W założeniach przewidziano poszerzenie dostępu do informacji sektora publicznego, w celu ponownego wykorzystywania, przez implementację dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/37/UE o wybrane zasoby bibliotek, muzeów i archiwów. Zasoby dziedzictwa kulturowego, będące w posiadaniu tych instytucji, takie jak: wizerunki muzealiów, reprodukcje materiałów archiwalnych czy reprodukcje materiałów bibliotecznych będą mogły być ponownie wykorzystywane w celach komercyjnych i niekomercyjnych. Założono, że do nowej ustawy zostaną przeniesione przepisy o ponownym wykorzystywaniu informacji publicznej, obecnie zawarte w rozdziale 2a ustawy o dostępie do informacji publicznej. Takie podejście pozwoli bardziej precyzyjnie i zrozumiale rozróżnić „dostęp do informacji” oraz „ponowne wykorzystywanie”.
Czytaj: Niewielu korzysta z wtórnej informacji publicznej>>>
Jak podkreśla rząd, dostęp do informacji publicznej jest realizacją zasady jawności, wyrażonej w art. 61 Konstytucji RP. Prawo do informacji jest uważane za jedno z podstawowych praw człowieka. Natomiast w odniesieniu do ponownego wykorzystywania – podkreśla się jego gospodarczy i społeczny charakter. Ponowne wykorzystywanie – to wykorzystywanie przez osoby fizyczne, prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej informacji sektora publicznego w celach komercyjnych lub niekomercyjnych, innych niż pierwotny publiczny cel, dla których zostały wytworzone.
Do projektu ustawy zostaną włączone przepisy dotyczące zmiany terminu na rozpatrzenie wniosku z 20 na 14 dni. Wzór wniosku o przekazanie informacji sektora publicznego zostanie zmodyfikowany. Nowością będzie możliwość złożenia jednego wniosku o cykliczne udostępnienie informacji sektora publicznego, która podlega częstej aktualizacji.
Nadrzędną zasadą nowej ustawy, na wzór tej wyrażonej w ustawie o dostępie do informacji publicznej, będzie idea, że każdemu przysługuje prawo do ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego. Istotna będzie również zasada, że ponowne wykorzystywanie nie narusza prawa do informacji publicznej oraz wolności jej rozpowszechniania oraz innych ustaw określających zasady dostępu do informacji.
Nowa ustawa, poza określeniem podmiotów zobowiązanych oraz zakresu informacji podlegających udostępnieniu, będzie zawierała katalog wyłączeń i ograniczeń. Ograniczenie prawa do ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego obejmie: ochronę informacji niejawnych oraz ochronę innych tajemnic ustawowo chronionych; prywatność osoby fizycznej i tajemnicę przedsiębiorcy oraz informacje sektora publicznego, do których dostęp jest ograniczony na podstawie innych ustaw szczególnych. Z tym zastrzeżeniem, że dwa ostatnie wyłączenia nie będą dotyczyły osób pełniących funkcje publiczne i mających związek z ich pełnieniem.
W ustawie określone zostaną warunki ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego, jakie podmiot zobowiązany może ustanowić. Dotyczą one: obowiązku poinformowania o źródle i czasie wytworzenia i pozyskania informacji od podmiotu zobowiązanego, obowiązku informowania o przetworzeniu informacji ponownie wykorzystywanej, zakresu odpowiedzialności podmiotu zobowiązanego za przekazywane informacje.
Dopuszczalne będzie fakultatywne ograniczenie warunków ponownego wykorzystania tylko do działalności niekomercyjnej w odniesieniu do bibliotek, archiwów i muzeów. Ma to dotyczyć informacji sektora publicznego o nieustalonym statusie, objętych roszczeniami prawno-własnościowymi osób trzecich, a także informacji sektora publicznego nie będących własnością podmiotu zobowiązanego, ale znajdujących się w czasowym depozycie (np. z tytułu wypożyczenia). Takie podejście zabezpieczy interesy aktualnego właściciela przed roszczeniami finansowymi z tytułu utraconych korzyści. Naruszenie warunków ponownego wykorzystania przez korzystającego będzie regulowane przepisami Kodeksu cywilnego.
Podmiot zobowiązany będzie mógł ustalić opłaty za udostępnienie informacji sektora publicznego w celu ponownego wykorzystywania na wniosek, jeżeli przygotowanie informacji, w sposób wskazany we wniosku, wymaga poniesienia dodatkowych kosztów. W opłacie powinny być uwzględnione m.in. koszty przygotowania i przekazania tych informacji w określony sposób i w określonej formie oraz inne czynniki mogące wpływać na koszt lub czas przygotowania i przekazania informacji. Łączna wysokość opłaty nie może przekroczyć sumy kosztów poniesionych bezpośrednio w procesie przygotowania i przekazania informacji publicznej.
Opłaty za ponowne wykorzystywanie informacji sektora publicznego posiadanych przez muzea państwowe i samorządowe będą mogły być wyższe, ale nie mogą przekraczać kosztów m.in. gromadzenia, produkowania, reprodukowania, rozpowszechniania, ochrony i ustalania praw wraz z rozsądnym zwrotem inwestycji.
Piotr Sitniewski
Dostęp do informacji publicznej. Pytania i odpowiedzi>>>
Procedura dostępu do informacji sektora publicznego będzie się odbywać w trybie wnioskowym i - mającym pierwszeństwo przed nim - trybie bezwnioskowym. Ten ostatni będzie miał zastosowanie do informacji udostępnionych na: stronie podmiotowej BIP; w centralnym repozytorium informacji publicznej (portal: danepubliczne.gov.pl) lub udostępnionych w inny sposób (np. w serwisach prowadzonych przez administrację publiczną, ale tylko wtedy, gdy dla informacji sektora publicznego w miejscu jego udostępniania określono jednocześnie warunki).
Wnioski będą również składane, gdy zainteresowany zamierza wykorzystać informacje na innych warunkach, niż to zostało określone. Wniosek powinien być rozpatrzony bez zbędnej zwłoki, nie później niż w ciągu 14 dni od jego otrzymania. W skomplikowanych sprawach, dopuszczalny będzie termin 2 miesięcy po zawiadomieniu wnioskodawcy w terminie 14 dni od dnia otrzymania wniosku.
Jak podkreśla rząd, udostępniając informację podmiot powinien uwzględniać zasady: niedyskryminacji, niewyłączności i przejrzystości.