TSUE zajmował się pytaniami prejudycjalnymi Sądu Okręgowego w Krakowie i Sądu Okręgowego w Katowicach. Dotyczyły one zgodności z prawem Unii Europejskiej procedury powoływania na urząd sędziego sądu powszechnego w Polsce. Sądy chciały ustalić, czy skład orzekający spełnia wymogi przewidziane na mocy ustawy, jeżeli niektórzy z członków tego składu zostali powołani w ramach procedury pomijającej udział organów samorządu sędziowskiego, na podstawie uchwały neoKRS, czyli Rady, której skład wyłoniony została na podstawie nowelizacji z grudnia 2017 r.
Czytaj: Prof. Bosek: Bez zmiany ustawy o KRS nie będzie trwałej sanacji polskiego wymiaru sprawiedliwości >>
Takie orzeczenie musi być niezbędne
TSUE wskazał w swoim orzeczeniu, że wydanie takiego orzeczenia musi być niezbędne, aby umożliwić sądowi krajowemu rozstrzygnięcie rozpatrywanej przez niego sprawy. - Konieczne jest zatem istnienie rzeczywistego sporu, który sąd krajowy rozstrzygnie, uwzględniając orzeczenie prejudycjalne. Tymczasem nie wydaje się, aby w sprawie C-181/21 (zajmował się nią Sąd Okręgowy w Katowicach) sąd krajowy mógł na mocy przepisów prawa krajowego uwzględnić ewentualną odpowiedź Trybunału i ocenić w jej świetle zgodność z prawem powołania innego sędziego z tego samego składu orzekającego, wyłączając go, w razie potrzeby, od rozpoznania sprawy. W konsekwencji wykładnia prawa Unii nie odpowiada obiektywnej potrzebie związanej z orzeczeniem, które ma zapaść w postępowaniu krajowym - wskazał.
Czytaj też w LEX: Kocjan Jakub, Znaczenie orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka dla naprawy wymiaru sprawiedliwości po kryzysie praworządności w Polsce >
Wyjaśnił, że niezbędność dokonania wykładni w trybie prejudycjalnym, o którą zwrócono się do Trybunału, oznacza, że sąd krajowy, który podobnie jak sąd odsyłający w sprawie C‑181/21 postanawia zwrócić się do Trybunału z wnioskiem o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym, "może sam wyciągnąć konsekwencje z tej wykładni, oceniając w jej świetle zgodność z prawem powołania innego sędziego z tego samego składu orzekającego i w razie potrzeby wyłączając tego sędziego od rozpoznania sprawy". - Tymczasem ani z postanowienia odsyłającego, ani z akt sprawy, którymi dysponuje Trybunał, nie wynika, by na mocy przepisów prawa krajowego sąd, który wystąpił z odesłaniem prejudycjalnym w tej sprawie, mógł sam postąpić w ten sposób - dodano.
Opinia doradcza w przedmiocie pytań ogólnych
Dodano również, że wykładnia przepisów prawa Unii, o którą wystąpiono w sprawie C‑181/21, nie odpowiada zatem obiektywnej potrzebie związanej z orzeczeniem, które sąd odsyłający mógłby sam wydać w sprawie w postępowaniu głównym.
Czytaj też w LEX: Nowicka Zuzanna, Status sędziego powołanego z rażącym naruszeniem prawa. Glosa do wyroku TS z dnia 6 października 2021 r., C-487/19 >
- W konsekwencji należy uznać, że wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym w sprawie C‑181/21 prowadziłby do sformułowania opinii doradczych w przedmiocie pytań ogólnych lub hipotetycznych w rozumieniu orzecznictwa przytoczonego w pkt 62 niniejszego wyroku, a zatem jest niedopuszczalny. W odniesieniu do sprawy C‑269/21 należy zauważyć, że we wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym przedstawionym w tej sprawie sam sąd odsyłający podkreśla, iż postanowienie wydane przez trzyosobowy skład orzekający Sądu Okręgowego w Krakowie, którym zmieniono jego orzeczenie i oddalono złożony przez zainteresowanych konsumentów wniosek o zabezpieczenie powództwa, nie podlega już zaskarżeniu. Zwraca on jednak uwagę na związaną z tym postanowieniem niepewność prawną z powodu wątpliwości dotyczących prawidłowości obsadzenia składu orzekającego, który je wydał, z uwagi na obecność w nim sędzi A.T. Niemniej sąd ten nie wskazuje żadnego przepisu polskiego prawa procesowego, który przyznawałby mu kompetencję do przeprowadzenia – tym bardziej w składzie jednego sędziego – badania zgodności, między innymi w świetle prawa Unii, prawomocnego postanowienia wydanego w przedmiocie takiego wniosku przez sąd w składzie trzech sędziów - podsumowano.
Czytaj też w LEX:
Laskowski Michał, Granice wolności wypowiedzi sędziego w warunkach kryzysu praworządności >
Minich Dobrochna, Dokąd zmierza demokracja? Rozważania na kanwie polskiej praktyki legislacyjnej >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
