Trybunał Konstytucyjny będzie orzekał w sprawie zgodności ustawy z 13.12.2016 r. o zmianie ustawy – Prawo o zgromadzeniach, w zakresie, w jakim dodając do ustawy z 24.07.2015 r. – Prawo o zgromadzeniach rozdział "Postępowanie w sprawach zgromadzeń organizowanych cyklicznie" – różnicuje status zgromadzeń publicznych, w zakresie, w jakim wyłącza możliwość zaskarżenia przez organizatora zgromadzenia, zarządzenia zastępczego wojewody o zakazie zgromadzenia oraz w zakresie, w jakim wprowadza zakaz odbycia zgromadzeń nakazując stosowanie nowoustanowionych przepisów do zdarzeń, które miały miejsce przed ich wejściem w życie, z art. 32 ust. 1, art. 45 ust. 1, art. 57 i art. 2 Konstytucji RP.

Czytaj: TK: sędzia Warciński nie powinien badać Prawa o zgromadzeniach?>>

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej wystąpił do Trybunału Konstytucyjnego w trybie art. 122 ust. 3 Konstytucji o zbadanie zgodności z Konstytucją art. l pkt 4 i art. 2 przedstawionej mu do podpisu ustawy z 13.12.2016 r. o zmianie ustawy - Prawo o zgromadzeniach (tzw. nowela grudniowa). Nowela wprowadza bowiem do istniejącego katalogu zgromadzeń nową kategorię - zgromadzenia organizowane cyklicznie, czyli zgromadzenia organizowane przez tego samego organizatora w tym samym miejscu lub na tej samej trasie co najmniej 4 razy w roku według opracowanego terminarza lub co najmniej raz w roku w dniach świąt państwowych.

Zgodnie z nowymi przepisami, na podstawie decyzji wojewody o wyrażeniu zgody na takie zgromadzenia będą one mogły odbywać się przez trzy lata, a w razie zgłoszenia innych zgromadzeń w tym samym miejscu i czasie, zgromadzeniom cyklicznym przysługiwać ma pierwszeństwo.

Zarzut Prezydenta RP, dotyczący niekonstytucyjności tej regulacji, opiera się na wskazaniu, iż brak jest podstaw, aby na gruncie art. 57 Konstytucji różnicować sytuację zgromadzeń i ich uprawnienia, stosując przy tym kryterium częstotliwości ich przeprowadzania. We wniosku podkreślono, iż wejście w życie przepisów regulujących postępowanie w sprawach zgromadzeń organizowanych cyklicznie wydatnie osłabi gwarancje korzystania z konstytucyjnej wolności zgromadzeń oraz wprowadzi stan niepewności prawnej pragnących z tej wolności korzystać. Wnioskodawca zauważył, iż niezgodnym z przepisami Konstytucji jest różnicowanie sytuacji prawnej zgromadzeń w zależności od organu uczestniczącego w postępowaniu poprzedzającym odbycie zgromadzenia, jak też od częstotliwości ich przeprowadzania.

Prezydent RP zaskarżył także nowelę grudniową w zakresie procedury odwołania od zarządzenia zastępczego wojewody wydanego w przypadku niewydania przez organ gminy w ciągu 24 godzin od uzyskania od wojewody informacji o zgromadzeniu cyklicznym, decyzji o zakazie zgromadzenia, które miałoby się odbyć w tym samym miejscu i czasie. Zarzut niekonstytucyjności tego uregulowania opiera się na zapewnieniu wzruszenia takiej decyzji jedynie gminie oraz braku regulacji uprawniającej organizatora zgromadzenia, jako adresata decyzji zakazującej, do odwołania się od takiego zarządzenia. Wnioskodawca podkreślił, iż nowelizowane przepisy gwarantują prawo odwołania do sądu okręgowego adresatowi decyzji jedynie od decyzji wydanej przez organ gminy, pomijając całkowicie procedurę odwoławczą od zarządzenia zastępczego wojewody.

Trzeci zarzut niekonstytucyjności wskazany we wniosku dotyczy możliwości wydania zakazu odbycia zgromadzenia, o którego organizacji zawiadomiono przed wejściem w życie nowych przepisów. Prezydent RP we wniosku podkreślił, iż w tym zakresie regulacja ta jest niezgodna z art. 2 Konstytucji, albowiem zakaz odbycia zgromadzenia na tej podstawie zostałby wydany z przyczyn nieistniejących w dniu zawiadomienia, co stoi w sprzeczności z zakazem stosowania prawa wstecz.

Trybunał Konstytucyjny rozpozna wniosek w pełnym składzie. Rozprawie będzie przewodniczyć prezes TK Julia Przyłębska, sędzią-sprawozdawcą będzie sędzia TK Mariusz Muszyński.

Źródło: www.trybunal.gov.pl,