Przypomnijmy, pod koniec sierpnia do Krajowej Izby Radców Prawnych jak również Komisji Etyki i Wykonywania Zawodu ponownie trafił wniosek dotyczący dopuszczalności używania formy "radczyni prawna". Jego autor, dr Piotr Cybula, który zwracał uwagę, że mimo wcześniejszej negatywnej opinii samorządu, zwrot "radczyni prawna" pojawia się zarówno na stronie internetowej KIRP, jak i na stronach internetowych okręgowych izb radców prawnych. O co chodzi o stanowisko z 29 grudnia 2022 r. kiedy to Komisja Etyki i Wykonywania Zawodu wskazała, że wyłącznie dopuszczalnym przy wykonywaniu zawodu jest tytuł zawodowy „radca prawny”, bez względu na płeć osób wykonujących zawód, jako zbiorcze pojęcie języka prawnego dla określenia wszystkich osób wykonujących zawód. Co więcej wskazano wówczas, że tylko tego tytułu należy używać przy wykonywaniu zawodu, w tym również dla oznaczenia prowadzonej działalności. Z kolei określenie „radczyni prawna” - oceniono - jako określenie języka potocznego, a nie języka prawnego, które można używać w obszarze nie związanym z wykonywaniem zawodu, w szczególności w życiu prywatnym.
Czytaj też w LEX: Zawodowy pełnomocnik w social media - aspekty praktyczne >
Czytaj: Krajowa Izba Radców Prawnych ponownie zajmie się formą "radczyni prawna">>
Samorząd niekonsekwentny?
Mecenas punktował, że strony zwrot "radczyni prawna" pojawia się zarówno na stronie internetowej KIRP, jak i na stronach internetowych okręgowych izb radców prawnych.
- Jeśli przyjąć, że strony internetowe KIRP i okręgowych izb radców prawnych odnoszą się przede wszystkim do życia zawodowego, a nie prywatnego, to pojawia się pytanie, czy wskazane wyżej stanowisko Komisji Etyki i Wykonywania Zawodu z 29 grudnia 2022 r. należy uznać za wciąż aktualne - wskazał dr Piotr Cybula, przytaczając linki do tekstów na stronach KIRP oraz okręgowych izb radców prawnych, w których użyto formy "radczyni prawna".
Zobacz nagranie szkolenia w LEX: Wizerunek kancelarii prawnej - jak mu pomóc? >
Radczyni prawna dopuszczalna
Ośrodek Badań, Studiów i Legislacji Krajowej Rady Radców Prawnych ocenił, że zwrot „radczyni prawna” nie narusza standardu prawnej ochrony tego tytułu, tym bardziej nie narusza godności zawodu radcy prawnego, ani jakichkolwiek innych wartości, związanych z jego wykonywaniem. A prawo do stosowania feminatywów należy pozostawić do uznania samym zainteresowanym.
W konkluzjach wskazano, że prawna ochrona tytułu zawodowego „radca prawny” stanowi immanentny element etosu zawodu radcy prawnego jako rzecznika interesu publicznego oraz promotora ochrony wolności i praw jednostki w demokratycznym państwie prawnym, a renoma tytułu zawodowego „radca prawny” stanowi wypadkową kompetencji profesjonalnych oraz przymiotów etycznych osób wykonujących zawód radcy prawnego, weryfikowanych zarówno na etapie ubiegania się przez kandydatów o wpis na listę radców prawnych, jak i w toku realizowania przez radców prawnych obowiązków zawodowych. Co więcej, dodano również, że za niedopuszczalne uznać należy posługiwanie się tym tytułem – zarówno w pełnej wersji językowej, jak i za pomocą skrótów tudzież potocznego określenia „mecenas” - przez członków samorządu zawodowego, którzy nie poddani zostali ostatecznej, pozytywnej weryfikacji ich kompetencji w formie egzaminu radcowskiego, tj. przez aplikantów radcowskich.
- Mimo tego, że tytuł zawodowy „radca prawny” jest jedynym oficjalnym tytułem osób wykonujących zawód radcy prawnego, prawnie dopuszczalne jest posługiwanie się przez kobiety wykonujące ten zawód feminatywem „radczyni prawna”, który w ocenie językoznawców stanowi jedyną poprawną postać językową stosowania żeńskiej formy gramatycznej, odnoszącej się do wykonywania zawodu radcy prawnego - podsumowano.
Czytaj też w LEX: Zakładanie kancelarii prawnej w praktyce >
Samorząd zawodowy adwokatów jest "na tak"
Pozytywne stanowisko na temat formy "adwokatka" zajął już w czerwcu 2021 r. samorząd zawodowy adwokatów. Komisja Etyki, Praktyki Adwokackiej i Wykonywania Zawodu Naczelnej Rady Adwokackiej wskazała, że używanie żeńskich ma kulturotwórcze znaczenie, a dążenie do symetrii systemu nazw zawodów, w tym zawodu adwokata, ma podstawy społeczne, a nie językowe.
- Tworzenie i używanie w wypowiedziach form żeńskich nazwy zawodu może odbywać się za pomocą rzeczownika "pani" poprzedzającego formę męską "pani adwokat" lub poprzez związki składniowe typu "adwokat wniosła". Może także odbywać się poprzez dodanie przyrostka – ka, np. adwokatka, co jest formą dopuszczalną gramatycznie i poprawną. Nie jest przeszkodą wieloznaczność przyrostka -ka, ani fakt, że pełni on często funkcję zdrabniającą (na co powołuje się wnioskujący o stanowisko) - oceniła komisja.
Przywołała także stanowisko Rady Języka Polskiego z 25 listopada 2019 r., która odniosła się szczegółowo do nazw zawodów tworzonych m.in. poprzez przyrostek -ka, uznając ich poprawność.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.