Pod patronatem „Wolnych Sądów” odbyła się w Okręgowej Radzie Adwokackiej w Warszawie konferencja, której celem było omówienie sposobu wykonania wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPCz) Wałęsa przeciwko Polsce z 23 listopada 2023 r. Trybunał orzekł wtedy, że doszło do naruszenia art. 6 i 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Sprawa dotyczyła mechanizmu skargi nadzwyczajnej oraz wadliwych powołań do Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego (IKNiSP) przez Krajową Radę Sądownictwa. Trybunał stwierdził, że sędziowie tej Izby zostali powołani z naruszeniem prawa, a więc rozpatrywanie przez nich spraw prowadzi do pozbawienia prawa do sądu.
Wiceminister sprawiedliwości Dariusz Mazur wyjaśnił, że spotkanie było bardzo owocne. – Jeszcze nie mamy odpowiedzi na ten wyrok w postaci systemowych rozwiązań, projektów ustaw, które by przeszły ścieżkę legislacyjną – przyznał. – Możemy się spodziewać, że projekt ustawy o KRS i ustawy praworządnościowej powinien trafić do Sejmu jeszcze w tym roku - zapowiedział wiceminister.
Czytaj też w LEX: Instytucja skargi nadzwyczajnej w świetle wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 23.11.2023 r., Wałęsa v. Polska, skarga nr 50849/21 >
Jak ma wyglądać wykonanie wyroku ETPCz
Sędzia TK w stanie spoczynku i TSUE prof. Marek Safjan wskazał, że „musimy poszukiwać wszystkich możliwych środków, aby rozwiązać dramatyczne problemy w polskim systemie”, zwłaszcza z punktu widzenia praw jednostek. - Musimy zrobić wszystko, aby zwrócić sądy obywatelom, zapewnić im realizację praw konstytucyjnych – podkreślił. - Trzeba zwrócić uwagę na możliwości, które już dzisiaj mogą wykorzystywać sędziowie i odwoływać się częściej i z większą wyobraźnią do orzecznictwa sądów europejskich i trybunałów - dodał profesor.
- Wykonanie wyroku Wałęsa przeciwko Polsce jest kluczowe dla obywateli – podkreślali uczestnicy spotkania. Pokazuje, ich zdaniem, że państwo polskie respektuje standardy ochrony praw człowieka i niezależność wymiaru sprawiedliwości. - To jest bardzo wyraźny sygnał, że prawa jednostki są realnie chronione, a nie tylko deklarowane. Ponadto wykonanie wyroku jest dowodem na to, że w sporze w władzą publiczną każdy ma możliwość skutecznego zaskarżenia i europejskiej kontroli, co wzmacnia zaufanie do państwa i jego instytucji - tłumaczyli.
Czytaj też w LEX: Garlicki Leszek, "Aborcyjny wyrok" Trybunału Konstytucyjnego przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka – glosa do wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 14.12.2023 r., 40119/21, M.L. przeciwko Polsce >
Nie można czekać 20 lat
Adwokat Monika Gąsiorowska i adw. Małgorzata Mączka- Pacholak, które występują w imieniu klientów ze skargami do Strasburga, wskazywały z kolei, że od wielu lat orzeczenia ETPCz nie są wykonywane.
- I tak prawie 20 lat minie od wyroku Alicji Tysiąc przeciwko Polsce, ale mamy nadzieję, że wyrok Wałęsa przeciwko Polsce nie będzie czekał aż tyle – mówi mec. Monika Gąsiorowska. – Mamy też refleksję, że kolejne przedłużenie terminu wykonania wyroku Wałęsa przeciwko Polsce bardzo źle wpływa na sytuację skarżących, którzy kierując takie skargi spotykają się z ich zawieszeniem. Trybunał czeka na wykonanie wyroku pilotażowego przez polskie władze, co sprawia, że obywatele i ich sprawy pozostają w zawieszeniu. To jest systemowy problem. Widzimy, że chaos prawny wylewa się poza granice Polski – dodaje.
Czytaj też w LEX: Kryzys sądownictwa w Polsce z perspektywy zasady podziału władzy >
- Wykonanie wyroku oznacza, że nie będzie dłużej dochodzić do tego rodzaju naruszeń. Są różne sposoby, w jakich wykonuje się wyrok. To może być zmiana praktyki, zmiana ustawowa albo inne metody wynikające ze stosowania Europejskiej Konwencji wprost - wskazywali uczestnicy.
W spotkaniu 25 listopada wzięli udział przedstawiciele Biura Rzecznika Praw Obywatelskich, szerokiego grona organizacji pozarządowych, sędziów Sądu Najwyższego, a także Ministerstwa Sprawiedliwości i Ministerstwa Spraw Zagranicznych.
Czytaj też w LEX: Krytyczny przegląd wybranego orzecznictwa sądów administracyjnych wobec statusu tzw. neosędziów w latach 2018–2023 >
Cena promocyjna: 170.1 zł
|Cena regularna: 189 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 132.3 zł
