Zagadnienie przedstawił Sąd Rejonowy we Włocławku, rozpoznając sprawę o zniesienie własności nieruchomości. Pierwotnym wnioskodawcą był Przemysław R., który zmarł w marcu 2018 r. Wobec tego sąd postanowieniem z sierpnia 2018 r. zawiesił postępowanie, a następnie podjął je z udziałem spadkobierców.
Wniosek adwokata o zwolnienie z obowiązków
Sąd zwrócił się do Okręgowej Rady Adwokackiej w Toruniu o wyznaczenie adwokata. W odpowiedzi ORA napisała, że wyznaczyła adwokata z urzędu W.K., która następnie złożyła wniosek do sądu o zwolnienie jej z obowiązku reprezentowania wnioskodawców. I szeroko uzasadniała niemożność współpracy z klientami, wskazując m.in., że zamierza przejść na emeryturę, a sprawa nie zakończy się szybko.
Sąd oddalił wniosek dotychczasowego pełnomocnika procesowego o zwolnienie go od obowiązku zastępowania strony w procesie na zasadzie art. 118 par. 3 kpc.
WZORY DOKUMENTÓW w LEX:
- Postanowienie o ustanowieniu pełnomocnika z urzędu do przyszłego postępowania >
- Zawiadomienie o zmianie pełnomocnika z urzędu >
- Wniosek pełnomocnika wnioskodawcy o zwolnienie od obowiązku zastępowania strony w postępowaniu >
- Postanowienie o zwolnieniu adwokata od obowiązku zastępowania powoda >
Następnie do akt sprawy wpłynęła informacja ORA, że w miejsce W.K. wyznacza adwokata K.W. jako adwokata z urzędu. Decyzja Okręgowej Rady Adwokackiej podjęta była samodzielnie, tj. bez uprzedniego wniosku sądu o wyznaczenie nowego pełnomocnika procesowego strony.
Zobacz w LEX: Zmiana ustanowionego adwokata lub radcy prawnego - postępowanie krok po kroku >>
Czytaj też: Przy rozwodzie też może być pełnomocnik z urzędu - jeśli spełniono przesłanki ustawowe>>
Sąd nie zwalnia pełnomocnika
Od tego momentu sąd podejmował czynności z udziałem nowego pełnomocnika. Przy czym sąd nie uwzględnił wniosku dawnej pełnomocniczki W.K. o przyznanie kosztów pomocy prawnej. Sąd uzasadniał, że zmiana pełnomocnika nie nastąpiła na podstawie decyzji sądu, lecz w oparciu o decyzję ORA w Toruniu, z inicjatywy dotychczasowego pełnomocnika procesowego wnioskodawców.
Zgodnie bowiem z art. 118 par. 3 kpc , z ważnych przyczyn adwokat lub radca prawny może wnosić o zwolnienie od obowiązku zastępowania strony w procesie. Sąd, zwalniając adwokata lub radcę prawnego, zwraca się jednocześnie do właściwej okręgowej rady adwokackiej lub rady okręgowej izby radców prawnych o wyznaczenie innego adwokata lub radcy prawnego.
Czytaj: Pełnomocnik z urzędu w sprawie cywilnej - łatwo o niego nie jest>>
Według sądu, w razie zwolnienia pełnomocnika w innym trybie niż to stanowi art. 118 kpc, gdy nowo powołanemu pełnomocnikowi zostałoby przyznane wynagrodzenie, dotychczasowemu pełnomocnikowi, nie będzie ono przysługiwać. Sąd powołał się na zasadę jednego wynagrodzenia przyznawanego pełnomocnikowi z urzędu.
Czytaj w LEX: Odmowa sporządzenia skargi konstytucyjnej przez profesjonalnego pełnomocnika wyznaczonego z urzędu >>
To orzeczenie zaskarżył dotychczasowy pełnomocnik, adwokat W.K., wnosząc o jego zmianę i zasądzenie 2 400 zł, wraz z VAT. Sąd odwoławczy zapytał ORA, na jakiej podstawie wyznaczyła nowego pełnomocnika. W odpowiedzi ORA powołała się na oświadczenie adwokata W.K. o przejściu na emeryturę. Zdaniem sądu odwoławczego przyznanie takiego wynagrodzenia adw. W.K. będzie przedwczesne, bo przecież sąd nie uwzględnił wniosku o zwolnienie pełnomocnika W.K. z obowiązków.
Dlatego wobec trudności z rozwikłaniem tego problemu Sąd Rejonowy przedstawił zagadnienie Sądowi Najwyższemu, czy decyzja ORA o zwolnieniu pełnomocnika z urzędu z obowiązków rodzi skutki prawne.
Izba Cywilna SN sporządzi uzasadnienie uchwały w ciągu dwóch miesięcy.
Uchwała Izby Cywilnej SN z 3 października 2023 r,. Sygnatura III akt CZP 15/23
Zobacz inne orzeczenia w LEX:
- II CZ 9/19, Niezachowanie terminu przez pełnomocnika procesowego ustanowionego z urzędu. - Postanowienie Sądu Najwyższego >
- I ACa 752/18, Zwolnienie profesjonalnego pełnomocnika z urzędu z obowiązku zastępowania strony a bezzasadność roszczenia reprezentowanej strony. - Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie >
- II CZ 81/14, Skuteczność doręczenia dokonanego do rąk pełnomocnika wskazanego w zawiadomieniu ORA lub OIRP. - Postanowienie Sądu Najwyższego >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.