Jak wskazano w uzasadnieniu jest ono efektem także problemów zgłaszanych przez Krajową Radę Notarialną. Projekt zawiera również przepisy, które mają ułatwić i umożliwić prowadzenie aplikacji w czasie koronawirusa. - Analogiczne przepisy zostały wprowadzone rozporządzeniem ministra sprawiedliwości z dnia 15 maja 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie organizacji i przebiegu aplikacji notarialnej z mocą obowiązującą w roku 2020. Z uwagi na dalsze występowanie stanu epidemii w roku bieżącym, samorząd notarialny wystąpił do ministra o utrzymanie tych rozwiązań w dalszym ciągu - wskazano w uzasadnieniu. 

Czytaj: SN: Notariusz zamiast wniosku złożył protokół on-line do księgi wieczystej>>

Rada organizuje, rada zdecyduje - pod pewnym warunkiem 

Ministerstwo w uzasadnieniu przypomina, że na podstawie ustawy Prawo o notariacie, minister sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Notarialnej, ma w drodze rozporządzenia określić organizację i przebieg aplikacji notarialnej. 

Jak wskazano, celem obecnej nowelizacji jest m.in. dokonanie zmiany przepisu dotyczącego terminu rozpoczęcia zajęć seminaryjnych dla aplikantów notarialnych. Zgodnie z obecnym brzmieniem par. 4 ust. 1 rozporządzenia zajęcia seminaryjne dla aplikantów rozpoczynają się w pierwszy poniedziałek po dniu 1 stycznia i trwają do dnia 31 grudnia, a dla aplikantów czwartego roku do dnia 30 czerwca.

I tu tkwi problem. - Regulacja ta nie uwzględnia zarówno faktu, że w pierwszym tygodniu stycznia, oprócz ustawowo wolnego od pracy 1 stycznia – Nowego Roku, przypada kolejny dzień ustawowo wolny od pracy (6 stycznia – Święto Objawienia Pańskiego), jak i specyfiki rozwiązań przyjętych w poszczególnych izbach notarialnych co do systemu szkolenia aplikantów (w tym prowadzenia zajęć w systemie weekendowym), a nadto liczebności aplikantów w poszczególnych izbach oraz łącznego prowadzenia zajęć przez niektóre z nich - wskazuje w uzasadnieniu resort. 

Dodaje, że w konsekwencji, w większości przypadków, zajęcia seminaryjne nie rozpoczynały się w terminie wynikającym z tego uregulowania, bowiem rady izb notarialnych występowały w trybie par. 4 ust. 4 rozporządzenia do ministra sprawiedliwości o zmianę terminu rozpoczęcia zajęć.  - Przykładowo, w roku bieżącym w kilku izbach notarialnych zajęcia seminaryjne dla aplikantów rozpoczęły się dopiero w dniu 15 stycznia. Proponowana zmiana ma na celu umożliwienie radom izb notarialnych rozpoczęcie zajęć seminaryjnych w dogodnym, z uwagi na względy organizacyjne lub logistyczne, terminie z uwzględnieniem weekendowego trybu systemu prowadzenia zajęć i liczebności aplikantów, bez potrzeby występowania do ministra sprawiedliwości o zmianę terminu rozpoczęcia zajęć, jak dotychczas - dodano. 

Warunek jest jeden, zajęcia mają się rozpocząć nie później niż 21 stycznia.

Czytaj w LEX: Status prawny zastępcy notarialnego >

 

Koronawirus wyznacza zasady - zajęcia możliwe w wakacje 

Przedłużone mają też zostać uregulowania wprowadzone poprzednią nowelą, w związku z koronawirusem. I tak w przypadku uzasadnionego braku możliwości prowadzenia zajęć seminaryjnych, zgodnie z określonym harmonogramem dla każdego roku aplikacji, rada izby notarialnej może dokonać zmian, w szczególności w zakresie terminów, formy zajęć i wykładowców, tak aby aplikanci mieli możliwość zrealizowania programu dla danego roku aplikacji. Zobowiązana będzie jednak do umieszczania takich zmian na swojej stronie internetowej i przesłania ich do wiadomości Krajowej Radzie Notarialnej i ministrowi sprawiedliwości w terminie 14 dni od ich dokonania. 

W takiej sytuacji wyłącza się też stosowanie par. 4 ust. 2 rozporządzenia, który przewidywał, że w okresie od dnia 1 lipca do dnia 30 września zajęcia seminaryjne nie odbywają się. - Powyższe oznacza, że w czasie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19, zajęcia seminaryjne będą mogły być przeprowadzone również w okresie, w którym przypada przerwa. Regulacja ta jest podyktowana koniecznością zapewnienia możliwości realizacji programu szkolenia na aplikacji w tej szczególnej sytuacji. Oczywiście zasadne wydaje się, aby przy zmianach harmonogramu przerwa w zajęciach była wprowadzona, ale pozostawia się właściwej radzie możliwość płynnego określenia terminów zajęć - dodano. 

Będzie możliwe także - w czasie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 i w przypadku uzasadnionego braku możliwości odbywania praktyki u notariusza w siedzibie kancelarii - odbycie jej online, przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających obustronną komunikację na odległość. 

W tym czasie rada ma też decydować o terminie kolokwium i ogłaszać go na swojej stronie internetowej co najmniej 21 dni przed terminem przeprowadzenia, a także niezwłocznie zawiadamiać o tym prezesa właściwego sądu apelacyjnego oraz ministra sprawiedliwości. Projekt przewiduje też, że rozwiązanie pozwalające na usprawiedliwienie nieobecności aplikantów na zajęciach seminaryjnych oraz na zajęciach praktycznych, w przypadku gdy były one wynikiem ograniczeń wprowadzonych w związku ze stanem zagrożenia epidemicznego lub stanem epidemii.

Czytaj w LEX: Odpowiedzialność notariusza za oczywistą i rażącą obrazę przepisów prawnych >