Sąd Okręgowy w Radomiu powziął wątpliwość, czy w przypadku uprawomocnienia się w sprawach egzekucyjnych postanowień komornika sądowego, odmawiających uiszczenia części opłat żądanych przez ZUS za udostępnienie informacji o płatnikach składek i ubezpieczonych, dopuszczalna jest droga sądowa w postępowaniu rozpoznawczym w sprawie z powództwa ZUS przeciwko komornikowi sądowemu o zapłatę tych niewypłaconych należności z tytułu opłat?

Chodzi o opłaty za udostępnienie danych o stanie konta. Dane zgromadzone na kontach, udostępnia się odpłatnie komornikom sądowym, w zakresie niezbędnym do prowadzenia postępowania egzekucyjnego lub zabezpieczającego.

 

Ustalanie wysokości opłaty

Wysokość tej opłaty, nie może przekraczać 2 procent wysokości prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy.

Od nieuiszczonej w terminie opłaty, należne są od komornika sądowego odsetki w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie określonych przepisami prawa cywilnego. Odsetek nie nalicza się, jeżeli ich wysokość nie przekraczałaby trzykrotności wartości opłaty pobieranej przez operatora.

 

 

Opłata za przekazane informacje

W tej sprawie Sąd Rejonowy w czerwcu 2021 r. odrzucił pozew ZUS przeciwko komornikowi o zapłatę 107 zł. Wynikało to z przekazania komornikowi danych o stanie konta dłużników, będących płatnikami składek. Dotyczyło to danych ewidencyjno-identyfikacyjnych, zgłoszenia do ubezpieczenia oraz adresów.

W sytuacji posiadania przez dłużnika więcej niż jednego płatnika możliwe było naliczenie zwielokrotnionej opłaty. Wysokość tej opłaty określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z października 2015 roku i wynosi 40 zł i 47 gr. Zaś dane przekazywane w formie elektronicznej komornikowi kosztują 35 zł.

ZUS wezwał komornika do zapłaty, lecz bezskutecznie. ZUS powołał się na art. 50 ust. 10ac, ustawy systemowej obowiązujący od 2017 r. Według tego przepisu w sprawach o roszczenie z tytułu opłaty, i odsetek, stosuje się przepisy prawa cywilnego.

Sąd Rejonowy nie podzielił argumentów ZUS i uznał, że droga sądowa jest tu niedopuszczalna. Dlatego m.in, że nie ma równości stron między komornikiem a Zakładem.

W zażaleniu skierowanym do Sądu Okręgowego ZUS stwierdził, że stanowisko sądu pierwszej instancji było aktualne do 13 czerwca 2017 r., ale już nie po tej dacie.

Sąd II instancji miał wątpliwości, które skierował do izby Cywilnej Sądu Najwyższego. Sąd pytający uważa, że możliwa jest zmiana z urzędu prawomocnego postanowienia komornika sądowego, wadliwie ustalającego koszty postępowania egzekucyjnego. I u dopuszczalna jest droga sądowa, podobnie jak w sprawach wyrządzenia szkody przez działania niezgodne z prawem przez komornika.

Na rozpoznanie zażaleń ZUS czekają też inne sprawy.

Termin podjęcia uchwały nie został jeszcze wyznaczony.

Sygnatura akt III CZP 128/22