Rzecznik Praw Obywatelskich zajął się sprawą po skardze jednej z lokatorek na znaczne podwyższenie stawki czynszu za zajmowany lokal o powierzchni powyżej 80 m/kw. (z 2,87 zł za m kw. do kwoty 6,02), Rzecznik dostrzegł problem niezgodnego z ustawą o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, postanowienia prawa miejscowego, stanowiącego podstawę podwyżki czynszu. Analiza uchwały Rady Gminy Opatówek z 30 listopada 2011 r. w sprawie ustalania zasad polityki czynszowej wykazała, że uchwała przewidywała inny czynsz za lokale powyżej 80 m kw., stanowiąc, że za te lokale ustala się czynsz wolny.

Gminy chcą bezpłatnego dostępu do ksiąg wieczystych>>

W wystąpieniu do przewodniczącego Rady Gminy Opatówek RPO zwrócił uwagę, że pojęcie "czynszu wolnego” nawiązuje do - od dawna już nieobowiązującego - przepisu ustawy o najmie lokali mieszkalnych, który umożliwiał w przeszłości oddawanie w najem lokali powyżej 80 m kw. za zapłatą "czynszu wolnego" (w przeciwieństwie do innych mieszkań, za które gminy obowiązane były pobierać tzw. czynsz regulowany – przepisy o czynszu regulowanym nie obowiązują już od 2004 r.).

Wobec utraty mocy obowiązującej przez przepisy dotyczące tzw. czynszu regulowanego, w aktualnym stanie prawnym lokale o powierzchni przekraczającej 80 m kw. nie mają już szczególnego statusu. Stanowią element mieszkaniowego zasobu gminy. Stawka czynszu za nie powinna być ustalona na poziomie jednolitym, takim jak dla pozostałych lokali komunalnych.

W wystąpieniu do Rady Gminy Opatówek Rzecznik Praw Obywatelskich zaznaczył, że data uchwały i brak jej zmian wskazuje, że nie była ona na bieżąco dostosowywana do kolejnych zmian ustawowych. Dlatego też Rzecznik zwrócił się o dostosowanie postanowień uchwały do aktualnie obowiązujących przepisów ustawy o ochronie praw lokatorów - poprzez wyeliminowanie kwestionowanych postanowień, przewidujących niedopuszczalne kryterium zróżnicowania stawki czynszu. 

Rada uwzględniła zastrzeżenia Rzecznika i podjęła nową uchwałę w sprawie ustalenia zasad polityki czynszowej obowiązującej w mieszkaniowym zasobie Gminy Opatówek. Przewiduje ona rozwiązania zgodne z prawem.