Problem z „urzędówkami” narasta od dłuższego czasu. Sytuacji nie zmieniło zrównanie w połowie 2024 r. stawek za świadczenie pomocy prawnej z urzędu z minimalnymi stawkami dla adwokatów i radców z wyboru, ani podniesienie od stycznia br. najniższych stawek w 11 kategoriach spraw.

Podczas niedawnego zgromadzenia warszawskiej izby adwokackiej prof. Adam Bodnar zapewniał, że w III kwartale tego roku powinno być gotowe rozporządzenie zwiększające stawki o 50 lub 100 procent w kolejnych 15. kategoriach spraw (wcześniej zapowiadano, że chodzi m.in. o sprawy o wpis w księdze wieczystej, o ubezwłasnowolnienie czy dotyczące władzy rodzicielskiej). Dodał, że rozważana jest również ustawa, która ureguluje te kwestie systemowo.

Czytaj: Szykuje się ogólnopolski protest w sprawie urzędówek>>

Zobowiązanie dla Krajowej Rady Radców Prawnych 

Szczecińscy radcy w swojej uchwale wskazują, że szczególny ich sprzeciw budzi fakt, iż przepisy rozporządzeń nie przewidują żadnego mechanizmu waloryzacyjnego określonych w nich kwot, a waloryzacja nie miała miejsca co najmniej od 10 lat.

– Prowadzi to do braku urealnienia wysokości opłat w stosunku do nakładu pracy pełnomocnika będącego radcą prawnym i rosnących cen innych usług, oraz przeniesienia kosztów funkcjonowania systemu pomocy prawnej w sądach na ryzyko ekonomiczne pełnomocników – wskazano.

Zgromadzenie zobowiązało też swoich przedstawicieli w Krajowej Radzie Radców Prawnych oraz zaapelowało do KRRP o "podjęcie na najbliższym posiedzeniu plenarnym stanowczych działań zmierzających do gruntownej zmiany rozporządzeń kosztowych", uznając jednocześnie dotychczasową działalność powołanego przy ministrze sprawiedliwości pełnomocnika do spraw określenia zasad ponoszenia przez państwo kosztów pomocy prawnej udzielanej z urzędu przez adwokatów i radców prawnych "za niewystarczającą, a w szczególności nieprzynoszącą od roku od jego powołania żadnych wymiernych zmian w przedmiotowej materii".

Czytaj: Wyższe urzędówki w 15 kolejnych kategoriach spraw>>

Izby adwokackie też protestują 

W weekend Zgromadzenie Izby Adwokackiej w Warszawie, jako kolejne w Polsce, przyjęło uchwałę zakładającą protest w sprawie wynagrodzeń za świadczenie przez adwokatów pomocy prawnej z urzędu. Przypomnijmy, że pierwsza tego typu uchwała, przyjęta w kwietniu, zobowiązywała dziekana ORA w Częstochowie do „zaniechania na okres 30 dni wyznaczania i przekazywania do sądów powszechnych zarządzeń o wyznaczeniu pełnomocnika z urzędu oraz kandydata na kuratora w postępowaniu cywilnym i karnym”. Potem - taką samą uchwałę - przyjęło Zgromadzenie Izby Adwokackiej w Zielonej Górze.  

Zgodnie z procedurami, właściwa okręgowa izba adwokacka i okręgowa izba radców prawnych prowadzą listy adwokatów/radców prawnych wykonujących zawód. Listy te zawierają również informacje o pełnomocnikach, którzy mogą świadczyć pomoc prawną z urzędu. Niektóre rady przeprowadzają ankiety, w których można zadeklarować gotowość lub jej brak do świadczenia takiej pomocy oraz określić preferowane kategorie spraw. Wyznaczenia pełnomocnika dokonuje:

  • w sprawach administracyjnych – ORA/OIRP na wniosek sądu administracyjnego,
  • w sprawach cywilnych – właściwa ORA/OIRP,
  • w sprawach karnych, karno-skarbowych i wykroczeniowych – prezes sądu właściwego dla rozpoznania sprawy.

W tamtej uchwale zgromadzenie częstochowsko-piotrkowskie wezwało ministra sprawiedliwości do podjęcia prac nad reformą wynagrodzeń za pomoc prawną z urzędu, z kwotą bazową odniesioną do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw. Następnie, na początku maja, Zgromadzenie Izby Adwokackiej w Zielonej Górze zobowiązało swoją radę do analogicznego 30-dniowego zaniechania wyznaczania pełnomocników i kuratorów.

 

Ogólnopolski protest 

Warszawskie zgromadzenie zobowiązało swoją ORA w Warszawie do realizacji ogólnopolskiej akcji protestacyjnej, w porozumieniu z NRA i samorządem radców prawnych. Protest ma polegać na:

  • wstrzymaniu na co najmniej 30 dni wyznaczania pełnomocników z urzędu w sprawach cywilnych i sądowoadministracyjnych (z wyłączeniem spraw z ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, konwencji haskiej oraz spraw o zgodę na zabieg leczniczy);
  • wstrzymaniu przekazywania sądom list obrońców w sprawach karnych, kuratorów, reprezentantów dziecka oraz adwokatów dyżurujących w trybie przyspieszonym.

Zaapelowało również do członków Izby o powstrzymanie się od świadczenia pomocy prawnej z urzędu w postępowaniach sądowych (z wyłączeniami jak wyżej) oraz w punktach nieodpłatnej pomocy prawnej. NRA ma zabezpieczyć środki na pokrycie ewentualnych kar porządkowych nałożonych na adwokatów, którzy odmówią udziału w czynnościach w ramach protestu.

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.