To kolejny etap "porządkowania" przez adwokaturę przepisów i regulacji dotyczących adwokatów. Rok jest zresztą szczególny bo podobnie jak w przypadku radców prawnych - wyborczy. Obecnie trwają m.in. konsultacje dotyczące projektu zmian Kodeksu Etyki Adwokackiej. Ma do niego - o czym pisało Prawo.pl - być wprowadzony obowiązek informowania klienta o alternatywnych sposobach rozwiązania sporu, planowana jest też rezygnacja z części ograniczeń związanych z reklamą i wskazanie, że w przypadku adwokatów jest możliwa, ale jako informacja o ich działalności zawodowej. Teraz do tego dochodzą prace nad finalną wersją projektu zmian w samym Prawie o Adwokaturze.
Założenie projektu przedstawił na czerwcowym plenarnym posiedzeniu NRA adwokat Henryk Stabla, skarbnik Rady. Przyjęto też stanowisko dotyczące nadania mu dalszego biegu.
Zmiany konieczne, przepisy sprzed kilkudziesięciu lat
W rozmowie z Prawo.pl mecenas Stabla podkreśla, że propozycje nie są rewolucyjne ale są potrzebne. - Wynika to głównie z tego, że Prawo o Adwokaturze jest z 1982 roku i poza regulacjami, które były w jakiś sposób efektem rozwiązań podyktowanych aktualnymi poglądami o charakterze politycznym, społecznym (dotyczącymi dostępu do zawodu, wpisu na listę aplikantów adwokackich) niewiele się zmieniało. A rok 1989 stworzył nowe realia, związane z zupełną zmianą w życiu gospodarczym. To z kolei powinno prowadzić do zmian regulacji prawnych związanych z zasadami wykonywania zawodu adwokata, zakresu zadań samorządu adwokackiego - mówi.
I dodaje, że przykładem są regulacje dotyczące innych samorządów zawodowych powstałe już po 1989 r. - Korzystając z tych doświadczeń, ale i w powiązaniu z pojawiającymi się w praktyce trudnościami w wykonaniu podstawowych zadań, w szczególności na poziomie izb adwokackich, staramy się poprzez proponowane zmiany usprawnić działanie samorządu - wskazuje.
Zobacz linię orzeczniczą w LEX: Warunek uznania wydatków za „niezbędne” w przypadku realizacji czynności poza miejscem zamieszkania lub siedzibą obrońcy z urzędu >
Także adwokat Rafał Dębowski, sekretarz Naczelnej Rady Adwokackiej, dostrzega - jak mówi - pewną dysfunkcjonalność przepisów Prawa o Adwokaturze. - Chodzi wyłącznie o usprawnienia pracy samorządu, dostosowanie przepisów do obecnych potrzeb społeczno-gospodarczych. Lista tematów jest zresztą długa i podczas dyskusji pojawiały się nowe - dodaje adwokat.
Czytaj: Innowacje, specjalizacja, klient - kancelarie tak widzą szansę na przetrwanie COVID-19>>
Co ma się zmienić?
Adwokatura chce m.in. dodać do swojej ustawy źródła finansowania samorządu. To mają być nie tylko składki adwokatów na rzecz izb, udział izb w pokrywaniu wydatków budżetowych NRA, ale również inne źródła - podobne do tych, które znalazły się w ustawach innych samorządów. M.in. dotacje, darowizny, dochody z własnej działalności.
Czytaj w LEX: Wymogi RODO kierowane do radców prawnych i adwokatów - przegląd obowiązków i wyłączeń >
- Takim źródłem przychodów mogą być szeroko rozwijające się usługi mediacyjne, w których adwokaci uczestniczą. Mediacja staje się w coraz szerszym zakresie sposobem łagodzenia i rozstrzygania różnego rodzaju sporów, także dotyczącym wewnętrznych spraw pomiędzy adwokatami czy w postępowaniach dyscyplinarnych, skargowych pomiędzy adwokatem a stroną - precyzuje mecenas Stabla.
Czytaj w LEX: Sporządzanie pism procesowych po nowelizacji - zagadnienia praktyczne >
To nie jedyne zmiany dotyczące mediacji. Samorząd chce stawiać na rozwój tej formy usług prawnych, dlatego w Prawie o Adwokaturze miałyby się znaleźć regulacje ułatwiające tworzenie ośrodków mediacyjnych przy poszczególnych izbach - na wzór rozwiązań zastosowanych choćby u radców prawnych.
Czytaj w LEX: Mediacja w erze Covid-19 (koronawirusa) >
Kolejną zmianą miałoby być wprowadzenie przepisów umożliwiających podejmowanie przez samorząd działań na rzecz ochrony zawodu adwokata i godności tego zawodu. - Taka potrzeba istnieje chociażby w kontekście rozwijającego się rynku usług prawniczych oferowanych przez podmioty inne niż adwokaci czy radcy prawni a co niejednokrotnie znalazło odzwierciedlenie w różnego rodzaju publikacjach. Chodzi o to żeby samorząd, a nie tylko sam adwokat, mógł podejmować działania mające na celu obronę nie tylko indywidualnych ale zbiorowych interesów członków samorządu adwokackiego - mówi Stabla.
