Program wystartuje już w listopadzie i potrwa półtora roku - prawnicy Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka planują wyjazdy do 28 miejscowości na terenie całego kraju, aby bezpłatną pomoc prawną mogły otrzymać również z mniejszych ośrodków. Projekt przewiduje dyżury poradnictwa prawnego w całym kraju oraz prowadzenie litygacji strategicznej w sprawach dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność.

Muszą wystąpić co najmniej dwa rodzaje niepełnosprawności, aby uznać ją za sprzężoną>>

 

Ochrona przed dyskryminacją w usługach

Nie ma ograniczeń, jeżeli chodzi o kwestie, z którymi można będzie zgłosić się do prawników fundacji, pomogą m.in. w rozwiązywaniu problemów związanych z dyskryminacją w miejscu pracy, dostępem do usług i dóbr - w tym dostępie do świadczeń zdrowotnych. Chodzi o sprawy w rodzaju tej z 2018 r., gdy okulista odmówił wstępu do gabinetu osobie niewidomej z psem przewodnikiem.

 

Do fundacji trafia też wiele spraw dotyczących osób ubezwłasnowolnionych oraz tych, u których zdiagnozowano zaburzenia psychiczne, często nie tylko nie otrzymują one niezbędnej pomocy, ale ogranicza się ich prawa, przymusowo umieszczając w ośrodkach zamkniętych, zupełnie niedostosowanych do ich potrzeb.

 

Ograniczanie praw wyborczych i przestarzałe przepisy

Inną kwestią, na którą szczególnie chcą zwrócić uwagę prawnicy HFPCz, jest ograniczenie praw wyborczych osób ubezwłasnowolnionych. Choć polskie przepisy stawiają sprawę jasno, nie jest to zgodne ze standardami Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.

Spór o tę kwestię toczył się w Polsce przy okazji wyborów do Parlamentu Europejskiego. Przypominano wtedy, że konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych z 2006 r. stanowi  że jej strony zobowiązują się „zapewnić osobom niepełnosprawnym możliwość pełnego i efektywnego uczestnictwa w życiu publicznym i politycznym, na równych zasadach z innymi obywatelami, bezpośrednio lub przez dowolnie wybranych przedstawicieli, włączając w to prawo i możliwość korzystania z czynnego i biernego prawa wyborczego”. Z tego powodu - jak wskazują prawnicy HFPCz - automatyczne i blankietowe pozbawienie praw wyborczych osób objętych różnymi formami opieki i ubezwłasnowolnienia.

 

Współpraca z lokalnymi środowiskami

Zgłaszane mogą być też sprawy związane z ograniczeniem dostępu do edukacji czy ograniczeniem prawa do nauki.  Prawnicy otwarci są na pomoc przy rozwiązywaniu problemów z uzyskaniem i realizacją orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego oraz indywidualnych planów edukacyjno-terapeutycznych. Na pomoc mogą liczyć także rodzice i opiekunowie osób z niepełnosprawnościami, choć nie stricte w sprawach dotyczących wysokości świadczeń, bo konwencja pozostawia tę materię regulacjom krajowym.

O tym, w jakich miejscowościach będzie można skorzystać z porad prawników, fundacja poinformuje na swoich stronach internetowych. Akcja promowana będzie też w lokalnych mediach tak, by informacja dotarła do jak największej liczby osób.