Celem ustawy jest wprowadzenie w obowiązujących regulacjach niezbędnych zmian służących uwzględnieniu treści wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, które zapadły w sprawach polskich, tj. C-176/17 Profi Credit Polska (Dz.U.UE.C.408 od 12.11.2018, str.20), C-545/17 Pawlak (Dz. Urz. UE C 187 z 03.06.2019, str. 19) w połączonych sprawach C-419/18 i C-483/18 Profi Credit Polska (Dz. Urz. UE C 10 z 13.01.2020, str. 14) oraz w sprawie niemieckiej, tj. C-670/15 Šalplachta (Dz.U.UE.C.309 od 18.09.2017, str.6).

Zmiany dotyczące wysyłania pism procesowych przez strony i uczestników

Ustawa dokonuje zmiany treści art. 165 § 2 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (dalej „k.p.c.”) poprzez wprowadzenie regulacji uznającej, że skuteczne, tj. gwarantujące zachowanie terminu do dokonania czynności procesowej, jest nadanie przez stronę lub uczestnika postępowania pisma procesowego do sądu w polskiej placówce pocztowej każdego operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe. W celu pełnego dostosowania przepisu do prawa europejskiego - przy nadawaniu pism procesowych w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej - umożliwiono stronom korzystanie z usług wszystkich podmiotów zajmujących się doręczaniem korespondencji na terenie UE, a nie tylko operatora świadczącego pocztowe usługi powszechne.

Wprowadzono także zmianę w dotychczasowej regulacji polegającą na tym, aby domniemanie wniesienia pisma do sądu w dniu nadania przesyłki u operatora, dotyczyło tylko przesyłek poleconych.

 


Zmiany dotyczące postępowania nakazowego w sprawach przeciwko konsumentom

Ustawa wprowadza w k.p.c. regulację wskazującą, że w postępowaniu o wydanie nakazu zapłaty przeciwko zobowiązanemu z weksla lub czeku, jeżeli dłużnikiem jest konsument, niezbędne jest przedstawienie wraz z pozwem umowy, z której wynika roszczenie zabezpieczone wekslem, wraz z deklaracją wekslową i załącznikami. W treści pozwu skierowanego przeciwko osobie fizycznej zamieszcza się będzie oświadczenie o tym, czy roszczenie dochodzone pozwem powstało w związku z umową zawartą z konsumentem.

Czytaj także: Wielka reforma procedury cywilnej na razie bez dobrych efektów>>
 

Nowe regulacje stanowią również, iż jeżeli do pozwu nie dołączono oryginału weksla lub czeku lub w treści pozwu nie zamieszczono oświadczenia, o tym, czy roszczenie dochodzone pozwem powstało w związku z umową zawartą z konsumentem, przewodniczący wzywa powoda do ich złożenia pod rygorem zwrotu pozwu na podstawie art. 130. Ponadto sąd może skazać na grzywnę powoda, jego przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika, który w złej wierze lub wskutek niezachowania należytej staranności złożył niezgodne z prawdą oświadczenie, że roszczenie dochodzone pozwem nie powstało w związku z umową zawartą z konsumentem.

Zmiany w terminach na zaspokojenie roszczeń

Ustawa dokonuje również modyfikacji regulacji dotyczących określenia terminów na zaspokojenie roszczeń wynikających z wydanego przez sąd nakazu zapłaty. Ustawa przyjmuje, iż termin ten będzie określany w wydanym nakazie zapłaty i będzie wynosił:

  1. dwa tygodnie od dnia doręczenia nakazu w przypadku nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym, gdy doręczenie nakazu pozwanemu ma mieć miejsce w kraju;
  2. miesiąc od dnia doręczenia nakazu w przypadku nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym, gdy doręczenie nakazu pozwanemu ma mieć miejsce poza granicami kraju na terytorium Unii Europejskiej;
  3. miesiąc od dnia doręczenia nakazu w przypadku nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym, gdy doręczenie nakazu pozwanemu ma mieć miejsce na terytorium Unii Europejskiej;
  4. trzy miesiące od dnia doręczenia nakazu, w przypadku gdy doręczenie nakazu ma mieć miejsce poza terytorium Unii Europejskiej.

 

Ponadto jeżeli po wydaniu nakazu zapłaty okaże się, że doręczenie nakazu zapłaty ma nastąpić w miejscu, które uzasadnia oznaczenie innego terminu, niż termin oznaczony w wydanym nakazie, sąd z urzędu wydaje postanowienie, którym zmienia nakaz w stosownym zakresie.

