W 2024 r. Sąd Rejonowy w Słupsku uznał oskarżonego za winnego prowadzenia samochodu w stanie nietrzeźwości. Wymierzono mu 4 tys. zł grzywny. Ponadto orzeczono środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na cztery lata. Nałożono nań także 5 tys. zł świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej. Ponadto wobec oskarżonego orzeczono przepadek auta na rzecz Skarbu Państwa.
Wyrok nie został zaskarżony i uprawomocnił się w pierwszej instancji
Polecamy też szkolenie w LEX: Zacharski Michał, Prawo karne materialne w praktyce. Co musisz wiedzieć w 2025 roku?
Zarzut kasacji RPO
Zastępca rzecznika praw obywatelskich Stanisław Trociuk zaskarżył orzeczenie na korzyść skazanego, w części dotyczącej orzeczenia przepadku samochodu.
Wyrokowi zarzucił rażące i mające istotny wpływ na jego treść naruszenie prawa procesowego, tj. art. 366 par. 1 k.p.k. Polegało to na zaniechaniu wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy, warunkujących orzeczenie przepadku pojazdu mechanicznego. Dopiero po wykluczeniu istnienia współwłasności między sprawcą a jego żoną, możliwe było orzeczenie przepadku pojazdu. W przeciwnym wypadku, sąd powinien orzec przepadek jego równowartości - podkreśla Stanisław Trociuk w kasacji do Sądu Najwyższego.
Zdaniem Trociuka orzeczenie wydano z rażącym naruszeniem prawa w sposób podany w zarzucie kasacji, co miało istotny wpływ na jego treść.
Przepadek może dotyczyć wyłącznie pojazdu mechanicznego stanowiącego własność sprawcy, zarówno w czasie czynu, jak i orzekania. Jeżeli w czasie przestępstwa pojazd nie stanowił wyłącznej własności sprawcy albo po popełnieniu przestępstwa sprawca zbył, darował lub ukrył pojazd podlegający przepadkowi, orzeka się przepadek równowartości pojazdu.
Czytaj też w LEX: Pawelec Kazimierz Jan, Przepadek pojazdu mechanicznego - czy więcej szkody niż pożytku?>
Rejestruje jeden właściciel
Sąd Najwyższy w Izbie Karnej orzekł, że wskazany w kasacji zarzut rażącego naruszenia przepisów prawa karnego procesowego jest oczywiście zasadny. Uchylił więc wyrok sądu rejonowego. Sędzia sprawozdawca przypomniał, że w wypadkach wskazanych w ustawie sąd orzeka przepadek pojazdu mechanicznego prowadzonego przez sprawcę w ruchu lądowym. Przepadek dotyczy pojazdu mechanicznego stanowiącego wyłączną własność sprawcy, zarówno w czasie czynu, jak w czasie orzekania w sprawie. Jeżeli w czasie popełnienia przestępstwa pojazd nie stanowił wyłącznej własności sprawcy albo po popełnieniu przestępstwa sprawca zbył, darował lub ukrył podlegający przepadkowi pojazd, orzeka się przepadek równowartości pojazdu.
W aktach sprawy znajduje się notatka urzędowa, z której wynika, że pojazd marki Ford Mondeo zarejestrowany jest w systemie CEP, gdzie oskarżony figuruje jako jedyny właściciel pojazdu. Okoliczność ta nie wyłącza jednak istnienia współwłasności – stwierdził sędzia Tomasz Artymiuk.
- Należy bowiem zauważyć, że rejestracji pojazdu dokonuje się m.in. na podstawie dowodu własności pojazdu. Sędzia Artymiuk podkreślił, że należy przyjąć, że za właściciela pojazdu w rozumieniu Prawa o ruchu drogowym uznaje się każdego, komu przysługuje prawo własności do pojazdu w ujęciu cywilnoprawnym. Odnosi się to również do przypadków współwłasności, bowiem na gruncie prawa cywilnego (art. 195 k.c.) współwłaściciel jest właścicielem, niezależnie od wielkości udziału we współwłasności. W związku z tym, każdy ze współwłaścicieli może dokonać rejestracji pojazdu.
Tymczasem oskarżony podał, że jest żonaty. Wskazywał również, że pojazd stanowi jego własność, nie stwierdził jednak w żadnym miejscu, że jest jego jedynym właścicielem. Wobec takiego oświadczenia należało wyjaśnić, jaki ustrój majątkowy małżeński istnieje między nim a żoną i czy pojazd wchodzi w skład wspólności majątkowej małżeńskiej.
Dopiero po wykluczeniu istnienia współwłasności między sprawcą a jego żoną możliwe było orzeczenie przepadku pojazdu, w przeciwnym wypadku Sąd Rejonowy powinien orzec przepadek jego równowartości.
Procedując ponownie w sprawie, Sąd Rejonowy w Słupsku będzie rozstrzygać jedynie w kwestii przepadku, po ustaleniu własności przedmiotowego pojazdu.
Wyrok Izby Karnej SN z 16 czerwca 2025 r., sygnatura akt V KK 178/25
Polecamy też w LEX: Karnicka-Kawczyńska Agata, Kawczyński Jarosław, Współwłasność jako szczególna forma własności. Problematyka i wzory pism>
Cena promocyjna: 63 zł
|Cena regularna: 84 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 63 zł
