Pod koniec listopada 2018 r., na posiedzeniu plenarnym, Naczelna Rada Adwokacka uchwaliła "Regulamin działania rzeczników dyscyplinarnych i zastępców rzeczników dyscyplinarnych oraz trybu i sposobu ich wyboru". Przyjęte rozwiązania miały uporządkować tok dochodzenia dyscyplinarnego i zwiększyć szybkość postępowań.  Na ostatni weekend maja zaplanowano coroczne spotkanie rzeczników dyscyplinarnych - będzie na nim m.in. omawiana bieżąca sytuacja pionu dyscyplinarnego oraz orzecznictwo w sprawach dyscyplinarnych.

Patrycja Rojek-Socha: Jak duża jest skala postępowań dyscyplinarnych wobec adwokatów? Wzrasta czy spada?

Ewa Krasowska: Według danych statystycznych w całym roku 2018 r. toczyło się łącznie 2450 dochodzeń dyscyplinarnych. Z tej liczby 311 spraw zostało zakończonych skierowaniem wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego do właściwych sądów dyscyplinarnych. Porównując to z rokiem 2017 można powiedzieć, że wpływ spraw nowych jest w zasadzie na tym samym poziomie. W roku 2018 r. wpłynęło łącznie 1410 spraw, czyli o 27 więcej niż w roku 2017. 

 


Jakie są najczęstsze przewinienia adwokatów i aplikantów adwokackich? 

Trudno wyodrębnić konkretną kategorię. W zasadzie nie ma wiodących rodzajów przewinień dyscyplinarnych. 

Od przyjęcia regulaminu działania rzeczników dyscyplinarnych mija pół roku, widać już efekty? 

Na definitywne oceny jest jeszcze za wcześnie. Obserwowany jest natomiast konsekwentnie postępujący proces profesjonalizacji ich działań. Istotne jest tu zarówno bardzo duże zaangażowanie adwokatów pracujących w pionie dyscyplinarnym,  jak i postanowienia regulaminu przewidujące rozwiązania przyśpieszające postępowanie dyscyplinarne. 

Czytaj: Pomoc prawna tylko z uprawnieniami - adwokaci kończą konsultacje projektu>>
 

Czy są jakieś obszary, przepisy, które wymagałyby zmiany w zakresie odpowiedzialności dyscyplinarnej adwokatów? 

W adwokaturze toczy się dyskusja m.in. nad zasadami dotyczącymi reklamy. Wydaje się, że ta płaszczyzna wymaga ponownego normatywnego zdefiniowania, przede wszystkim z uwzględnieniem uregulowań prawa unijnego, ale także przez pryzmat aktualnych uwarunkowań społeczno-gospodarczych, w których przychodzi adwokatom wykonywać swój zawód. 

A jeśli chodzi o nowinki techniczne? Coraz więcej i coraz częściej adwokaci korzystają z internetu - portali społecznościowych, mają blogi. To nie rodzi zagrożeń? 

Zasady etyki obowiązują adwokatów i aplikantów adwokackich w każdych okolicznościach, w których prowadzą swoją aktywność - trudno więc mówić w takim wypadku o problemie. Nie ulega jednak wątpliwości, że zmieniająca się rzeczywistość, w której funkcjonują adwokaci, niesie za sobą rozmaite ryzyka. Niemniej jednak skala tej aktywności nie powoduje nadmiernej liczny postępowań dyscyplinarnych. Adwokaci potrafią skutecznie i zgodnie z zasadami etyki wykorzystywać w swej działalności zawodowej czy publicznej narzędzie informatyczne. Przewinienia dyscyplinarne jeśli w tym obszarze są, to w marginalnej ilości.

Co z poważniejszymi deliktami dyscyplinarnymi? Czego dotyczą? 

Poważne delikty dyscyplinarne były, są i zapewne zawsze będą. Mam na myśli w tym przypadku delikty, które są równocześnie przestępstwami pospolitymi. W przypadku tego rodzaju przewinień dyscyplinarnych ważne jest konsekwentne rozliczanie obwinionych za ich popełnienie. Postępowania te niestety czasami toczą się długo i nie jest to wynik bierności rzeczników dyscyplinarnych. 

Czytaj: Prawnicy chcą szybszych wypłat za pomoc prawną z urzędu>>

Z czego to wynika? 

Poważnym problemem w tego typu sprawach jest postawa organów ścigania, które niestety nie współpracują z rzecznikami dyscyplinarnymi. Rzecznik dyscyplinarny nie dysponuje ustawowymi instrumentami procesowymi pozwalającymi na skuteczne przymuszenie organów ścigania do współpracy. Ten niedostatek ustawowy powinien być usunięty, bo w interesie wymiaru sprawiedliwości jest zapewnienie rzecznikom dyscyplinarnym instrumentów procesowych pozwalających na realizację ich ustawowych zadań.

To też efekt zwiększającej się konkurencji na rynku?

To wynik szeregu czynników. Konkurencja na rynku jest raczej determinantem kształtowania się wyższego i profesjonalnego poziomu pomocy prawnej, czy spadku honorariów adwokackich.  

 

Co będzie przedmiotem obrad rzeczników dyscyplinarnych? 

Tradycyjnie będziemy omawiać bieżącą sytuację pionu dyscyplinarnego oraz orzecznictwo w sprawach dyscyplinarnych. Omówimy także pojawiające się problemy w pracy rzeczników dyscyplinarnych, jak też poddamy wstępnej analizie nowy regulamin działania rzeczników dyscyplinarnych. Będziemy także dyskutować na temat mediacji w postępowaniach dyscyplinarnych oraz o zasadach wizytacji pionu dyscyplinarnego. Przewidziane jest także omówienie zasad odpowiedzialności dyscyplinarnej i status prawny Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu w kontekście obowiązku doskonalenia zawodowego.