Samorządy mają czas na złożenie wniosków w programie do 15 września. Gmina/powiat składa do właściwego wojewody wniosek w wersji elektronicznej utworzony w Generatorze Funduszu Solidarnościowego. Jednostki samorządu terytorialnego muszą utworzyć tam swoje konto. Po złożeniu wniosku w generatorze konieczne jest złożenie przez gminę/powiat podpisanego oświadczenia, według wzoru stanowiącego załącznik nr 14 do programu. Zeskanowane oświadczenie należy umieścić w generatorze. Następnie wojewoda dokonuje oceny formalnej wniosku, a później merytorycznej. Wnioski ocenione pozytywnie trafiają na listę rekomendowanych wniosków wojewody, która jest przekazywane do resortu rodziny. Ten tworzy centralną listę z całej Polski. Środki z Funduszu Solidarnościowego do wojewodów przekazywane są po podpisaniu umów z resortem rodziny, następnie trafiają one do gmin i powiatów. Maksymalna kwota dofinansowania dla jednej jst nie może przekroczyć 3 mln zł.
Czytaj w LEX: Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej - komentarz praktyczny >>
Wybór asystenta i wyższa stawka
W przyszłym roku zmienią się niektóre zasady funkcjonowania programu Asystent dla osób z niepełnosprawnością. - Wprowadziliśmy kilka istotnych zmian: zwiększona została stawka wynagrodzenia dla asystenta z 40 do 50 zł, wprowadzona została możliwość wyboru asystenta przez osobę z niepełnosprawnością lub jej opiekuna w przypadku osób niepełnoletnich lub ubezwłasnowolnionych, bez konieczności spełniania warunków dotyczących wykształcenia czy doświadczenia – zapowiedział wiceminister rodziny Paweł Wdówik, pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych. Wystarczy deklaracja samej osoby z niepełnosprawnością lub opiekuna, że wybrany asystent spełnia oczekiwania i wesprze osobę w wystarczającym stopniu. Sprawniejsza obsługa programu ma zaś dokonać się poprzez wprowadzenie generatora wniosków. - Termin składania wniosków dla samorządów jest do 15 września br., by usługa ruszyła od 1 stycznia 2024 r. we wszystkich samorządach, które przystąpią do programu – zaznaczył wiceminister Wdówik.
Jak dodał, program asystencji ma zapewnić osobom z niepełnosprawnością niezależne życie. - I asystencja osobista temu właśnie służy, by osoba z niepełnosprawnością mogła prowadzić takie życie jakie chce. To osoba z niepełnosprawnością jest pracodawcą asystenta, to ona mówi asystentowi co w danej chwili zrobić i w jakim zakresie – mówił pełnomocnik.
Czytaj w LEX: Forma wsparcia dla JOPS w zakresie organizacji opieki wytchnieniowej >>
Nie bez kontrowersji wokół programu asystenta
Jednak wokół programu asystenta, który jest realizowany od kilku lat, wciąż jest wiele kontrowersji. Między innymi takie, że jest to działanie cząstkowe, nie systemowe, a usługa była zbyt późno uruchamiana, nawet w połowie roku, z powodów administracyjnej opieszałości. Krytykowana jest również zbyt mała liczba godzin w programie. NIK również wytykał błędy, jak np. niewykorzystanie dostępnych środków przez samorządy czy brak odpowiedniej kontroli programu ze strony ministerstwa. Więcej: NIK o asystencji dla niepełnosprawnych: program jest, ale potrzebujący wciąż bez wsparcia
O tych problemach wielokrotnie pisaliśmy w serwisie Prawo.pl. Także o tym, że samorządy nie potrafią dobrze ocenić zapotrzebowania na asystenta w swojej gminie, bo brak scentralizowanych danych o osobach z niepełnosprawnością czy to, że program nie jest obligatoryjny dla samorządów. To oznacza pozostawienie bez możliwości asystentury osób w niektórych regionach kraju. Zobacz także: Asystent osoby niepełnosprawnej i opieka wytchnieniowa wciąż tylko na chwilę.
Tymczasem wciąż nie ma obiecywanej przez prezydenta ustawy o asystencji osobistej zapowiadanej od kilku lat. Nie wiadomo też, na jakim obecnie są etapie prace nad nią. Pisaliśmy o tym: Flagowy prezydencki projekt o asystencji osobistej utknął w kancelarii
Czytaj w LEX: Standardy ochrony osób starszych i niepełnosprawnych w orzecznictwie międzynarodowym >>
Dla kogo asystent
O asystenta w ramach programu może starać się:
- dziecko do ukończenia 16. roku życia z orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami w pkt 7 i 8, czyli konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji oraz
- osoba z niepełnosprawnościami posiadająca orzeczenie:
- a) o znacznym stopniu niepełnosprawności,
- b) o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności,
- c) równorzędne.
Jak podaje resort rodziny, obecnie (dane z 9 sierpnia z systemu Elektronicznego Krajowego Systemu Monitorowania i Orzekania o Niepełnosprawności) w sumie osób z powyższych grup jest w Polsce 2 686 599. Program o asystencji dla jst zakłada, że będzie mogło skorzystać z niego 15 tys. osób. Osoby potrzebujące najwyższego poziomu wsparcia mają stanowić co najmniej 70 proc. uczestników programu.
Czytaj w LEX: Wspieranie zatrudnienia osób niepełnosprawnych w polityce Unii Europejskiej >>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
