Dwaj radcy prawni M.P i A.G prowadzili postępowanie o odszkodowanie. Klienta poskarżyła się na nieodpowiednie zachowanie, nie ustalenie wynagrodzenia i nie rozliczenie się z klientką w okresie około trzech lat.
Ta sprawa dotyczyła tylko jednego z nich - M.P. Za swoje zaniedbania radcowie odpowiadali dyscyplinarnie.
Podstawą był zarzut, że nie poinformowali klientki A. R. o wpłynięciu na konto ich kancelarii 25 października 2016 r. 167 tys. 677 zł oraz 6 października 2017 r. 146 tys. 695 zł, wpłaconych przez pozwaną spółkę w wyniku dwóch wyroków: wyroku Sądu Okręgowego z 2 sierpnia 2016 r. oraz wyroku Sądu Apelacyjnego.
Były to przewinienia dyscyplinarne określone w art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych. Radcowie naruszyli zasadę rzetelnego działania z art. 6 i art. 12, a także art. 44 ust. 1 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego;
Ponadto - po otrzymaniu należnej klientce wpłaty nie zdeponowali ich na rachunku odrębnym od innych rachunków. Co więcej - nie wydali klientce niezwłocznie i na warunkach z nią ustalonych otrzymanych środków.
Kary pieniężne
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w maju 2021 r. uznał obwinionego radcę prawnego M. B. winnego zarzucanych mu czynów i wymierzył mu łączną karę pieniężną 14,5 tys. zł oraz zakaz wykonywania patronatu na okres 5 lat.
Odwołanie od powyższego orzeczenia Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych złożył obwiniony r.pr. M. B.
Wyższy Sąd Dyscyplinarny Krajowej Rady Radców Prawnych w Warszawie orzeczeniem z 12 maja 2022 roku, zmienił datę popełnienia czynu opisanego i nakazał zapłatę 11,5 tys. zł oraz zakaz wykonywania patronatu na okres 5 lat.
Kasację od tego orzeczenia złożył obrońca obwinionego radcy prawnego, zarzucając wyrokowi rażącą obrazę prawa – tj. przedawnienie karalności czynu, zgodnie z art. 70 ust. 2 ustawy o radcach prawnych. Przepis ten stanowi, że w razie wszczęcia postępowania dyscyplinarnego przed upływem trzech lat, karalność przewinienia dyscyplinarnego ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynęło pięć lat, a w przypadkach dotyczących wolności słowa i pisma radcy prawnego – trzy lata.
Kasacja obrońcy obwinionego radcy prawnego M. B. nie zasługiwała na uwzględnienie.
Zobacz nagranie szkolenia w LEX: Wizerunek kancelarii prawnej - jak mu pomóc? >
Czyny nie przedawniły się
Odnosząc się do sformułowanych w kasacji obwinionego zarzutów oraz przedstawionych argumentów, SN wskazał, iż sformułowane w kasacji zarzuty dotyczące rażącej obrazy przepisów prawa, tj. art. 70 ust. 2 ustawy o radcach prawnych nie zasługują na uwzględnienie.
Jak wynika z ustaleń faktycznych, poczynionych przez Okręgowy Sąd Dyscyplinarny, Sąd Okręgowy w G., wydał wyrok, w którym zasądził na rzecz klientki kwotę 140 tys. zł tytułem zadośćuczynienia oraz 26 tys. 686 zł tytułem odszkodowania. SN ustalił, że:
- 25 października 2016 r. kancelaria wystawiła fakturę na nabywcę C. sp. z o.o. (klientki) na kwotę 20 tys. 624,38 zł.
- trzy dni później, radcowie, po potrąceniu swojego wynagrodzenia, przelali na konto C. sp. z o.o. kwotę 147.053,47 zł.
- 26 września 2017 r., Sąd Apelacyjny podwyższył kwotę odszkodowania o 100 tys. zł oraz zasądził od pozwanego zwrot kosztów procesowych w wysokości 7 tys. zł.
- 4 października 2018 r. pozwana spółka przelała na konto kancelarii 3 tys. 608,50 zł, którą radcowie natychmiast przelali na konto klientki z pominięciem konta C. sp. z o.o. W sumie kancelaria przelała na konto C. sp. z o.o. 269 tys. 517 zł z otrzymanych łącznie 314.373,23 zł.
Wyższy Sąd Dyscyplinarny Krajowej Izby Radców Prawnych rozpoznawał odwołanie od tego orzeczenia w ramach czynów zarzucanych obwinionemu, na podstawie stanu faktycznego ustalonego przez sąd I instancji.
Zdaniem SN, nie może być mowy w tej sprawie o nieprawidłowym ustaleniu daty popełnienia czynu polegającego na niezdeponowaniu i nieprzekazaniu środków pieniężnych klientce - tak jak tego domaga się autor kasacji.
Oba te zachowania miały miejsce – podkreślił sędzia sprawozdawca Paweł Wojciechowski. Sąd Najwyższy przypomniał że kodeks karny w art. 6, mającym odpowiednie zastosowanie w sprawie, zawiera regułę dotyczącą ustalenia czasu popełnienia czynu zabronionego. Z treści tego przepisu wynika, że czasem popełnienia czynu zabronionego jest czas, w którym sprawca działał lub zaniechał działania, do którego był zobowiązany.
W przypadku czynów rozciągniętych w czasie, za czas popełnienia przestępstw (deliktów dyscyplinarnych) uważa się czas ostatniego momentu działania sprawcy deliktu.
Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że za "czas popełnienia przestępstw rozciągniętych w czasie, wieloczynowych, trwałych, a także o charakterze ciągłym traktować należy ostatni moment działania sprawcy, w tym czas dokonania ostatniego z czynów składających się na realizację przestępstwa ciągłego" (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 kwietnia 2002 r., II KKN 387/01, Lex nr 52943).
Izba Odpowiedzialności Zawodowej SN stwierdziła, że w chwili orzekania przez Wyższy Sąd Dyscyplinarny Krajowej Izby Radców Prawnych 12 maja 2022 r., który rozpoznawał odwołanie obwinionego od orzeczenia Sądu I instancji, nie doszło ustania karalności czynu bo karalność czynu ustała z 9 października 2022 r., zaś karalność czynu z pozostałych zarzutów ustanie dopiero 22 czerwca 2025 r.
Czytaj też w LEX: Zawodowy pełnomocnik w social media - aspekty praktyczne >
