Według art. 20 ustawy o pracownikach samorządowych pracownik samorządowy, który wykazuje inicjatywę w pracy i sumiennie wykonuje swoje obowiązki, może zostać przeniesiony na wyższe stanowisko. Chodzi przy tym o stanowisko umiejscowione wyżej w hierarchii stanowisk określonej w rozporządzeniu w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych. Ponadto, awansowany pracownik musi posiadać kwalifikacje wymagane na stanowisku, na które ma zostać przeniesiony.

Awans wewnętrzny może nastąpić wyłącznie w odniesieniu do już zatrudnionych pracowników samorządowych oraz w ramach tej samej grupy stanowisk o których mowa w art. 4 ust. 2 pkt 1 i 3 ustawy. Możliwość taka jest oceniania w oparciu o przynależność do określonej grupy stanowisk aktualnego stanowiska zajmowanego przez pracownika. Nie ma znaczenia zatem jakie stanowiska zajmował dany pracownik uprzednio.

Czytaj w LEX: Problematyka zgodności z Konstytucją RP alternatywnego trybu obsadzania stanowisk urzędniczych w administracji samorządowej (tzw. awansu wewnętrznego) >

 

Awans zależy od pracodawcy i zgody pracownika

Ustawa o pracownikach samorządowych nie stawia wymogu, by awans został poprzedzony oceną pracowniczą przygotowaną na potrzeby awansu albo oceną okresową (choć ocena okresowa z pewnością ma znaczenia dla awansu). O awansie decyduje samodzielnie pracodawca samorządowy, opierając się nie tylko na indywidualnej ocenie pracownika, czego wymaga ustawa, ale analizując jednocześnie potrzeby kadrowe jednostki. Wniosek pracownika w sprawie awansu nie jest zatem dla niego wiążący. Pracownik nie ma również roszczenia do pracodawcy samorządowego o przeniesienie na wyższe stanowisko, z powołaniem się na spełnienie przesłanek awansu.

Zobacz w LEX: Zatrudnienie pracownika samorządowego bez przeprowadzenia konkursu >

Pracodawca samorządowy musi jednak brać pod uwagę, że awans wewnętrzny, mimo ogólnie zarysowanych przesłanek nie oznacza całkowitej dowolności. Nierówne traktowanie przy awansie daje pracownikowi dochodzenie swoich praw w sądzie pracy. Decyzja o awansie wewnętrznym jest ściśle związana ze stosunkiem pracy pracownika awansowanego i jako taka nie stanowi aktu administracyjnego, tylko akt z zakresu prawa pracy.

Czytaj w LEX: Zmiana treści umownego stosunku pracy w samorządzie terytorialnym (nabór wewnętrzny) - przeniesienie pracownika samorządowego >

Z faktu, iż awans wewnętrzny jest czynnością z zakresu prawa pracy wynika dla pracodawcy samorządowego konieczność uzgodnienia z pracownikiem przejścia na wyższe stanowisko w jednostce. Na zmianę stanowiska pracownik powinien wyrazić zgodę, co tym samym powoduje, że jedyną dopuszczalną formułą zmiany umowy o pracę w przypadku awansowania pracowników powinno być porozumienie zmieniające umowę o pracę.

Czytaj w LEX: Prawne aspekty awansu zawodowego pracowników samorządowych >

 

Awans tylko w ramach tej samej grupy

Awans wewnętrzny może nastąpić wyłącznie w odniesieniu do już zatrudnionych pracowników samorządowych oraz w ramach tej samej grupy stanowisk o których mowa w art. 4 ust. 2 pkt 1 i 3 ustawy. W praktyce nie jest obecnie możliwy awans w tym trybie pracowników samorządowych z grupy stanowisk nie urzędniczych na stanowiska urzędnicze bez przeprowadzenia otwartego i konkurencyjnego naboru zewnętrznego. Ograniczenie możliwości awansu wewnętrznego do tej samej grupy stanowisk o których mowa w powołanym wyżej przepisie ma uniemożliwić omijanie przepisów o naborze na stanowiska urzędnicze poprzez zatrudnienie na stanowisku niewymagającym naboru (np. pomocniczym) i następnie awansowanie na stanowisko wymagające zachowania sformalizowanego naboru (stanowisko urzędnicze, w tym kierownicze stanowisko urzędnicze).

Czytaj w LEX: Zmiana treści umownego stosunku pracy w samorządzie terytorialnym (nabór wewnętrzny) - zagadnienia ogólne, awans wewnętrzny, zlecenie pracownikowi czasowego wykonywania innej pracy >

Należy jednak uznać, że pracownik awansowany z naruszeniem art. 20 ustawy obejmie nowe stanowisko. Pracodawca samorządowy będzie mógł wówczas podjąć kroki mające na celu doprowadzenie do usunięcia niezgodności stanu faktycznego z prawem.

Zobacz wzór dokumentu w LEX: Regulamin awansu zawodowego pracowników samorządowych zatrudnionych na stanowiskach urzędniczych w Urzędzie Miasta/Gminy >