Wątpliwości ławników, zasiadających w Sądzie Najwyższym budzi treść zarówno wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 19 listopada br., który stwierdził, że Krajowa Rada Sądownictwa nie została prawidłowo wybrana i ulega wpływom politycznym, jak również wyrok Izby Pracy SN. Izba ta orzekła 5 grudnia br., że KRS nie daje wystarczających gwarancji niezależności od organów władzy ustawodawczej, a Izba Dyscyplinarna Sądu Najwyższego nie jest sądem w rozumieniu prawa UE.
Czytaj: Izba Dyscyplinarna SN nie uwzględnia wyroku Izby Pracy>>
Rada Ławnicza omówi zatem konsekwencje tych orzeczeń. Na posiedzenie zostali zaproszeni prezesi Izb Dyscyplinarnej i Izby Pracy - dowiedzieliśmy się nieoficjalnie.
Apel I prezes
Pierwsza Prezes SN napisała w oświadczeniu, że kontynuowanie działalności przez Izbę Dyscyplinarną stanowi "poważne zagrożenie dla stabilności porządku prawnego w Polsce".
Problem w tym czy apel o powstrzymanie się od orzekania dotyczył także ławników. Są oni traktowani jak sędziowie i dotyczy ich tajemnica narad. Ale tylko sędziowie są powoływani przez prezydenta RP, a ławników SN wyłania Senat.
Warunki pracy ławników
Kolejnym punktem obrad Rady będą dalsze kroki związane z wnioskiem o rekompensaty za czas związany z przygotowaniem się do rozpraw – stan obecny, w tym kroki podjęte od ostatniego posiedzenia Rady, oraz plan kolejnych działań. Problem związany jest z wynagrodzeniem za czytanie akt.
Ławnik powinien dokładnie zapoznać się z aktami sprawy. Jednak motywację do poświęcenia czasu prywatnego osłabia fakt, że nie płaci się im za czytanie akt. I prezes wnosiła w tej sprawie postulaty zmiany prawa do komisji sejmowej i Ministerstwa Sprawiedliwości, a także posłów. Jednak bez skutków.
Ponadto ławnicy omówią plan potrzeb szkoleniowych, w tym propozycja szkolenia w najbliższym czasie (tzn. okołoświątecznym). A także zapewnienie warunków pracy Ławnikom SN, w tym m.in. kwestia pomieszczenia, etc., zasady przydziału wokand oraz kwestii wdrażanej obecnie rejestracji audiowizualnej posiedzeń.
Zasady etyki
Kolejną kwestią będzie przestrzeganie kodeksu etycznego oraz utworzenie podstrony dotyczącej ławników SN w ramach domeny sn.pl.
Tylko w dwóch Izbach Sądu Najwyższego zasiadają ławnicy. Zgodnie z ustawą o Sądzie Najwyższym jeden ławnik musi być w składzie w sprawach przewinień dyscyplinarnych sędziów i prokuratorów, gdy czyn wyczerpuje znamiona umyślnych przestępstw ściganych z oskarżenia publicznego lub umyślnych przestępstw skarbowych. Ławnik też musi orzekać w sprawach, w których Sąd Najwyższy zwrócił się z wnioskiem o rozpoznanie sprawy dyscyplinarnej wraz z wytknięciem uchybienia. A także w drugiej instancji Sądu Najwyższego ( odwołania poziome).
W zakresie orzekania ławnicy są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom.
Rady ławnicze mają ustawowe zadania - należy do nich w szczególności podnoszenie poziomu pracy ławników i ich reprezentowanie oraz pobudzanie działalności wychowawczej ławników w społeczeństwie
Jeśli 36 ławników Sądu Najwyższego pierwszej kadencji wstrzyma się od orzekania, to Izba Dyscyplinarna zostanie sparaliżowana.
