Resort sam podkreśla, że jego celem jest wprowadzenie rozwiązań odciążających sądy wieczystoksięgowe i przyspieszenie postępowań wieczystoksięgowych, które służyć będą przede wszystkim obywatelom. - Nowelizacja umożliwi składanie przez spadkobierców lub zapisobierców windykacyjnych za pośrednictwem notariuszy, przy użyciu systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe, wniosków o wpis do księgi wieczystej w celu ujawnienia przejścia prawa własności nieruchomości wskutek dziedziczenia, stwierdzonego aktem poświadczenia dziedziczenia. Pośrednictwo notariusza, który aktualnie jest obowiązany do składania wniosku o wpis wyłącznie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego jest dla obywatela bardzo wygodne, gdyż notariusz pobiera należną od strony czynności opłatę sądową od wniosku o wpis i przekazuje ją do sądu oraz wypełnia za stronę wniosek o wpis i wstępnie weryfikuje dokumenty stanowiące podstawę wpisu w księdze wieczystej. Postulowane rozwiązanie przyśpieszy i ułatwi procedurę ujawniania przedmiotowych zmian w księgach wieczystych - uzasadniono.

Czytaj: "Nowa" nowela o notariacie do pierwszego czytania w Sejmie>>

 

Co do zmiany? 

Obowiązujący art. 36 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece stanowi, że „sądy, organy administracji rządowej i jednostki samorządu terytorialnego oraz notariusze sporządzający akty poświadczenia dziedziczenia zawiadamiają sąd właściwy do prowadzenia księgi wieczystej o każdej zmianie właściciela nieruchomości, dla której założona jest księga wieczysta”. 

- W tak ograniczonym zakresie przedmiotowym przepis ten służy jedynie aktualizacji wpisów do księgi wieczystej, nie stanowi jednak instrumentu upowszechnienia systemu ksiąg wieczystych. Obarczenie notariuszy sporządzających akty poświadczenia dziedziczenia obowiązkiem zawiadomienia sądu wieczystoksięgowego o zmianie właściciela nieruchomości nastąpiło w ustawie z dnia 26 czerwca 2009 r. – o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz niektórych innych ustaw. Mimo że akt poświadczenia dziedziczenia, podobnie jak postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku, nie obejmuje zasadniczo ustalenia zmiany stanu prawnego nieruchomości spadkowych z tej racji, że w ogóle pomija się w nim wskazywanie przedmiotów spadku, to zasadne jest stworzenie możliwości złożenia wniosku o wpis w księdze wieczystej na żądanie spadkobiercy lub zapisobiercy windykacyjnego - zaznacza MS.

Po zmianach możliwość złożenia wniosku o wpis w księdze wieczystej obejmie spadkobierców dziedziczących z ustawy gospodarstwo rolne (dotyczy spadków otwartych przed dniem 14 lutego 2001 r.), osoby, na których rzecz spadkodawca uczynił zapisy windykacyjne, a także spadkobierców dziedziczących nieruchomość wchodzącą w skład masy spadkowej. Obecnie notariusz stwierdza w poświadczeniu dziedziczenia zmianę własności nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa rolnego w razie dziedziczenia z ustawy spadku otwartego przed dniem 14 lutego 2001 r. oraz stwierdza zmianę własności nieruchomości objętej zapisem windykacyjnym. Zatem jedynie w tych okolicznościach notariusz zawiadamia sąd wieczystoksięgowy, z zachowaniem wymagań art. 36 ust. 1 u.k.w.h, o stwierdzonej zmianie własności nieruchomości. Zmiany w ustawie o notariacie zmierzają więc do dodania brakującej obecnie podstawy prawnej dla notariusza do zbadania i ustalenia, czy w skład spadku wchodzą nieruchomości należące przed otwarciem spadku do spadkodawcy, a następnie na żądanie spadkobiercy lub zapisobiercy windykacyjnego złożenie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego wniosku o ujawnienie ich praw w księdze wieczystej.

Spadkobierca będzie miał wybór

Projekt zakłada, że spadkobierca/zapisobierca windykacyjny będzie miał wybór czy wypełni obowiązek ujawnienia swojego prawa do spadku w księdze wieczystej na podstawie aktu poświadczenia dziedziczenia czy najpierw rozporządzi swoim prawem (dokona działu spadku i ewentualnie zniesienia współwłasności) i dopiero wtedy ujawnione zostanie prawo do przedmiotu masy spadkowej, tj. nieruchomości w księdze wieczystej.  Będzie mógł skorzystać z prawa z art. 34 u.k.w.h zdanie drugie i wykazać nieprzerwane następstwo prawne co do prawa do nieruchomości po spadkodawcy odpowiednimi dokumentami, stanowiącymi podstawę wpisu do księgi wieczystej. 

Pozostawiono mu też wybór momentu złożenia takiego wniosku. - W sytuacji szybkiego rozporządzenia przedmiotami masy spadkowej tj. dokonanie jednej czynności notarialnej po drugiej (sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia, dokonanie działu spadku i ewentualnie zniesienia współwłasności) może dojść do sytuacji, w której obligatoryjne złożenie wniosku przez notariusza po sporządzeniu aktu poświadczenia dziedziczenia mogłoby doprowadzić do ujawnienia już nieaktualnego stanu prawnego nieruchomości. Ponadto może też narazić obywatela na dodatkowe koszty związane z taksą notarialną za sporządzenie i złożenie elektronicznego wniosku wieczystoksięgowego. Fakultatywne złożenie przez notariusza za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe wniosku o wpis w księdze wieczystej, w celu ujawnienia przejścia prawa własności nieruchomości wskutek dziedziczenia, stwierdzonego aktem poświadczenia dziedziczenia, o ile następstwo prawne po osobie wpisanej jako właściciel zostało wykazane odpowiednimi dokumentami, wypełnia prospołeczne cele ustawy - uzasadniono. 

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.