Sędzia w stanie spoczynku z Sądu Rejonowego w A. odpowiadała dyscyplinarnie za niespłacanie prywatnych pożyczek na szkodę pracownika sądu. A powodem zainicjowania postępowania był donos, jaki wpłynął do rzecznika dyscyplinarnego.

Czytaj: Izba Odpowiedzialności Zawodowej: Przejście w stan spoczynku ratuje przed karą>>

Czytaj w LEX: Uprawnienia płacowe sędziów >>>

Nie spłacenie kredytu i pożyczki

Otóż w latach od 2010 - do stycznia 2018 r. wprowadziła pracownika sekretariatu w błąd. Sędzia pożyczyła ponad 20 tys. zł od tej kobiety i nie oddawała. Na prośbę o zwrot zaproponowała, by pracownica wzięła kredyt z banku, który sędzia będzie spłacać. W rezultacie - i tej sumy nie spłaciła, a pozbawiona dokumentów kobieta nie orientowała się o wysokości zadłużenia. Bo sędzia te akta jej zabrała. W rezultacie - zwróciła tylko niewielkie kwoty.

 

 

Sąd Apelacyjny w Poznaniu, jako sąd dyscyplinarny I instancji 27 września 2021 roku uznał winę sędzi, która spowodowała, że pracownica sekretariatu sama musiała spłacać kredyt, a suma należności wynosiła 23 tys. zł. Sąd Apelacyjny nakazał zwrot pieniędzy poszkodowanej, a także - obniżył na dwa lata uposażenie o 50 proc. obwinionej sędzi.

Czytaj w LEX: Świątkowski Andrzej Marian, Perturbacje ze stanem spoczynku sędziów i prokuratorów >>>

Czytaj w LEX: Wagner Barbara, Kilka refleksji na temat sędziowskiego stanu spoczynku i nie tylko >>>

Cztery odwołania

Od tego orzeczenia odwołanie najdalej idące złożył minister sprawiedliwości i zastępca rzecznika dyscyplinarnego żądając wymierzenia kary najsurowszej - pozbawienia stanu spoczynku i uposażenia sędziowskiego. Natomiast Krajowa Rada Sądownictwa wnosiła o wymierzenie surowszej kary finansowej, zaś obwiniona o złagodzenie kary.

Na rozprawie przed Izbą Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego zastępca rzecznika dyscyplinarnego sędziów sądów powszechnych Przemysław Radzik przekonywał, że postępowanie obwinionej to czyn na granicy oszustwa. - Każdy ma prawo do wzięcia pożyczki, ale ze zobowiązań trzeba się wywiązywać, zwłaszcza, gdy pełni się urząd sędziego - mówił zastępca rzecznika i podkreślił, że w małym mieście, gdzie wszyscy się znają, łatwo o utratę dobrego imienia.

Na rozprawę przed Sądem Najwyższym nie stawiła się obwiniona sędzia, ani jej obrońca.

Czytaj w LEX: Katalog kar oraz zasady ich wymiaru w postępowaniu dyscyplinarnym wobec sędziów i asesorów sądowych oraz sędziów w stanie spoczynku >>>

Czytaj w LEX: Przejście sędziego w stan spoczynku może godzić w interes wymiaru sprawiedliwości - omówienie orzeczenia >>>

Pozbawienie stanu spoczynku

Izba Odpowiedzialności Zawodowej SN zmieniła wyrok sądu dyscyplinarnego I instancji w ten sposób, że pozbawiła obwinioną stanu spoczynku i uposażenia sędziowskiego.

- Nie można zgodzić się z obwinioną, że łagodniejsza kara byłaby sprawiedliwa - powiedział sędzia sprawozdawca Marek Siwek. - Jednak wysoki stopień winy i społeczna szkodliwość czynu na to nie pozwalały - dodał.

Sąd uznał, że częściowa spłata pożyczki i dotychczasowa niekaralność nie mogą w znacznym zakresie łagodzić kary. W rezultacie Sąd Najwyższy przychylił się do wniosku ministra sprawiedliwości, który wnosił o wymierzenie najsurowszej kary dla sędziego w stanie spoczynku. Dlatego, że do całkowitej spłaty pożyczki nie doszło, choć sędzia miała na to prawie osiem lat. W tej sprawie nie tylko pokrzywdzona jest osoba, która udzieliła pożyczki, ale także - wizerunek wymiaru sprawiedliwości.

Czytaj w LEX: Świadczenia pieniężne dla sędziów >>>

Czytaj w LEX: Lach Daniel Eryk, Sędziowie a ubezpieczenia społeczne >>>

Czy częściowa spłata pożyczki świadczy o refleksji obwinionej? Według SN - nie. - To, co najbardziej oburza SN, to stopień naruszeń: sędzia sama skazywała przestępców, a więc miała pełną świadomość wagi swoich czynów. Co więcej, za godne potępienia SN uznał to, że nadużyła zaufania osoby sobie podległej, której niezręcznie było odmówić udzielenia pożyczki.

Sygn. akt II ZOW 23/22; wyrok z 16 listopada 2022 r.