez mieszkańców. Blisko 60 proc. samorządów zorganizowało pomoc psychologiczną. Połowa JST wysyła transporty żywności, leków i innych materiałów na Ukrainę (nie licząc największych miast to 100 tirów i 4 pociągi pomocy).  A tylko siedem miast należących do Unii Metropolii Polskich sfinansowało transport, który pomógł rozlokować ponad 320 tys. uchodźców.

Sprawdź: Jaka pomoc należy się uchodźcom z Ukrainy, uwzględniając ustawę o pomocy społecznej? Czy osoby powinny być zarejestrowane w UP? >

To jednak nie jedyne inicjatywy. Lublin do końca marca pozwolił uchodźcom korzystać z bezpłatnej komunikacji miejskiej, zwolnił z opłat za postój samochodów w Strefie Płatnego Parkowania. Miasto do końca sierpnia zwolniło też z opłat za wyżywienie i zakwaterowanie ukraińskich uczniów mieszkających w bursach szkolnych. Na zwolnienie z opłat za przejazd środkami publicznego transportu zbiorowego zdecydowały się także Warszawa, Bydgoszcz i Radom.

 

Samorządy ułatwiają znalezienie pracy

Nie czekając na przepisy specustawy o pomocy obywatelom Ukrainy samorządy postanowiły we własnym zakresie pomóc obywatelom Ukrainy w znalezienie pracy. Lublin przy pomocy partnerów uruchomił  portal www.praca-lublin-ukraina.pl,. Jak mówi prezydent Lublina Krzysztof Żuk, potrzeba stworzenia takiego narzędzia wyszła ze strony pracodawców, którzy mimo zgłaszanych chęci co do zatrudnienia, nie są w stanie samodzielnie znaleźć kandydatów o odpowiednich kwalifikacjach. Innym powodem jest nieuregulowana forma pomocy obywatelom Ukrainy na rynku pracy.

- Od początku marca zbieramy oferty pracy od pracodawców z Lublina i regionu, teraz zaczynamy budować bazę informacji o potencjalnych pracownikach. Rola wolontariuszy-rekruterów polegać będzie na jak najszybszym i najbardziej efektywnym „sieciowaniu” zainteresowanych stron, przy czym wszelkie formalności dotyczące legalnego zatrudnienia kandydata pozostają do ustalenia bezpośrednio pomiędzy pracownikiem a pracodawcą – mówi Krzysztof Żuk.    

WZORY DOKUMENTÓW:

 

Obywatele Ukrainy będą mogli zgłosić chęć podjęcia pracy w Lublinie, określając przy tym swoje kompetencje, umiejętności językowe czy posiadane doświadczenie. Obecnie w bazie zarejestrowano oferty 120 przedsiębiorców zawierające ponad 800 miejsc pracy.

Podobną bazę stworzył też Grodzki Urząd Pracy w Krakowie. W ten sposób udało się już pozyskać ponad 700 potencjalnych miejsc pracy, m.in. w produkcji, handlu, usługach, gastronomi oraz transporcie i budownictwie.

Władze Krakowa uruchomiły również bank informacji o nauczycielach z Ukrainy, którzy są zainteresowani podjęciem pracy w krakowskiej oświacie. Znajduje się w nim już kilkadziesiąt ofert. Korzystać z nich mogą dyrektorzy szkół i przedszkoli poszukujący kandydatów na stanowiska asystenta kulturowego czy pomocy nauczyciela.

Gdynia zaś aby maksymalnie usprawnić procedury związane zatrudnianiem uciekinierów wzmocniła obsadę powiatowego urzędu pracy. - Urzędnicy są gotowi do realizowania niezbędnych procedur nawet w rytmie całodobowym. Zarówno w urzędzie, jak i zdalnie – mówi Katarzyna Gruszecka-Spychała, wiceprezydent Gdyni.

Zobacz także: Rząd zapłaci za pomoc uchodźcom, ale zasady ryzykowne>>

Obsługa prawna obcokrajowców - najważniejsze akty prawne:

Bon komunalny i zwolnienia z podatku

W specustawie o uchodźcach zawarto przepisy umożliwiające przyznanie świadczenia pieniężnego osobom, które zapewnią zakwaterowanie i wyżywienie uciekinierom wojennym z Ukrainy. Premier Mateusz Morawiecki oświadczył, że ma to być 40 zł od osoby. Maksymalną wysokość świadczenia pieniężnego oraz warunki jego przyznawania i przedłużania jego wypłaty ma ustalić dopiero rozporządzenie. Niektóre samorządy nie czekając na rządowe rozwiązania zdecydowały się sfinansować pomoc z własnego budżetu. 

W piątek samorząd Radomia uchwalił, że mieszkańcy miasta, którzy przyjmą uchodźców z Ukrainy, zostaną zwolnieni z podatku od nieruchomości. Warunkiem będzie: nieodpłatne zakwaterowanie uchodźców, którzy opuścili terytorium Ukrainy od 24 lutego, złożenie zeznań podatkowych na 2022 rok dotyczących nieruchomości zajętych na nieodpłatne zakwaterowanie uchodźców z Ukrainy oraz złożenie oświadczenia o bezpłatnym zakwaterowaniu uchodźców. Uchwała będzie obowiązywała do końca 2022 roku.

- Zwolnienie będzie przysługiwało, począwszy od pierwszego dnia miesiąca, w którym uchodźcy zostali zakwaterowani. Wygaśnie z upływem miesiąca, w którym nastąpi wykwaterowanie - informuje Kinga Bogusz, przewodnicząca Rady Miejskiej w Radomiu. Podobną uchwałę przyjęły już władze Ciechanowa, Otwocka.

Chełm wprowadził zaś „bon komunalny”, który pozwala zarówno osobom fizycznym jak przedsiębiorców prowadzących usługi hotelarskie i noclegowe, którzy nieodpłatne kwaterują uchodźców uzyskać zwolnienie z opłat za wodę i śmieci.