Jest to przykład, jak sądy pogubiły się w stale zmieniającym się kodeksie karnym. Bogdan K. został zatrzymany przez policję 23 sierpnia 2014 r. na jeździe po pijanemu. Stan nietrzeźwości określono na 0,66 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu.
Był on już wcześniej karany za przestępstwo umyślne z art.178a) kk - 25 stycznia 2010 r. oraz 28 października 2011 r. W pierwszym wypadku ukarano go karą sześciu miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cel społeczny w wymiarze 30 godzin w miesiącu. Nadto, orzeczono wobec niego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na dwa lata oraz świadczenie - 200 zł. W drugim wyroku Bogdan K. otrzymał karę sześciu miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem na trzy lata oraz oddaniem pod dozór kuratora sądowego. Ponadto, orzeczono zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów na dwa lata, a także - grzywnę w wymiarze 100 stawek dziennych w wysokości po 10 zł.
Bezwzględne więzienie dla sprawcy
Warto zaznaczyć, że w art. 178a par. 4 k.k., poddano surowszej odpowiedzialności sprawcę przestępstwa prowadzenia pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego (art. 178a § 1 k.k.), który był wcześniej prawomocnie skazany za to samo przestępstwo.
Sąd Rejonowy 15 stycznia 2015 r. skazał Bogdana B. na karę 9 miesięcy pozbawienia wolności. Nadto, orzeczono wobec oskarżonego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 4 lat, a także - świadczenie pieniężne w wysokości 1 tys. złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.
Apelacja - nieskuteczna
Obrońca oskarżonego wniósł od tego wyroku apelację, powołując się na błędne ustalenia faktyczne i niepoczytalność sprawcy. Sąd Okręgowy 15 maja 2016 r. utrzymał wyrok I instancji w mocy. Oskarżony z tym wyrokiem nie chciał się pogodzić i jego obrońca wniósł skargę kasacyjną. Podstawowym zarzutem było nieuwzględnienie przez sąd z urzędu faktu zatarcia wcześniejszego prawomocnego skazania, co spowodowało zmianę kwalifikacji i zaostrzenie kary. Przyjęcie prawidłowej kwalifikacji prawnej czynu pozwoliłoby na unikniecie więzienia. Dlatego, że skazany na dzień orzekania przez Sąd Okręgowy był osobą niekaraną.
Błąd sądu II instancji polegał na tym, że nie dostrzegł, iż doszło m.in. do zmiany treści art. 107 § 4 k.k., który określa przesłanki zatarcia skazania w wypadku orzeczenia kary ograniczenia wolności. Zgodnie z nowym przepisem w razie skazania na karę ograniczenia wolności zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem trzech lat (poprzednio 5 lat) od wykonania lub darowania kary. Ponieważ zmiana ta weszła w życie 21 marca 2015 r., Sąd Okręgowy wydając wyrok 20 maja 2015 r. był zobligowany do zastosowania przepisu przejściowego. Według niego należało zastosować nową ustawę, korzystniejszą dla skazanego.
SN : orzeczenie rażąco niesprawiedliwe
Podniesione w kasacji uchybienie było nie tylko rażące, lecz miało jednocześnie istotny wpływ na treść zaskarżonego kasacją prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego, gdyż sąd ten utrzymując w mocy wyrok Sądu Rejonowego, wydał orzeczenie rażąco niesprawiedliwe dla skazanego - podkreślił sędzia Tomasz Artymiuk.
SN zauważył, że rażąca niesprawiedliwość, wynikała z braku uwzględnienia z urzędu przez orzekający sąd drugiej instancji odpadnięcia przesłanki warunkującej surowszą odpowiedzialność Bogdan K. za przestępstwo z art. 178a § 4 k.k. Uznanie skazanego za sprawcę wyłącznie czynu z art. 178a § 1 k.k. mogło zmienić – chociażby przy uwzględnieniu granic zagrożenia poszczególnych czynów, jak i oczywistej w chwili wyrokowania przez sąd niekaralności oskarżonego – jego sytuację prawną, w tym również w zakresie wymiaru kary.
Wobec tych rozważań kasację obrońcy skazanego uznać należało za zasadną co implikowało uchylenie prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego przekazanie sprawy temu sądowi do ponownego rozpoznania.
Sygnatura akt III KK 427/15, wyrok z 1 kwietnia 2016 r.
| Dowiedz się więcej z książki | |
 |
Kodeks postępowania karnego. Komentarz do zmian 2015
|