W tej sprawie interwencję podjął Rzecznik Praw Obywatelskich, który przystąpił  do postępowania przed Sądem Rejonowym w takiej sprawie. Wnosi o uchylenie decyzji o odrzucenie sprzeciwu i o prawidłowe doręczenie wezwania pełnomocniczce. Marcin Wiącek przedstawia też argumentację na rzecz wykładni tych przepisów.

Zobacz procedurę w LEX: Doręczanie pism sądowych >

Obowiązek jednostronny dla sądów

Rzecznik przypomina, że zgodnie z art. 15zzs9 ust. 2-4 ustawy covidowej z 2 marca 2020 r., w okresie obowiązywania stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego:

  • w braku możliwości wykorzystania systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe, sąd doręcza adwokatowi, radcy prawnemu, rzecznikowi patentowemu lub Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej pisma sądowe poprzez umieszczenie ich treści w systemie teleinformatycznym służącym udostępnianiu tych pism (portal informacyjny). Nie dotyczy to pism, które podlegają doręczeniu wraz z odpisami pism procesowych stron lub innymi dokumentami niepochodzącymi od sądu.
  • Datą doręczenia jest data zapoznania się przez odbiorcę z pismem umieszczonym w portalu informacyjnym. W przypadku braku zapoznania się pismo uznaje się za doręczone po upływie 14 dni od dnia umieszczenia pisma w portalu informacyjnym.
  • Doręczenie pisma za pośrednictwem portalu informacyjnego wywołuje skutki procesowe określone w Kodeksie postępowania cywilnego właściwe dla doręczenia pisma sądowego.

Czytaj w LEX: Czy można przyjąć skutek doręczenia względem pełnomocnika, który nie złożył wniosku o założenie konta w portalu informacyjnym dla zapoznania się z treścią pisma sądowego? >

RPO podkreśla, że ustanawia to jednostronny obowiązek sądu posługiwania się portalem informacyjnym sądów powszechnych przy doręczaniu pism sądowych. Nie istnieje natomiast przepis, który wyraźnie nakładałby na pełnomocników procesowych obowiązek założenia konta w tym portalu.

Czytaj: E-doręczenia wpisały się w prawniczą codzienność, ale przepisy nadal "czasowe">>
 

Nowość
Nowość
Prawo cywilne i postępowanie cywilne. Kazusy i metodyka rozwiązywania

Monika Strus-Wołos

Sprawdź  

Obowiązek dla posiadaczy kont na portalu

Zdaniem RPO istnieje poważna wątpliwość, czy skutki procesowe przewidziane w art. 15zzs9 ust. 3-4 ustawy covidowej dotyczą jedynie pełnomocników posiadających aktywne konto w portalu informacyjnym, czy też wszystkich pełnomocników, niezależnie czy je mają.

Czytaj w LEX: Doręczanie pism sądowych za pośrednictwem portalu informacyjnego sądu - aspekty praktyczne >

W ocenie Rzecznika wątpliwości te należy rozstrzygnąć pro libertate, czyli na korzyść prawa dostępu do sądu i uznać, że skutki dotyczą jedynie pełnomocników posiadających aktywne konto w portalu. Odmienna wykładnia naruszałaby prawa do rzetelnego procesu sądowego oraz zasadę zaufania obywatela do państwa (art. 2 i art. 45 ust. 1 Konstytucji RP oraz art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności). 

RPO nie podziela stanowiska Ministra Sprawiedliwości, wyrażonego w odpowiedzi na jego wcześniejsze wystąpienie, że obowiązek założenia i używania konta w portalu informacyjnym sądów powszechnych wynika z charakteru normy zawartej w art. 15zzs9 cyt. ustawy, która ma charakter ius cogens i zakłada skuteczność doręczenia pisma po upływie 14 dni od daty zamieszczenia go w portalu. 

- Rozwiązanie to nie przewiduje wyjątków, a tym samym implikuje konieczność posiadania konta, bez którego nie jest możliwe zapoznanie się (równoznaczne z doręczeniem) przez pełnomocnika z pismem sądowym. To uzależnienie dostępu do sądu od posiadania konta w portalu informacyjnym jest wyjątkiem od zasady, jakim jest prawo dostępu do sądu i dlatego też nie należy takiego wyjątku domniemywać, lecz powinien on wynikać z literalnego brzmienia przepisu - stwierdza Rzecznik.

Czytaj w LEX: System doręczeń z uwzględnieniem e-doręczeń (doręczeń elektronicznych oraz doręczeń przez Portal Informacyjny) >