Sprawa toczyła się o zapłatę i ustalenie osób fizycznych przeciwko spółce akcyjnej. Wątpliwości sądu powstały przy rozpoznawaniu postanowienia uwzględniającego zażalenie powodów.
Czytaj też: Biuro podawcze, e-doręczenia między pełnomocnikami - będą zmiany w portalu informacyjnym sądów>>
Dwutorowość to nie pułapka
Po wprowadzeniu nowego systemu doręczeń sądowych sygnalizowano wiele wątpliwości, co spowodowało wydanie różnych decyzji w zakresie tych doręczeń, zanim wypracowano czytelne reguły. Na przykład, aby strona była informowana, że przy doręczeniu cyfrowym, sąd uważa to doręczenie za wiążące. W tej sprawie zaistniała właśnie taka sytuacja. Przy dwutorowym doręczeniu należy - zdanie sądu pytającego - dać wiarę zaufaniu do sądu, że nie jest to pułapka dla strony. I w związku z tym - strona ma możliwość skorzystać z terminu otworzonego każdym z tych dwóch terminów.
Z drugiej strony można też przyjąć, że profesjonalny pełnomocnik, z ostrożności procesowej powinien mieć na uwadze ten termin, który upływa szybciej. Rację jednak może mieć pełnomocnik w tej sprawie, że umieszczenie postanowienia w systemie cyfrowym ma jedynie cel informacyjny, skoro sąd zdecydował się na doręczenia poprzez Pocztę Polską.
Problem ma duże znaczenie, zwłaszcza gdy dotyczy zaskarżenia postanowienia o zabezpieczeniu powództwa.
Sprawdź też: Zmiana lub uchylenie postanowienia w trybie art. 359 k.p.c. >
Zmiana postanowienia to uchylenie?
Drugą kwestią jest zagadnienie: Czy w przypadku wydania postanowienia uwzględniającego zażalenie w ten sposób, że orzeknie się o uchyleniu zaskarżonego postanowienia będzie to postanowienie o zmianie zaskarżonego postanowienia, do którego uzasadnienie podlega sporządzeniu na wniosek - a nie z urzędu wobec sformułowania o uchyleniu? Według sądu pytającego od pewnego czasu utrwaliła się praktyka w sentencji, że zmiana postanowienia oznacza także uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Przewidziana w art. 359 k.p.c. instytucja uchylenia lub zmiany postanowienia, choćby było ono zaskarżone lub prawomocne, odnosi się – jedynie do przypadków rzeczywistej zmiany okoliczności sprawy (faktycznych lub prawnych). Wykluczone jest natomiast jej stosowanie, jeżeli sąd dokonywałby jedynie odmiennej oceny okoliczności, które istniały w czasie wydania postanowienia.
Sprawdź też: PROCEDURA Uchylenia bądź zmiana postanowienia sądu pierwszej instancji >
Orzecznictwo podkreśla również, że omawiana instytucja dotyczy jedynie orzeczeń incydentalnych, niekończących postępowania w sprawie. A contrario więc - orzeczenia kończące postępowanie nie mogą podlegać uchyleniu lub zmianie na podstawie tego przepisu, choćby okazały się merytorycznie niesłuszne. Warto dodać, że postanowienie wydane w trybie art. 359 k.p.c. ma charakter niezaskarżalny.
Wskazuje się również, że dla dopuszczalności skorzystania z tego przepisu nie ma znaczenia to, czy podlegające uchyleniu lub zmianie postanowienie podlegało zaskarżeniu, a nawet aktualny tok ewentualnego postępowania odwoławczego co do tego postanowienia.
Sygnatura akt III CZP 114/22
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.