Czytaj: Od obiegu dokumentów, po zespoły śledcze - innowacje wchodzą do polskich kancelarii>>
Od samopomocy po zaległości w składkach
NRA chce też zaproponować wprowadzenie do swojej ustawy zapisów doprecyzowujących możliwość zawieszenia a nawet skreślenia adwokata, który niesumiennie odnosi się do swoich obowiązków - w zakresie płacenie składek samorządowych, lub z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej.
Czytaj w LEX: Obowiązki radcy prawnego i adwokatów w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy >
- Takie rozwiązania znalazły się np. w ustawie o radcach prawnych, tam istnieje możliwość skreślenia z listy po 12 miesiącach niewywiązywania się z tego obowiązku, u nas tego nie ma. Kolejna kwestia dotyczy ustawy o rachunkowości. Zgodnie z jej zapisami organ wieloosobowy - np. 15 członków okręgowej rady adwokackiej - powinien cały reprezentować jednostkę i podpisywać sprawozdania finansowe. Chcemy w naszej ustawie wskazać, że mogą to robić osoby uprawnione do reprezentacji jednostki. To uprości i ułatwi procedury - informuje skarbnik NRA.
Czytaj w LEX: Nowe obowiązki pełnomocników procesowych - reforma KPC >
Z drugiej strony adwokatura chciałaby wprowadzić do ustawy rozwiązania w zakresie instytucji samopomocowych. Prawnicy mówią wprost, że to jak bardzo są potrzebne pokazały ostatnie miesiące i epidemia związana z COVID-19. Chodzi m.in. o możliwość powoływania fundacji, które będą miały takie zadania - znowu na wzór rozwiązań dotyczących samorządu lekarskiego.
Projekt przewiduje także bardziej techniczne rozwiązania, jak choćby możliwość powołania zastępcy skarbnika - na poziomie okręgowej i naczelnej rady adwokackiej.
Czytaj w LEX: Nieodpłatna pomoc prawna online w czasach epidemii >
Dyskusja trwa
Nadal trwa dyskusja nad tym, co jeszcze w projekcie powinno się znaleźć. Podczas posiedzenia NRA rozważone m.in. rozwiązanie problemu z wpisami aplikantów po egzaminach na listy adwokackie. - Ponieważ komisje egzaminacyjne powoływane są dla kilku izb - zgodnie z przepisami Prawa o Adwokaturze - pojawia się wątpliwość, która okręgowa rada adwokacka ma go wpisywać. Czy macierzysta - w której odbył aplikację, czy ta przed której komisją zdawał egzamin. Przepisy są niejasne - wskazuje mecenas Dębowski.
Czytaj w LEX: E-rozprawa i zmiany w sposobie procedowania w tarczy 3.0 >
Wątpliwości budzi również brak określenia zryczałtowanej opłaty za przeprowadzenie postępowania o wpis na listy adwokatów. - Radcowie takie przepisy mają, u nas ich nie ma. Czyli musimy wyliczać ile kosztowało przeprowadzenie takiego postępowania, a to praktycznie jest niemożliwe, bo jak wyliczyć ile czasu poświęcił dany pracownik na daną sprawę i jak przyporządkować taki koszt - dodaje.
Droga do zmian może być długa
Kiedy projekt będzie już gotowy, adwokatura będzie musiała zdecydować jak zainicjować proces legislacyjny - czy poprzez Sejm, Senat, czy Ministerstwo Sprawiedliwości. W ocenie adwokata Stabli zasadne byłoby podjęcie rozmów - w pierwszej kolejności - z organem nadzorczym, czyli resortem sprawiedliwości.
Czytaj w LEX: Tarcza 3.0 - rozwiązania prawne dla pełnomocników i sędziów >
- I myślę, że jest ono zainteresowane tym, by samorząd działał dobrze i w oparciu o realne rozwiązania ustawowe. Liczymy na to, że znajdziemy zrozumienie w tym zakresie. Tym bardziej, że podobne przepisy znajdują się w ustawach innych samorządów zawodowych - mówi.
Z drugiej strony w przestrzeni publicznej znowu pojawia się temat łączenia adwokatów i radców prawnych. Ministerstwo Sprawiedliwości pytane czy trwają prace nad takim projektem, zaprzecza. - Żaden departament takim projektem się nie zajmuje. Jesteśmy na etapie wysłuchiwania różnych opinii środowiska na tema - mówi Agnieszka Borowska, rzecznik prasowy Ministerstwa Sprawiedliwości. I przypomina, że temat jest poruszany od lat.
Czytaj w LEX: Funkcjonowanie sądów i wymiaru sprawiedliwości w obliczu koronawirusa >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
