I prezes pełniąca obowiązki prof. Manowskiej wydała rano, 15 lipca kilka zarządzeń - m. in określiła właściwość poszczególnych wydziałów SN, jak również podpisała zarządzenie o przekazaniu akt z likwidowanej Izby Dyscyplinarnej do Izby Odpowiedzialności Zawodowej. Wyznaczyła także pięcioro sędziów orzekających tymczasowo w tej Izbie - poinformował rzecznik prasowy sędzia Aleksander Stępkowski.
- Sędziowie wyznaczeni tymczasowo do nowej Izby nie porzucą tez swoich spraw w macierzystych Izbach - zapewnił sędzia Stępkowski. - Te proporcje zostały ustalone: 25 proc. spraw w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej, a 75 proc. spraw w macierzystej Izbie. Izba Dyscyplinarna przekazała ok. 300 spraw, więc na jednego sędziego przypada średnio 60 spraw - wyjaśnił.
Czytaj:
Nowelizacja ustawy o Sądzie Najwyższym wchodzi w życie>>
Izba Dyscyplinarna po pięciu latach znika, w SN czas na porządki>>
Czasowe orzekanie o sędziach
Do czasowego orzekania w nowej Izbie Odpowiedzialności Zawodowej wyznaczono z ekipy sędziów powołanych na wniosek KRS przed grudniem 2017 r.: Małgorzata Wąsek-Wiaderek, Dariusz Kala, i Wiesław Kozielewicz wszyscy z Izby Karnej. Zaś z sędziów mianowanych po 2017 r. : Marek Siwek z Iz by Karnej oraz Krzysztof Wiak z Izby kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych.
W pierwszej kolejności sędziowie nowej Izby zajmą się sprawami pilnymi sędziów, takimi jak orzekanie o zawieszeniu w czynnościach sędziów złapanych na gorącym uczynku i uchylanie immunitetów - poinformował sędzia Wiesław Kozielewicz.
Po wyznaczeniu przez prezydenta 11 z 33 sędziów wylosowanych Izba Odpowiedzialności ma się zająć, jako sąd dyscyplinarny sprawami takich zawodów jak:
- adwokaci
- radcy prawni
- komornicy
- notariusze
- lekarze i lekarze dentyści
- pielęgniarki
- fizjoterapeuci
- weterynarze
Losowanie w dalszej kolejności
Losowanie sędziów do tej izby - jak zapowiedziano - odbędzie się między 5 a 16 sierpnia podczas Kolegium SN, które zwoła prezes Manowska. Jak podkreślił sędzia Stępkowski odmowa sędziego udziału w losowaniu nie ma znaczenia prawnego, nie odnosi skutków, gdyż jest to obowiązek ustawowy: wszyscy losowaniu podlegają.
Czytaj: Nowa Izba Odpowiedzialności Zawodowej oparta na losowym doborze sędziów - jest już Regulamin>>
Nie wiadomo też jeszcze, którzy z sędziów Izby Dyscyplinarnej odejdą w stan spoczynku, a którzy mogą się starać o wybór do istniejących Izb SN.
- Wchodząca w piątek w życie nowelizacja ustawy o SN stwarza szansę na uregulowanie kwestii spornych w obszarze odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów. "Nie jest to może krok, który zadowalałby mnie w 100 procentach, można by kilka innych rzeczy przy tej okazji poprawić, ale uważam jest to dobry początek dokonywania korekt w modelu odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów – powiedział sędzia Kozielewicz.
Skuteczność sądownictwa dyscyplinarnego
Jak ocenił sędzia Kozielewicz w poprzednim modelu odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów przyjętym w 2001 r ., był to czas rządu premiera Jerzego Buzka, Sąd Najwyższy w okresie do 1 lipca 2018 r, gdy weszły w życie przepisy o Izbie Dyscyplinarnej, wydał około tysiąca orzeczeń, spośród nich kilkadziesiąt można ocenić jako nietrafne i słusznie spotykały się one z krytyką .
Przypomniał jednak że w okresie 2001 r. do 1 lipca 2018 r., przez 16 lat, wobec 35 obwinionych sędziów orzeczono prawomocnie karę złożenia z urzędu, czyli usunięto te osoby ze stanu sędziowskiego. Dla porównania, od 1 stycznia 1978 r. do 31 grudnia 1992 r. - przez 14 lat w okresie PRL i początków III RP, karę wydalenia z urzędu sędziego orzeczono wobec 19 sędziów. Patrząc z punktu statystyki, to w schyłkowym okresie PRL jednego sędziego rocznie usuwano ze służby, zaś w okresie 2001 r. – 1 lipiec 2018 r. eliminowano z zawodu dwóch sędziów rocznie. Natomiast po 1 lipca 2018 r., już pod rządami Izby Dyscyplinarnej, w okresie czterech lat, złożono z urzędu tylko dwóch sędziów.
Można zatem stwierdzić, iż zmiany w zakresie systemu odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów, które były uchwalane w 2017 r. pod hasłami urealnienia tej odpowiedzialności, nie doprowadziły do żadnego przełomu w tym obszarze. Natomiast od dwóch lat ten system, co do zasady, w ogóle nie działa.
Czytaj też: Losowanie sędziów i test niezawisłości >>
