Według art. 56 Prawa bankowego posiadacz rachunku może wydać tzw. dyspozycję na wypadek śmierci - dzięki temu bank wypłaci pieniądze z konta wskazanej w niej osobie. Ludzie niekoniecznie jednak wykazują się taką zapobiegliwością, co sprawia, że pieniądze wchodzą do masy spadkowej i aby z nich korzystać, trzeba przeprowadzić postępowanie. Rodzi to czasem pokusę, by akt zgonu do banku nieść raczej okrężną drogą, a pieniądze wypłacać przy pomocy karty, dostępu do konta internetowego lub korzystając z pełnomocnictwa.
Czytaj więcej w LEX: Wypłata środków z rachunku bankowego po śmierci posiadacza rachunku - komentarz praktyczny >>>
Czytaj więcej w LEX: Dziedziczenie środków zgromadzonych na rachunku bankowym >>>
Dyspozycja tylko dla najbliższych
Prawo bankowe ogranicza zarówno kwotę, której może dotyczyć dyspozycja, jak i krąg jej beneficjentów - kwota wypłaty bez względu na liczbę wydanych dyspozycji, nie może być wyższa niż dwudziestokrotne przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku, ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za ostatni miesiąc przed śmiercią posiadacza rachunku.
Czytaj więcej w LEX: Dyspozycje na wypadek śmierci posiadacza rachunku - komentarz praktyczny >>>
Czytaj: Spadki i testamenty - jakich błędów unikać? - Prawo.pl>>
Dyspozycję wydaje się na rzecz:
- małżonka
- wstępnych,
- zstępnych
- rodzeństwa.
Może być w każdym czasie przez posiadacza rachunku zmieniona lub odwołana na piśmie. Dyspozycja korzystna jest dla jej beneficjentów również dlatego, że wyłączona jest ze spadku. Spadkobiercy mogą otrzymać resztę pieniędzy zmarłego, które nie są nią objęte (przekraczają wspomnianą wyżej kwotę 20 przeciętnych wynagrodzeń). Oczywiście, jeśli z jakiegoś powodu beneficjent otrzyma wyższą kwotę niż ta określona w art. 56 Prawa bankowego, spadkobiercy mają prawo wnioskować o zwrot nadwyżki.
Zarzewie rodzinnych konfliktów
- Wbrew obiegowej opinii fakt, że wciąż mamy dostęp do konta osoby zmarłej, a bank o śmierci nie wie, nie uprawnia nas w żadnym zakresie do podejmowania środków z rachunku. Uprzedzając pytania – ani na podstawie pełnomocnictwa, ani na podstawie karty płatniczej - tłumaczy adwokat Andrzej Zorski. - Dotyczy to zarówno karty, która jest wystawiona na nas, a tym bardziej karty należącej do zmarłego. Po śmierci wygasają przecież udzielone nam pełnomocnictwa, więc taki ruch może skończyć się nawet karnymi zarzutami. Żeby podjąć pieniądze zgodnie z prawem, musimy poczekać na prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza - mówi.
Podkreśla też, że o ile w większości przypadków te pieniądze podejmują osoby, które i tak spadek otrzymają, o tyle zdarzają się przecież takie sytuacje, że rodzina jest w konflikcie i to jeszcze potęguje nasze zagrożenie w przypadku dalszego konfliktu o schedę. - Z tego co wiem, banki wypłacają przed zakończeniem sprawy spadkowej tylko środki na pogrzeb. Dlatego tak ważne jest pozostawienie przez przyszłego spadkodawcę dyspozycji w banku na wypadek śmierci – wówczas te pieniądze mogą być przez wskazane osoby podjęte jeszcze przed zakończeniem procedur spadkowych - tłumaczy mec. Zorski.
Pieniądze na pogrzeb przed zakończeniem procedury spadkowej
Pieniądze na pogrzeb można wypłacić na podstawie Art. 55 ust. 1 pkt 1 Prawa bankowego. Przepis zobowiązuje bank do wypłaty środków znajdujących się na rachunku bankowego zmarłego posiadacza rachunku na rzecz osoby, która przedłoży rachunki potwierdzające wysokość poniesionych przez nią kosztów.
O ile trzeba przedstawić rachunki, to przepis ten nie wymaga, by po pieniądze zgłosił się krewny zmarłego - zasadniczym wymogiem jest tutaj fakt sfinansowania pogrzebu. Do kosztów pogrzebu należy zaliczyć koszty przewozu zwłok, zakupu trumny, odzieży żałobnej, miejsca na grób, koszt wzniesienia nagrobka lub remontu nagrobka, w którym zmarły ma zostać pochowany, a także wydatki na urządzenie uroczystości pogrzebowej oraz stypy.
Zobacz w LEX: Rachunki uśpione w praktyce bankowej >>>
Z dokumentów przedłożonych bankowi musi jasno wynikać, że kwota została przeznaczona na pokrycie kosztów pogrzebu. Zwrot wydatków związanych z kosztami zorganizowania pogrzebów następuje jedynie w wysokości nieprzekraczającej kosztów urządzenia pogrzebu zgodnie ze zwyczajami przyjętymi w środowisku zmarłego. Oznacza to, że nie wszystkie koszty mogą zostać zwrócone, lecz tylko te, które będą uzasadnione zwyczajami przyjętymi w otoczeniu zmarłego.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.