TSUE pochylił się nad zagadnieniem przekazywania danych do chmury obliczeniowej w kontekście poszanowania twórców, w szczególności w zakresie ich prawa do wynagrodzenia. Orzeczenie ma szczególne znaczenie dla prywatnych użytkowników przekazujących dane do chmury, bowiem to na nich został przeniesiony ciężar zapewnienia godziwej rekompensaty poprzez wniesienie odpowiedniej opłaty licencyjnej.

Czytaj też: Ochrona danych osobowych w chmurze obliczeniowej >>>

Czytaj też: Ważny wyrok WSA - nie każde cookies jest zaraz daną osobową >

Gdzie uregulować opłatę za przechowywanie danych w chmurze?

Sprawa, która zawisła przed TSUE miała swój początek w Austrii, gdzie podmiot o nazwie Austro – Mechana, będący organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, skierował pozew przeciwko spółce Strato AG o zapłatę z tytułu wszelkiego rodzaju nośników danych ze względu na to, że Strato świadczy na rzecz swych klientów biznesowych i prywatnych usługę znaną pod nazwą HiDrive, za pomocą której udostępnia im przestrzeń do przechowywania danych w chmurze obliczeniowej.

Czytaj więcej: Zwielokrotnianie utworów w chmurze a rekompensata dla uprawnionego. Omówienie wyroku TS z dnia 24 marca 2022 r., C-433/20 (Austro Mechana) >>>

Spółka Strato nie zgodziła się z roszczeniami, uzasadniając to tym, iż uiściła już opłatę z tytułu praw autorskich w Niemczech, czyli w państwie członkowskim, w którym znajdują się jej serwery. Ponadto, użytkownicy z siedzibą w Austrii uiścili już także opłatę za sporządzanie kopii na użytek prywatny od urządzeń końcowych potrzebnych do przesyłania treści do chmury.

Czytaj też: Wymogi KNF w zakresie wykorzystania chmury obliczeniowej w sektorze finansowym >>>

Sąd pierwszej instancji oddalił powództwo, argumentując że Strato nie przekazuje swym klientom nośników danych, lecz świadczy na ich rzecz usługę przechowywania online. Wobec apelacji Austro – Mechany, sąd drugiej instancji skierował do TSUE pytania prejudycjalne, m.in. dotyczącego tego czy pojęcie „na dowolnych nośnikach” może być interpretowane w ten sposób, że obejmuje ono także serwery, które znajdują się w posiadaniu osób trzecich udostępniających osobom fizycznym do prywatnego użytku na tych serwerach przestrzeń do przechowywania danych, którą klienci ci wykorzystują do zwielokrotniania poprzez zapisywanie, a jeżeli tak to czy autor ma prawo do odpowiedniego wynagrodzenia tytułu tych nośników danych.

 

Co oznacza sformułowanie "na dowolnych nośnikach"

TSUE orzekł, iż w każdym wypadku każde udostępnianie polegające na dzieleniu się utworem przez użytkownika usługi przechowywania w chmurze stanowi czynność eksploatacji odrębną od czynności zwielokrotniania. Zatem, zdaniem TSUE, wyrażenie „zwielokrotnianie na dowolnych nośnikach” obejmuje również sporządzanie do celów prywatnych zapasowych kopii utworów chronionych prawem autorskim na serwerze, na którym przestrzeń do przechowywania jest udostępniana użytkownikowi przez dostawcę usługi chmury obliczeniowej.

Czytaj tez: Prawnoautorska ochrona konstrukcji chmury obliczeniowej >>>

TSUE odniósł się także do kwestii wynagrodzenia twórców z tytułu sporządzania kopii utworów przechowywanych w chmurze obliczeniowej. Podkreślił, iż wolą unijnego prawodawcy jest ustanowienie szczególnego systemu rekompensaty, którego celem jest wprowadzenie obowiązku zapłaty wynagrodzenia na rzecz podmiotów prawa autorskiego. Dlatego też, jeśli państwa członkowskie UE decydują się na wprowadzenie do swojego systemu prawnego wyjątku dotyczącego kopii na użytek prywatny, zobowiązane są do zapewnienia, aby działania polegające na tworzeniu kopii w chmurze obliczeniowej wiązały się z naprawieniem szkody wyrządzonej podmiotom prawa autorskiego. TSUE podkreślił, że sporządzanie kopii przez użytkownika prywatnego bez zwrócenia się o uprzednią zgodę podmiotu prawa autorskiego należy zakwalifikować jako czynność mogącą wyrządzić szkodę owemu podmiotowi. Obowiązek zapłaty godziwej rekompensaty spoczywa, zdaniem TSUE, na osobie, która taką kopię sporządza.

Czytaj też: Ochrona praw autorskich, bezpieczeństwa systemów informatycznych, danych osobowych i tajemnicy telekomunikacyjnej w chmurach obliczeniowych >>>

TSUE dostrzegł także potencjalne trudności w egzekwowaniu takich opłat od osób prywatnych, dlatego też uznał, iż państwa członkowskie mogą zobowiązać podmioty udostępniające chmurę obliczeniową do uiszczania opłaty licencyjnej za kopię na użytek prywatny. TSUE uściślił, iż taki system umożliwi tym podmiotom wliczenie kwoty opłaty licencyjnej do ceny usługi udostępnienia serwera. Zatem finalnie, w praktyce, opłata taka będzie spoczywać na użytkowniku prywatnym.

Rozwój technologii wymusza nowe rozwiązania prawne

Intencją TUSE była konieczność zapewnienia równowagi między korzystaniem z utworów a prawem do wynagrodzenia podmiotów prawa autorskiego. Ciągły rozwój technologiczny wymaga szukania nowych rozwiązań prawnych, aby zapewnić skuteczną ochronę praw własności intelektualnej. Pojawianie się coraz to nowych pól eksploatacji utworów skłania unijnych i krajowych prawodawców do tworzenia funkcjonalnych systemów wynagradzania podmioty prawa autorskiego.

Jednym z nich jest zaproponowane w analizowanym wyroku przeniesienie ciężaru opłaty licencyjnej na podmioty, które udostępniają chmurę obliczeniową swoim użytkownikom na ich użytek prywatny. Uwzględnienie opłaty licencyjnej w cenie usługi co prawda obciąża użytkownika usługi przechowywania danych w chmurze obliczeniowej, ale jednocześnie zapewnia realizację zasady wynagrodzenia twórców. Nadto, co istotne, jasno wskazuje na trend, zgodnie z którym zasada wynagrodzenia twórców nie doznaje ograniczeń w przypadku jakiejkolwiek nowej  technologii i w ten sposób nie wprowadza prymatu jednej technologii nad inną w zakresie obowiązków osób korzystających z utworów objętych ochroną prawnoautorską. Oznacza to bowiem, że rozwój technologiczny nie będzie osłabiał skutecznej ochrony własności intelektualnej.

Autor: Agata Witkowska, radca prawny, PATPOL LEGAL PIRÓG I WSPÓLNICY

C-433/20, Zwielokrotnianie na dowolnych nośnikach. Rekompensata dla podmiotów praw autorskich, AUSTRO-MECHANA GESELLSCHAFT ZUR WAHRNEHMUNG MECHANISCH-MUSIKALISCHER URHEBERRECHTE GESELLSCHAFT MBH PRZECIWKO STRATO AG - Wyrok Trybunału Sprawiedliwości >>>

 

Kinga Flaga-Gieruszyńska, Jacek Gołaczyński

Sprawdź  
POLECAMY