Rzecznik Praw Obywatelskich skierował skargę nadzwyczajną do Sądu Najwyższego w tej sprawie. Z uwagi na konieczność zapewnienia zgodności z zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej, RPO wnosi skargę nadzwyczajną.

Bierność sądu w połączeniu z brakiem udziału pozwanego w postępowaniu doprowadziła do ustalenia stanu cywilnego pozwanego i powódki w warunkach nieważności postępowania. Tym samym doszło do naruszenia zasady zaufania obywatela do państwa, będącej składową zasady demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej.

Wniesienie skargi nadzwyczajnej i uchylenie orzeczenia rzutującego bezpośrednio na prawo ustalenia pochodzenia dziecka i ojcostwo jest konieczne dla zapewnienia zgodności z zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej.

Nieważność postępowania

Wyrokowi RPO zarzucił rażące naruszenie art. 143 i 144 par. 1 k.p.c. poprzez

  • ustanowienie dla pozwanego kuratora dla osoby nieznanej z miejsca pobytu - bez uprzedniego stosownego dochodzenia w celu ustalenia miejsca zamieszkania lub pobytu pozwanego;
  • ustanowienie kuratora w osobie wskazanego przez powódkę, a skonfliktowanego z pozwanym ojca pozwanego;
  • tolerowanie całkowitej bierności kuratora, nieprzedstawienia przez niego stanowiska w sprawie i niepodjęcia przez niego żadnych starań w celu ustalenia miejsca zamieszkania lub pobytu pozwanego.

Skutkiem tych rażących naruszeń jest nieważność postępowania przeprowadzonego z udziałem kuratora.

Zarzut naruszenia Konstytucji RP

Wyrokowi RPO zarzucił też naruszenie konstytucyjnego prawa do życia prywatnego (art. 47 Konstytucji RP) oraz prawa do uzyskania pewności co do biologicznego pochodzenia dziecka i ustalenia więzów pokrewieństwa z dzieckiem zgodnie ze stanem rzeczywistym, wywodzonego z art. 18 Konstytucji RP poprzez ustalenie ojcostwa po przeprowadzeniu postępowania dowodowego bez należytej wnikliwości i staranności, a także naruszenie praw majątkowych pozwanego, chronionych w ramach art. 64 ust. I Konstytucji RP - poprzez nałożenie na niego obowiązku alimentacyjnego mimo braku przeprowadzenia postępowania dowodowego zmierzającego do ustalenia sytuacji majątkowej, a co za tym idzie, jego możliwości zarobkowych i majątkowych.

To jedna z ostatnich tego typu skarg - od 3 kwietnia br. wygaszeniu uległ bowiem przepis przejściowy pozwalający na wnoszenie skarg nadzwyczajnych od orzeczeń z ponad 20 ostatnich lat - czyli od wejścia w życie konstytucji z 1997 r. Obecnie obowiązuje już tylko regulacja podstawowa, na mocy której skargę taką wnosi się w terminie pięciu lat od uprawomocnienia się orzeczenia.