Rada gminy uchwaliła statut. Jeden z przepisów tego aktu stanowił, że uchwały rady zapadają zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady w głosowaniu jawnym, chyba że ustawa o samorządzie gminnym stanowi inaczej. Natomiast w przypadku równej liczby głosów, rozstrzygający miał być głos przewodniczącego.

Wojewoda postanowił zaskarżyć uchwałę. Zarzucił, że akt ten w sposób istotny narusza prawo, ponieważ wymóg zwykłej większości głosów oznacza konieczność uzyskania większej liczby głosów „za” niż „przeciw”, niezależnie od głosów wstrzymujących. Rada wniosła o oddalenie skargi z uwagi na jej bezprzedmiotowość. Organ wskazał bowiem, że uchylił sporny przepis statutu. 

Czytaj w LEX: Sesje rady JST - komentarz praktyczny >>>

Czytaj w LEX: Obliczanie terminu, w jakim organ nadzoru orzeka o nieważności uchwały lub zarządzenia organu gminy - LINIA ORZECZNICZA >>>

 

Różne konsekwencji sprzeczności z prawem

Sprawą zajął się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, który wskazał, że podstawa do stwierdzenia nieważności została określona w art. 91 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym (dalej jako: ustawa). Przepis ten stanowi, że uchwała lub zarządzenie organu gminy sprzeczne z prawem są nieważne. Natomiast w przypadku nieistotnego naruszenia prawa, stosownie do art. 91 ust. 4 ustawy, organ nadzoru nie stwierdza nieważności uchwały, ograniczając się do wskazania, że została ona wydana z naruszeniem prawa. Wskazane przepisy wyróżniają więc dwie kategorie wad. Sąd podkreślił, że do istotnego naruszenia prawa należy zaliczyć sytuacje, w których organ podejmuje uchwałę z pogwałceniem przepisów o właściwości, bez podstawy prawnej albo wadliwie stosuje normę prawną będącą podstawą prawną podjęcia aktu lub narusza przepisy regulujące procedurę podejmowania uchwały.

Czytaj także: Płaca minimalna dogania wynagrodzenie urzędnika w gminie >>>

Czytaj w LEX: Standardy głosowania jawnego organu stanowiącego jednostek samorządu terytorialnego >>>

Głos przewodniczącego nie może być decydujący

WSA wskazał, że zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy, uchwały rady gminy zapadają zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy składu organu, chyba że ustawa stanowi inaczej. Zaskarżony przepis statutu stanowił, że w przypadku równej liczby głosów rozstrzyga głos przewodniczącego. Sąd podkreślił, że przy braku ustawowego przepisu szczególnego, określenie dla podjęcia uchwały innej większości niż zwykła, narusza art. 14 ust. 1 ustawy. Tym samym przyznanie przewodniczącemu rady głosu decyzyjnego, nie znajduje uzasadnienia w przepisach ustawowych. Działanie to narusza też konstytucyjne zasady działania organów na podstawie i w granicach prawa. Zwykła większość głosów oznacza bowiem konieczność uzyskania większej liczby głosów „za” niż „przeciw”. Oznacza to, że żaden głos nie może mieć istotniejszego znaczenia niż pozostałe. Mając powyższe na uwadze WSA uznał, że zaskarżony przepis statutu jest sprzeczny z prawem w sposób istotny, co uzasadniało stwierdzenie jego nieważności.

Czytaj w LEX: Zasady przygotowania i ogłaszania tekstu jednolitego uchwały rady gminy >>>

 


Nie było podstawy do umorzenia postępowania

Sąd podkreślił, że na gruncie niniejszej sprawy nie było podstawy do umorzenia postępowania sądowego, ponieważ nie stało się ono bezprzedmiotowe. Fakt uchylenia części uchwały nie pozbawia bowiem sądu możliwości merytorycznej oceny zaskarżonego aktu. Utrata mocy obowiązującej powoduje jedynie wyeliminowanie części przepisów ze skutkiem od daty uchylenia. Natomiast stwierdzenie nieważności konkretnego przepisu wywołuje skutki od chwili jego uchwalenia. W takiej sytuacji należy traktować dany przepis tak, jakby nigdy nie został podjęty. To zaś ma niebagatelne znaczenie dla czynności prawnych, które zostały podjęte na jego podstawie. Tym samym uchylenie lub zmiana zaskarżonej uchwały przed wydaniem wyroku nie sprawia, że rozpoznanie skargi staje się bezprzedmiotowe.

Wyrok WSA w Krakowie z 12 września 2022 r., sygn. akt III SA/Kr 327/22

WZORY DOKUMENTÓW: