Problem powstał, po zarejestrowaniu spółdzielni mieszkaniowej "Na skarpie" w Toruniu. Sąd rejestrowy zawiadomiony przez mieszkańców stwierdził, iż niektóre postanowienia statutu są sprzeczne z ustawą. Wobec tego sąd zobowiązał zarząd do jego zmiany  w terminie trzech miesięcy.

Grzywna w celu przymuszenia

Jednak, gdy członkowie zarządu nie wykonali tego postanowienia, nie zwołali walnego zgromadzenia, sąd nałożył na nich  grzywnę, po  700 zł na każdego ( na podstawie art. 24 ust.1 ustawy o KRS). Według tego przepisu w przypadku stwierdzenia, że wniosek o wpis do Rejestru lub dokumenty, których złożenie jest obowiązkowe, nie zostały złożone pomimo upływu terminu, sąd rejestrowy nakłada grzywnę na obowiązanych.
Sąd Rejonowy w Toruniu przedstawił Sądowi Najwyższemu zagadnienie, czy sąd rejestrowy może nałożyć sankcje na zarząd spółdzielni mieszkaniowej, po zarejestrowaniu spółdzielni gdy zostaną stwierdzone, że postanowienia statutu są sprzeczne z ustawą?
Występująca w imieniu spółdzielni adwokat Maria Misiak stwierdziła, że należy udzielić odpowiedzi negatywnej na zadane pytanie Sądu Rejonowego. Jej zdaniem tylko walne zgromadzenie ma prawo zmienić statut. Ponadto zmiana statutu już wkrótce nastąpi, gdyż nakazuje to ustawa prawo spółdzielcze, którą 2 sierpnia 2017 r. podpisał Prezydent RP.

Uchwała SN
Sąd Najwyższy podjął uchwałę zgodnie, z którą stwierdzenie przez sąd rejestrowy niezgodności z przepisami  prawa treści statutu spółdzielni, stanowiącego podstawę jej wcześniejszego zarejestrowania, nie uzasadnia wszczęcia postępowania przymuszającego na podstawie  art. 24 ust. 1 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym.
- Przepis art. 24 KRS jest przepisem wyjątkowym, a wszczęcie postępowania wymuszającego dotyczy jedynie złożenia dokumentów. Nie można go interpretować rozszerzająco - wyjaśniała sędzia sprawozdawca Anna Owczarek. - Są inne środki ochrony prawnej, z których można skorzystać, takie jak zaskarżenie do sądu zarządu o unieważnienie uchwały walnego zgromadzenia lub uchylenie uchwały.

Nowe przepisy i statuty
Sejm 20 lipca 2017 r. zmienił ustawę o spółdzielniach mieszkaniowych. Nowe przepisy wymuszają zmianę regulaminów obowiązujących w spółdzielni od września 2018 r.. Ministerstwo  Infrastruktury i Budownictwa przygotowało wytyczne w zakresie działania spółdzielni mieszkaniowych po 9 września 2017 r.

Czytaj też>> Senat proponuje poprawki do noweli ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych

Ustawa zakłada, że członkostwo w spółdzielni będzie związane nie tylko z posiadaniem w spółdzielni prawa do lokalu, ale także, by możliwe było w przypadku zawarcia umowy o budowę lokalu. Nie będzie obowiązku składania deklaracji członkowskiej oraz wnoszenia wpisowego. Ponadto, członkami spółdzielni będą osoby bliskie osobom, którym wygasło spółdzielcze prawo do lokalu. Będą musiały one złożyć pisemne zapewnienie o gotowości do zawarcia umowy o ustanowienie tego prawa.
Przyjęto, że uchwała walnego zgromadzenia zostanie podjęta, jeżeli opowie się za nią wymagana w ustawie lub statucie większość ogólnej liczby członków biorących udział w głosowaniu nad tą uchwałą. W praktyce oznacza to wyjście naprzeciw oczekiwaniom członków spółdzielni. Przy liczeniu głosów zostaną uwzględnione te osoby, które będą obecne podczas głosowania i głosy tych osób będą decydować o wyniku głosowania.



Sygnatura akt III CZP 90/17, uchwała 3 sędziów SN z 11 stycznia 2018 r.