Prokuratorskie postępowania trwają coraz dłużej - RPO pisze do ministra

Od 2016 r. trwa znaczny wzrost liczby długotrwałych postępowań przygotowawczych w prokuraturach, konkretnie takich, które trwają powyżej pięciu lat - alarmuje Rzecznik Praw Obywatelskich. I wskazuje, że niepokojący jest też wzrost stosowania długotrwałych aresztów - powyżej dwóch lat. W tej sprawie już jego poprzednicy występowali do Ministra Sprawiedliwości, ten przekazał pismo Prokuratorowi Krajowemu i odpowiedzi nadal nie ma.

RPO przypomina przy tym, że nie utracił na aktualności art. 2 par. 1 pkt 4 Kodeksu postępowania karnego, zgodnie z którym jednym z celów postępowania karnego jest, aby rozstrzygnięcie nastąpiło w rozsądnym terminie. Taki wymóg, odnoszący się także do postępowania przygotowawczego, wynika również z art. 45 ust. 1 Konstytucji RP oraz art. 6 ust. 1 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.

Czytaj: 
- Chaos w przedawnieniu karalności - MS zapowiada zmianę przepisu>>
- Coraz więcej władzy dla prokuratora - wstrzyma decyzje o dozorze elektronicznym>>

Z roku na rok postępowania dłuższe 

RPO przywołuje dane statystyczne z 2015 i 2021 r. I tak jak wskazuje w piśmie, ze sprawozdania z działalności powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury w sprawach karnych za rok 2015 wynika, że postępowań, których czas trwa: od 3 do 6 miesięcy - było 16 805, powyżej 6 miesięcy do roku - 6351,  do 2 lat,- 1016, powyżej 2 lat do 5 lat - 604, ponad 5 lat - 106. 

W 2021 r. postępowań, które trwają powyżej 3 miesięcy do 6 miesięcy było 26 559, powyżej 6 miesięcy do roku - 14 639, powyżej roku do 2 lat - 4872, powyżej 2 lat do 5 lat - 3040, ponad 5 lat - 540.

- Statystyki te wskazują, że w niektórych przedziałach czasowych nawet pięciokrotnie wzrosła liczba spraw, w których prowadzone są długotrwałe postępowania. Szczególną uwagę zwraca, zauważalny nawet względem 2020 r., drastyczny wzrost liczby spraw w dwóch najwyższych kategoriach (powyżej 2 lat do 5 lat oraz powyżej 5 lat) - pisze RPO. 

Areszty coraz dłuższe

I wskazuje również na dane dotyczące stosowania tymczasowego aresztowania w toku postępowania przygotowawczego. - Ze sprawozdania za rok 2015 r. wynika, że  aresztowanie trwające powyżej 3 do 6 miesięcy było stosowane w 2982 przypadkach, powyżej 6 miesięcy do 12 miesięcy - w 1432 przypadkach, powyżej 12 miesięcy do 2 lat - w 157 przypadkach, a powyżej 2 lat - w 11 przypadkach. W 2021 r. tymczasowe aresztowanie trwające powyżej 3 miesięcy do 6 miesięcy było stosowane w 5366 przypadkach, powyżej 6 miesięcy do 12 miesięcy - w 3123 przypadkach, powyżej 12 miesięcy do 2 lat - 608 przypadkach, a powyżej 2 lat - w 92 - podaje.

Tendencja przedłużania się postępowań przygotowawczych powoduje coraz częstsze wnioski o zastosowanie bądź przedłużenie tymczasowego aresztowania, co ma konsekwencje w niekorzystnych dla Polski orzeczeniach Europejskiego Trybunału Praw Człowieka - podsumowuje RPO.

Czytaj w LEX: Udostępnianie akt postępowania przygotowawczego w razie złożenia wniosku w przedmiocie tymczasowego aresztowania >>

Czytaj w LEX: Cechy jakościowe opinii sporządzanych przez biegłych sądowych oraz czynniki na nie oddziałujące >>

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.