Dziedziczenie z ustawy - czy dojdzie do ograniczenia kręgu osób uprawnionych?

Postępowania spadkowe w Polsce w wielu przypadkach trwają przez wiele długich lat, co często odbija się na masie spadkowej. W celu eliminacji takich niekorzystnych sytuacji, ustawodawca projektuje wprowadzenie zmian w zakresie prawa spadkowego, a część z nich ma dotyczyć ograniczenia kręgu osób uprawnionych do dziedziczenia z ustawy - pisze adwokat Katarzyna Bórawska.

Na początku należy podkreślić, że planowane zmiany mają dotyczyć tylko tzw. dziedziczenia ustawowego – nie będą miały zatem zastosowania w razie dziedziczenia z testamentu. Do tej pory często dochodziło bowiem do sytuacji, w której po danej osobie dziedziczyły osoby, które nie znały danego spadkodawcy bądź znały go tylko w ograniczonym zakresie (zwłaszcza chodzi tutaj o bardzo dalekich krewnych). Ograniczenie kręgu osób uprawnionych do dziedziczenia z ustawy ma doprowadzić do tego, by takie sytuacje nie występowały już w praktyce.

Czytaj: Na spadek trzeba czasem długo poczekać, a prace nad zmianami nadal trwają>>

Czytaj w LEX: Sytuacja prawna dziadków w świetle norm prawa spadkowego >>

Przez brak konieczności szukania dalszych krewnych danej osoby w postępowaniu spadkowym, ma to przyczynić się również do skrócenia długości postępowań o nabycie spadku. Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie do Kodeksu cywilnego nowych regulowań takich jak np. ,,Jeżeli którekolwiek z dziadków spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych” (art. 934 par. 2 KC). Po drugie, ma zostać wprowadzone także uregulowanie o treści: ,,Jeżeli dziecko któregokolwiek z dziadków spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom. Dziedziczą one w częściach równych” (art. 934 par. 2(1) KC).

WZORY DOKUMENTÓW:

• Akt poświadczenia dziedziczenia (wypis) - przyjęcie proste, dziedziczenie ustawowe >
• Pismo procesowe w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku (wstąpienie pełnomocnika, unieważnienie testamentu) >
• Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku na podstawie testamentu >
• Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku >
• Pozew o zachowek przeciwko spadkobiercy testamentowemu >

Umowa o zbycie spadku w polskim prawie spadkowym [PRZEDSPRZEDAŻ] ebook

Jakub Biernat

Sprawdź  

Wykluczeni dalsi zstępni dziadków spadkodawcy

Nowy projekt przewiduje ograniczenie kręgu spadkobierców ustawowych w przypadku, gdy do dziedziczenia dochodzą zstępni dziadków, którzy nie dożyli otwarcia spadku, do dzieci tych dziadków, czyli – co do zasady – rodzeństwa rodziców spadkodawcy oraz dzieci tych dzieci, czyli rodzeństwa ciotecznego lub stryjecznego spadkodawcy. Wyłączeni od dziedziczenia zostaną natomiast dalsi zstępni dziadków spadkodawcy, czyli tzw. cioteczne lub stryjeczne wnuki i dalsze pokolenia.

Planowane jest wprowadzone także uregulowania: ,,W braku dzieci tego z dziadków, który nie dożył otwarcia spadku i ich dzieci, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada pozostałym dziadkom w częściach równych” (art. 934 par. 3 KC). Takie regulacje wyłączają konieczność poszukiwania w trakcie trwania postępowania dalszych krewnych, którzy mogliby dziedziczyć po danej osobie, jeżeli np. bliżsi krewni danej osoby nie żyją.

Czytaj w LEX: Spadkowe prawo - dziedziczenie ustawowe - porządek dziedziczenia, jeżeli jedno z rodziców spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku. Glosa do uchwały SN z dnia 14 października 2011 r., III CZP 49/11 >>

Czytaj także: Zmiany w spadkach i utracona (?) szansa dla partnerów>>

Kiedy zmiany wejdą w życie?

Według zmian dojdzie przede wszystkim do ograniczenia tzw. trzeciej grupy spadkobierców ustawowych. Doprowadzi to do usunięcia z kręgu osób uprawnionych do spadkobrania dalekich krewnych, z którymi więź często jest znikoma albo w ogóle nie powstała. Trudno jednak w obecnej chwili jednoznacznie wskazać, kiedy wejdą w życie planowane zmiany i czy wejdą one w życie w takiej formie, w jakiej wskazano w projekcie nowelizacji ustawy.

Należy jednak wskazać, że takie zmiany mogą istotnie prowadzić do skrócenia postępowań spadkowych z uwagi na brak konieczności szukania dalszej rodziny zmarłego, co wpłynie na czas trwania postępowań. Związane jest to głównie z wyłączeniem od dziedziczenia dalszych pokoleń rodzeństwa ciotecznego lub stryjecznego spadkodawcy.

Autorka: Adwokat Katarzyna Bórawska , kancelaria B-Legal w Toruniu.

Czytaj też: O skutkach wydziedziczenia zstępnego spadkodawcy >>

Czytaj też: Gmina jako spadkobierca >>

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.