Ustawa wprowadza również zmianę w ustawie z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, wskazującą, iż w przypadku wniesienia zarzutów od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym, który został wydany przeciwko konsumentowi, od pozwanego konsumenta pobiera się opłatę nie większą niż 750 złotych.

Zmiany zasad wręczania weksli

Ustawa wprowadza także zmiany w ustawie z 28 kwietnia 1936 r. – Prawo wekslowe dotyczące zasad wręczania weksli w związku z umowami zawieranym przez przedsiębiorców z konsumentami. Nowowprowadzane regulacje przewidują, iż weksel wręczony przedsiębiorcy w celu spełnienia lub zabezpieczenia wierzytelności, która wynika z umowy zawartej z konsumentem, powinien zawierać zastrzeżenie „nie na zlecenie” lub inne równoznaczne.

W razie przyjęcia przez przedsiębiorcę, w takich okolicznościach, weksla niezawierającego zastrzeżenia „nie na zlecenie” lub innego równoznacznego i przeniesienia takiego weksla na inną osobę przedsiębiorca jest zobowiązany do naprawienia poniesionej przez wystawcę weksla szkody przez zapłatę weksla. Taka odpowiedzialność przedsiębiorcy względem wystawcy weksla istnieje także, gdy weksel znalazł się w posiadaniu innej osoby wbrew woli przedsiębiorcy. Przedsiębiorca jest też zobowiązany niezwłocznie po spełnieniu świadczenia wynikającego z umowy zawartej z konsumentem zwrócić weksel jego wystawcy.

W konsekwencji tych zmian ustawa dokonuje również modyfikacji ustawy z 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń, wprowadzając regulację dotyczącą penalizacji karą grzywny zachowania polegającego na przyjmowaniu od konsumenta weksla niezawierającego zastrzeżenia „nie na zlecenie” lub innego równoznacznego w celu spełnienia lub zabezpieczenia świadczenia wynikającego z umowy zawartej z konsumentem. Jeżeli przedsiębiorcą jest podmiot niebędący osobą fizyczną, odpowiedzialność przewidzianą powyżej ponosi osoba kierująca przedsiębiorstwem lub osoba upoważniona do zawierania umów z konsumentami.

Ponadto uchwalona ustawa wprowadza zmiany w ustawie z 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim mające na celu dostosowanie zapisów tej ustawy do zmian wprowadzanych uchwaloną ustawą.

 

Zmiany dotyczące wniosków o przyznanie prawa pomocy w postępowaniu w sprawach cywilnych

Ustawa wprowadza w tym zakresie zmianę ustawy z 17 grudnia 2004 r. w sprawie pomocy w postępowaniu w sprawach cywilnych prowadzonym w państwach członkowskich Unii Europejskiej oraz o prawie pomocy w celu ugodowego załatwienia sporu przed wszczęciem takiego postępowania poprzez wskazanie, iż zwolnienie od wydatków w zakresie postępowań objętych zakresem powyższej ustawy obejmuje również zwrot poniesionych przez wnioskodawcę kosztów tłumaczenia dokumentów niezbędnych do rozpatrzenia wniosku o przyznanie prawa pomocy.

Zmiany dotyczące czynów nieuczciwej konkurencji

Ustawa wprowadza zmianę ustawy z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji poprzez wskazanie jako czynu nieuczciwej konkurencji naruszenie zakazu praktyk ograniczających konkurencję w rozumieniu art. 6 i art. 9 ustawy z dnia
16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów, a także art. 101 i art. 102 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

W zakresie przepisów przejściowych ustawa stanowi, iż w sprawach wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie nowej ustawy, w których przed dniem wejścia w życie uchwalonej ustawy został wydany nakaz zapłaty, stosuje się art. 4802 § 1 i 2 k.p.c. oraz art. 19 ust. 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, w brzmieniu dotychczasowym.

Ponadto w sprawach wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie uchwalonej ustawy, stosuje się art. 16 ust. 1 zdanie drugie ustawy w sprawie pomocy w postępowaniu w sprawach cywilnych prowadzonym w państwach członkowskich Unii Europejskiej oraz o prawie pomocy w celu ugodowego załatwienia sporu przed wszczęciem takiego postępowania, w brzmieniu nadanym uchwaloną ustawą.

Równocześnie do weksli wystawionych przed dniem wejścia w życie uchwalonej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.

Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.