W dniu 8 września 2016 r. wchodzą w życie przepisy nakładające na korporacje prawnicze oraz wybrane organy państwowe obowiązek prowadzenia w formie elektronicznej aktualnych baz danych o pełnomocnikach zawodowych.

Zakres podmiotowy elektronicznych baz danych obejmie osoby, które mogą pełnić funkcję pełnomocników zawodowych w postępowaniu cywilnym, tak więc zostaną nimi objęci:

- adwokaci i aplikanci adwokaccy,

- radcowie prawni i aplikanci radcowscy,

- prawnicy zagraniczni,

- rzecznicy patentowi i aplikanci rzeczniowscy,

- radcowie i starsi radcowie Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa.

W bazach danych będą gromadzone informacje o uzyskaniu uprawnienia do pełnienia określonej funkcji – np. w przypadku adwokatów, radców prawnych czy rzeczników patentowych będzie to wpis na listę, a przy prokuratorach Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa – mianowanie. Znajdą się tam również dane o utracie lub zawieszeniu tego uprawnienia (skreślenie z listy, zawieszenie prawa wykonywania zawodu, zawieszenie w czynnościach służbowych w przypadku radców Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa itd.).

Zadanie utworzenia elektronicznych baz danych i zapewnienia aktualności zawartych w nich zapisów zostało powierzone organom korporacji zawodowych (Naczelna Rada Adwokacka, Krajowa Rada Radców Prawnych) lub organach państwowych (Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej, Prezes Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa). Na każdym z tych podmiotów będzie ciążył obowiązek zapewnienia sądom dostępu do bazy danych za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Dzięki temu będzie można przykładowo automatycznie weryfikować pełnomocników zawodowych przy postępowaniach wszczynanych drogą elektroniczną. W przypadku innych postępowań wprowadzane bazy danych również będą pełnić funkcję weryfikacyjną. Kompetencja do weryfikacji osób dokonujących czynności procesowych będzie w rękach sądów powszechnych.

Warto dodać, że obecnie w zakresie informacji o prokuratorach i asesorach prokuratury funkcjonuje już analogiczna baza danych prowadzona w systemie teleinformatycznym. Podstawy prawne do jej funkcjonowania znalazły się w ustawie z 28 stycznia 2016 r. – Prawo o prokuraturze (Dz. U. poz. 177).

Nowelizacja wprowadzi także prawne podstawy publikowania na stronach internetowych korporacji zawodowych danych osób mogących pełnić funkcję pełnomocników zawodowych. Taki obowiązek będzie spoczywać na okręgowych radach adwokackich, Naczelnej Radzie Adwokackiej, radach okręgowych izb radców prawnych, Krajowej Radzie Radców Prawnych, a ponadto – w zakresie rzeczników patentowych i aplikantów rzecznikowskich – na Urzędzie Patentowym. Zakres danych publikowanych na stronach internetowych nie będzie obejmować wszystkich informacji gromadzonych w elektronicznych bazach danych – na stronach internetowych znajdą się listy zawierające imię, nazwisko oraz numer wpisu na listę osoby mającej uprawnienie do sprawowania funkcji profesjonalnego zastępcy procesowego.

Wyżej opisane zmiany są wprowadzane ustawą z 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny, ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1311 ze zm.). W tym zakresie zostanie dokonana nowelizacja ustawy z 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze (Dz. U. 2015 r. poz. 615 ze zm.), ustawy z 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. 2016 r. poz. 233), ustawy z 11 kwietnia 2001 r. o rzecznikach patentowych (Dz. U. 2016 r. poz. 221), ustawy z 5 lipca 2002 r. o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. 2014 r. poz. 134 ze zm.), ustawy z 8 lipca 2005 r. o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa (Dz. U. 2016 r. poz. 1313), a także ustawy z 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. 2015 r. poz. 133 ze zm.).

Opracowanie: Andrzej Perzyna, RPE WK

Źródło: www.dziennikustaw.gov.pl, stan z dnia 7 września 2016 r.