Chcąc uzyskać zaświadczenie o prawie do głosowania, należy złożyć wniosek w urzędzie gminy, w której jest się w spisie wyborców. Można to zrobić najpóźniej na dwa dni przed wyborami osobiście, faksem lub mailem. Zaświadczenie trzeba odebrać w urzędzie gminy. Można z nim głosować w dowolnym miejscu w kraju, za granicą lub na polskim statku morskim.
Zgodnie z kalendarzem wyborczym do 8 października można dopisać się do spisów wyborców w wybranym obwodzie głosowania. Lepiej nie odkładać tego na ostatnią chwilę, bo urząd ma na podjęcie decyzji pięć dni od złożenia wniosku. Może też poprosić o dodatkowe dokumenty potwierdzające zamieszkanie w danym miejscu.
Spis wyborców to spis wszystkich osób, którym przysługuje prawo do głosowania. Dla każdego obwodu głosowania sporządza go wójt, burmistrz, prezydent miasta na podstawie rejestru wyborców.
Rejestr wyborców jest prowadzony przez każdą gminę. Obejmuje osoby, które mieszkają na stałe na terenie danej gminy, z urzędu są w nim ujęte wszystkie osoby zameldowane na pobyt stały. Wyborca może być wpisany tylko do jednego spisu wyborców. Spis wyborców jest udostępniany do wglądu na pisemny wniosek wyborcy.
Osoby chcące głosować w najbliższych wyborach do Sejmu i Senatu poza miejscem swojego zameldowania mają 3 możliwości.
Złożenie wniosku o wpisanie do rejestru wyborców
Jeśli wyborca zamierza głosować w gminie, w której mieszka na stałe, ale nie jest w niej zameldowany na pobyt stały, może złożyć wniosek o wpisanie do rejestru wyborców.
Chcąc głosować w gminie, do której wyborca przeprowadza się na stałe, ale nie zmienia adresu stałego zameldowania - nie melduje się na pobyt stały, powinien złożyć wniosek o wpisanie do rejestru wyborców.
Osoby, które nie są i nigdy nie były zameldowane na pobyt stały w Polsce, chcąc zagłosować w gminie, w której mieszkają lub przebywają na stałe – również mogą złożyć wniosek o wpisanie do rejestru wyborców. Można być tylko w jednym rejestrze wyborców.
Dopisanie się do spisu wyborców
Osoby chcące głosować w miejscu swojego czasowego pobytu – poza miejscem zameldowania, mogą dopisać się do spisu wyborców. To samo dotyczy osób, które w czasie wyborów będą przebywać poza miejscem zamieszkania i znają adres pobytu. Na przykład wyjeżdżają do innej miejscowości, nie mieszkają już w Polsce, znają adres, pod którym będą przebywać w dniu wyborów.
Dopisanie do spisu wyborców umożliwi jedynie głosowanie w najbliższych wyborach.
Czytaj też: RPO apeluje o dostosowanie lokali wyborczych do potrzeb niepełnosprawnych
Zaświadczenie o prawie do głosowania z urzędu gminy
Jeżeli wyborca chce głosować poza miejscem swojego stałego zamieszkania i nie zna adresu, pod którym będzie w dniu wyborów, może wystąpić o zaświadczenie o prawie do głosowania. Takie zaświadczenie wyda urząd gminy właściwy dla miejsca zameldowania na pobyt stały, lub w którym dopisano wyborcę rejestru wyborców na wniosek.
Z zaświadczeniem można głosować w dowolnym lokalu wyborczym:
- w kraju,
- za granicą,
- na polskim statku morskim.
W jakim rejestrze wyborców jesteś
Osoby, które nigdy nie składały wniosku o wpisanie do rejestru wyborców znajdują się w rejestrze wyborców gminy właściwej dla aktualnego miejsca zameldowania.
Osoby, które nie są nigdzie zameldowane i nie składały wniosku o wpisanie do rejestru wyborców – nie widnieją w żadnym rejestrze wyborców. Nie będzie ich też w spisie wyborców, który sporządzany jest na podstawie rejestru na potrzeby każdych wyborów.
Zawsze można zapytać w urzędzie gminy, co zrobić w konkretnej sytuacji.
Na wydanie decyzji potrzeba czasu
Wniosek można złożyć przez internet lub w urzędzie gminy, w której się mieszka. Jeśli wniosek ma być złożony on-line, wyborca potrzebuje profilu zaufanego. Pozwala on potwierdzić tożsamość.
Usługa jest bezpłatna. Decyzję o wpisaniu lub odmowie wpisania do rejestru wyborców urząd podejmie w ciągu 5 dni od złożenia wniosku, stąd lepiej nie odkładać składania wniosku. Przed wydaniem decyzji urzędnicy muszą zweryfikować, czy wyborca mieszka tam, gdzie deklaruje. Aby przyspieszyć rozpatrzenie wniosku dobrze wcześniej przygotować dodatkowe dokumenty - umowę najmu mieszkania, rachunek za prąd, na którym są dane, umowę o pracę czy kartę mieszkańca.
Urzędnik może odmówić wpisania do rejestru wyborców – jeśli uzna, że obywatel nie mieszka tam, gdzie deklaruje.
Dostanie wtedy pisemną odmowę, a w takiej sytuacji można złożyć skargę. Należy napisać ją i zaadresować do sądu rejonowego, a złożyć u wójta, burmistrza albo prezydenta miasta. Masz na to 3 dni od otrzymania odmowy. Urząd jak najszybciej przekaże skargę do sądu, który ma 3 dni na wydanie postanowienia. Nie można jednak odwołać się od postanowienia sądu.
W najbliższych wyborach, które odbędą się 13 października, mogą wziąć udział wyłącznie wyborcy z obywatelstwem polskim.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
