Ustawa o świadczeniu pieniężnym z tytułu pełnienia funkcji sołtysa umożliwia osobom, które pełniły funkcję sołtysa na podstawie ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym wnioskować o przyznanie dodatku do emerytury w wysokości 300 zł. Świadczenie przysługuje sołtysom, którzy swoją funkcje pełnili przez co najmniej dwie kadencje, nie krócej niż przez osiem lat, osiągnęli wiek emerytalny i nie byli skazani prawomocnym wyrokiem za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe popełnione w związku z pełnieniem funkcji sołtysa. Procedurę i warunki otrzymania świadczenia pisaliśmy w tekście: Dodatek emerytalny dla sołtysów, jak go otrzymać?

Zobacz wzór dokumentuWniosek o przyznanie świadczenia pieniężnego z tytułu pełnienia funkcji sołtysa >

 

Gminy wiejskie zaapelowały o zmianę prawa

Związek Gmin Wiejskich RP uważa, że brzmienie ustawy dyskryminuje sołtysów, którzy pełnili funkcję przed wejściem w życie ustawy o samorządzie gminnym, czyli 8 marca 1990 roku.

- Tych ludzi potraktowano jak jakichś funkcjonariuszy politycznych, podzielono sołtysów na lepszych i gorszych. A te osoby były społecznikami, nie związanymi z jakąkolwiek polityką. Mieli też więcej obowiązków - mówi Leszek Świętalski, dyrektor biura ZGWRP.

Sprawdź w LEX: Czy dla przewodniczącego samorządu mieszkańców miasta przysługuje świadczenie z tytułu pełnienia funkcji sołtysa?​ > 

Związek wniósł o nowelizację przepisów ustawy proponując wykreślenie z art. 2 pkt. 3 ustawy zapisu o następującej treści: „jeżeli osoba ta następnie pełniła funkcję sołtysa na podstawie przepisów ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym”. Zwrócił uwagę, że  do zakresu pracy sołtysa przed rokiem 1990, oprócz czynności podstawowych takich jak inkaso podatków, zgłaszanie potrzeb mieszkańców, udział w naradach, organizacja działalności kulturalnej itp., należało jeszcze wydawanie świadectw miejsca pochodzenia zwierząt gospodarskich, kolczykowanie zwierząt, opiniowanie przydzielania materiałów do produkcji rolnej i inne.

Sprawdź w LEX: Jak powinno wyglądać zaświadczenie wydawane przez wójta gminy z ustawą o świadczeniu pieniężnym z tytułu pełnienia funkcji sołtysa? >

W tych latach sołtysi byli często inicjatorami powoływania komitetów społecznych dotyczących telefonizacji, wodociągowania czy później budowy sieci kanalizacyjnych i gazociągowych. Wielu sołtysów przed 1990 rokiem w swojej pracy jako środek transportu wykorzystywało tylko rower. W wielu sołectwach telefon był zainstalowany tylko u sołtysa. W pilnych sprawach, alarmowych wszyscy angażowali sołtysów.

Sprawdź w LEX: Czy wójt może upoważnić pracownika do wydania zaświadczenia potwierdzającego pełnienie w danym okresie przez daną osobę funkcji sołtysa? >

 

Część kadencji musi przypadać po 1989 roku

Podczas ostatniego posiedzenia Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego Społecznej Bogusława Brzdąkiewicz, zastępca dyrektora Departamentu Oświaty i Polityki Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi poinformowała, że ministerstwo nie przewiduje zmiany przepisów. Dodatki do emerytury będą przysługiwać tylko tym sołtysom, których przynajmniej część kadencji przypadała na okres od 8 marca 1990 roku.

Przypomniała, że zgodnie z obowiązującymi przepisami do nabycia praw do wypłaty świadczenia wystarczy, aby niewielka część kadencji przypadała na okres po 8 marca 1990 roku.  Chodzi o to, aby przynajmniej część kadencji sołtysa związana była z ustawą o samorządzie gminnym z 1990 roku.

Sprawdź w LEX: Czy wydanie zaświadczenia przez wójta, potwierdzające okres pełnienia funkcji sołtysa podlega opłacie skarbowej? >