Prezes UOKiK Tomasz Chróstny wydał dwie decyzje dotyczące stosowania klauzul niedozwolonych przez Generali Życie Towarzystwo Ubezpieczeń oraz Towarzystwo Ubezpieczeń Allianz Życie (dawniej Aviva Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie). W obu przypadkach dotyczyły one opłat w ubezpieczeniach na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym (ufk). - Przedsiębiorcy nie mogą wykorzystywać swojej silniejszej pozycji i zamieszczać w umowach postanowień, które ograniczają prawa konsumentów i są dla nich niekorzystne finansowo – mówi Tomasz Chróstny.
Czytaj: TSUE: Niejasny wzorzec umowy ubezpieczenia z UFK może być nieuczciwą praktyką handlową>>
Generali Życie TU – blisko 11,2 mln zł kary
UOKiK podaje, że w latach 2016-2018 Generali Życie Towarzystwo Ubezpieczeń oferowało wieloletnie umowy o ubezpieczenie na życie z ufk o nazwie Pro Familia. Prezes UOKiK wydał decyzję, w której uznał postanowienia umowne określające tzw. opłaty alokacyjne w tym produkcie za niedozwolone. Na mocy zakwestionowanych klauzul spółka w pierwszych dwóch latach obowiązywania umowy pobierała – w zależności od wieku ubezpieczonego – od 50 do 80 proc. składki regularnej. Niezależnie od tego spółka pobierała kilka innych opłat, np. administracyjną, operacyjną, za ryzyko.
- Postanowienia określające mechanizm pobierania opłat alokacyjnych miały zniechęcać konsumentów do odstąpienia od umowy. Ryzyko utraty znacznej części zgromadzonych oszczędności mogło skłaniać ubezpieczonych do kontynuowania umów, mimo że chcieliby się z nich wycofać. W ten sposób spółka ograniczała konsumentom prawo do rozwiązania umowy. Niedopuszczalne jest także przerzucanie na konsumentów kosztów, które powinny być zaliczane do ryzyka prowadzenia działalności gospodarczej – mówi Tomasz Chróstny.
Czytaj też: Klauzule abuzywne w umowach z konsumentami >>>
Opłaty alokacyjne jak zakazane likwidacyjne
W ocenie UOKiK wysokie opłaty alokacyjne w pierwszych dwóch latach obowiązywania umów mają podobną funkcję jak kwestionowane kilka lat temu tzw. opłaty likwidacyjne pobierane przez ubezpieczycieli, gdy konsumenci chcieli rozwiązać polisy z ufk przed terminem. W przypadku obu rodzajów opłat finalnie często oznaczało to utratę zdecydowanej większości oszczędności przez klientów. Warto zaznaczyć, że postanowienia o umowach likwidacyjnych były uznawane za abuzywne i wpisywane do rejestru klauzul niedozwolonych.
Kara dla Generali Życie TU to 11 196 788 zł. Spółka musi też poinformować konsumentów o decyzji i jej skutkach, czyli o tym, że zakwestionowane klauzule należy traktować tak, jakby ich nie było w umowie. Po uprawomocnieniu się decyzji konsumenci będą mogli się na nią powoływać w sądzie przy dochodzeniu roszczeń.
- Analizujemy decyzję Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów i deklarujemy gotowość do pełnej współpracy z UOKiK i przedstawienia wszelkich wyjaśnień - przekazało Generali Życie TU, odnosząc się do poniedziałkowej decyzji UOKiK. Jednocześnie firma zapewniła, że na każdym etapie działania nadrzędnym jej celem jest dobro naszych klientów i zapewnienie im jak najlepszej ochrony ubezpieczeniowej.
Zobacz linie orzecznicze:
Wskazanie właściwej chwili dla oceny czy postanowienie umowne jest niedozwolone >
Skutki wyroku uwzględniającego powództwo o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone >
TU Allianz Życie – prawo do jednostronnej zmiany warunków
UOKiK zainteresował się sprawą klauzul modyfikacyjnych umożliwiających podwyżki różnych opłat w umowach spółki Aviva Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie (obecnie Towarzystwo Ubezpieczeń Allianz Życie) po zawiadomieniu Komisji Nadzoru Finansowego. Zakwestionowane postanowienia przyznawały spółce prawo do jednostronnej zmiany warunków umów ubezpieczeń na życie z ufk w oparciu o nieprecyzyjne przesłanki. Umożliwiały przedsiębiorcy dokonywanie zmian tak ważnych dla konsumentów opłat, jak np. opłaty administracyjne, alokacyjne, manipulacyjne, za zarządzanie i administrację ufk czy zwiększenia składki regularnej przy jednoczesnym zachowaniu lub nawet obniżeniu sumy ubezpieczenia.
- W momencie zawierania umowy konsument musi otrzymać jasne, dokładne i jednoznaczne informacje na temat zasad wprowadzania przez przedsiębiorcę ewentualnych podwyżek. W tym przypadku tak nie było. W umowach nie były sprecyzowane przesłanki wzrostu opłat, spółka wskazywała tylko na niedookreślone wskaźniki, które będzie brała pod uwagę. Ponadto, nie została zachowana równowaga stron – umowy nie przewidywały analogicznych obniżek opłat w przypadku spadku tych wskaźników. Tego rodzaju postanowienia naruszają dobre obyczaje i zbiorowe interesy konsumentów – wyjaśnia Tomasz Chróstny.
W trakcie postępowania TU Allianz Życie zobowiązało się, że przestanie stosować niedozwolone postanowienia, poinformuje o nich konsumentów i wypłaci poszkodowanym rekompensaty. Prezes UOKiK przyjął zobowiązanie, dzięki czemu uniknęła ona kary finansowej.